Tăng lương tối thiểu ở Đức: cơ hội cho người lao động, thách thức với doanh nghiệp nhỏ

Đức dự kiến tăng lương tối thiểu lên 13,90 euro vào năm 2026 và 14,60 euro vào năm 2027, mang lại hy vọng cho hàng triệu người lao động. Tuy nhiên, quyết định này cũng tạo ra một bài toán chi phí nan giải cho nhiều ngành kinh tế, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Lộ trình tăng lương và kỳ vọng xã hội

Chính phủ Đức đã đề xuất một lộ trình tăng lương tối thiểu đáng kể, dự kiến đạt mức 13,90 euro mỗi giờ vào năm 2026 và tiếp tục tăng lên 14,60 euro vào năm 2027. Quyết định này được xem là một bước tiến quan trọng nhằm giảm bất bình đẳng thu nhập, kích thích tiêu dùng nội địa và đảm bảo một mức sống tốt hơn cho hàng triệu người lao động trong các lĩnh vực có thu nhập thấp. Về mặt xã hội, đây là một tin vui, đặc biệt trong bối cảnh chi phí sinh hoạt ngày càng leo thang trên khắp châu Âu.

Việc tăng lương được kỳ vọng sẽ tạo ra một cú hích cho sức mua của người dân, từ đó thúc đẩy nền kinh tế. Khi người lao động có thêm thu nhập, họ có xu hướng chi tiêu nhiều hơn cho hàng hóa và dịch vụ, giúp các doanh nghiệp tăng doanh thu. Đồng thời, chính sách này cũng phản ánh nỗ lực của chính phủ trong việc xây dựng một thị trường lao động công bằng và bền vững hơn.

Tuy nhiên, từ góc độ kinh tế vĩ mô, đây là một con dao hai lưỡi. Trong khi mang lại lợi ích rõ ràng cho người lao động, nó cũng đặt ra những thách thức không nhỏ cho các doanh nghiệp, đặc biệt là những đơn vị hoạt động trong các ngành thâm dụng lao động và có biên lợi nhuận mỏng.

Những ngành được hưởng lợi trực tiếp

Một số lĩnh vực kinh tế được dự báo sẽ nhận được tác động tích cực từ việc tăng lương tối thiểu. Những ngành này thường có đặc điểm chung là sử dụng nhiều lao động hưởng lương thấp và đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân sự.

Đứng đầu danh sách là ngành bán lẻ và siêu thị. Với mức lương cao hơn, các công ty có thể cải thiện đời sống cho nhân viên, qua đó nâng cao tinh thần làm việc, giảm tỷ lệ nghỉ việc và thu hút được nhiều ứng viên chất lượng hơn. Ngành dịch vụ nhà hàng và khách sạn, vốn lao đao vì thiếu nhân viên sau đại dịch, cũng sẽ dễ dàng hơn trong việc tuyển dụng các vị trí như phục vụ, nhân viên bếp hay buồng phòng.

Tương tự, lĩnh vực vận tải và hậu cần cũng sẽ được hưởng lợi. Các vị trí như nhân viên kho, tài xế giao hàng và lái xe tải sẽ trở nên hấp dẫn hơn, giúp các công ty giữ chân được đội ngũ lao động cốt lõi trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng đòi hỏi cao về nhân lực.

Áp lực đè nặng lên các doanh nghiệp vừa và nhỏ

Trái ngược với những tín hiệu tích cực, nhiều ngành kinh tế khác lại đang đối mặt với một tương lai đầy khó khăn. Chi phí nhân công tăng vọt có thể đẩy các doanh nghiệp vào tình thế tiến thoái lưỡng nan, buộc phải tăng giá sản phẩm hoặc cắt giảm quy mô.

Các ngành chịu áp lực lớn nhất bao gồm:

• Nông nghiệp và làm vườn: Đây là ngành có tỷ suất lợi nhuận thấp và phụ thuộc nhiều vào lao động thời vụ. Việc tăng lương sẽ làm đội chi phí sản xuất, ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành thực phẩm và khả năng cạnh tranh với các sản phẩm nhập khẩu.
• Dịch vụ vệ sinh công nghiệp: Nhiều công ty trong lĩnh vực này hoạt động dựa trên các hợp đồng đấu thầu giá rẻ. Khi chi phí nhân công không còn thấp, mô hình kinh doanh của họ sẽ trở nên thiếu bền vững.
• Các xưởng sản xuất nhỏ và dịch vụ thủ công: Những cơ sở như tiệm cắt tóc, xưởng mộc hay xưởng cơ khí quy mô nhỏ sẽ rất khó để hấp thụ chi phí gia tăng. Việc tăng giá dịch vụ có thể khiến họ mất khách hàng vào tay các đối thủ lớn hơn.
• Công ty khởi nghiệp (start-up): Các start-up chưa có dòng tiền ổn định sẽ phải gánh thêm một khoản chi phí cố định lớn, có thể làm chậm quá trình phát triển và giảm khả năng tồn tại trong giai đoạn đầu.

Góc nhìn chuyên gia và các giải pháp hỗ trợ

Theo các nhà kinh tế, để chính sách tăng lương tối thiểu thực sự phát huy hiệu quả mà không gây tổn hại cho nền kinh tế, nó cần được thực thi cùng với một loạt các biện pháp hỗ trợ đồng bộ. Việc chỉ đơn thuần điều chỉnh một con số là chưa đủ. Các chuyên gia đề xuất chính phủ cần xem xét một chiến lược toàn diện hơn.

Một số giải pháp được đưa ra bao gồm việc cung cấp các gói hỗ trợ về thuế cho doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ để giảm bớt gánh nặng chi phí. Thay vì chỉ hỗ trợ tài chính, chính phủ nên đầu tư vào các chương trình đào tạo nghề để nâng cao năng suất lao động, giúp người lao động xứng đáng với mức lương cao hơn. Bên cạnh đó, việc xem xét giảm các khoản đóng góp an sinh xã hội bắt buộc đối với các hợp đồng lao động quy mô nhỏ (mini-job) cũng là một hướng đi cần được cân nhắc.

Cuối cùng, việc tăng lương tối thiểu là một bước đi cần thiết cho sự công bằng xã hội. Tuy nhiên, để đảm bảo sự thành công của chính sách, cần có sự cân bằng tinh tế giữa lợi ích của người lao động và sức khỏe của cộng đồng doanh nghiệp.

Nguyễn Cẩm Chi ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

 

 

---