Nhiều người chưa nhìn thấy cá lớn bao giờ thì quả quyết nó là… khủng long chứ không phải cá.
|
Một chú trắm đen khá lớn do câu được. |
Với những người gắn bó với Hồ Tây, thì chú cá nặng 37,2 kg câu được bây giờ quả thực là khủng, song so với quá khứ của Hồ Tây thì nó chỉ là hạng “tép riu”.
Năm 1988 trở về trước, năm nào công ty cũng khai thác được chừng 10 tấn cá trắm đen, loại từ… 40kg trở lên. Có những năm khai thác được tới 15 tấn “khủng long”.
Nếu tính cả những con trắm đen cỡ vài kg trở lên, mỗi năm Công ty Khai thác Hồ Tây bắt được từ lòng hồ lên cỡ chừng năm bảy chục tấn. Cứ mỗi đêm thả lưới vét Hồ Tây, sớm hôm sau, công nhân vật cá trên bến cứ như vật lợn.
Hồi đó, khi những con trắm đen, cùng các loài cá khác được đưa lên bờ, lập tức có một đội ngũ công nhân dùng dao, rìu bổ đầu lấy trung khu thần kinh chỉ đạo bộ máy sinh dục trong não cá. Thứ này được chuyển đến những trại cá giống trên khắp cả nước để chiết xuất thuốc kích thích, tiêm vào những con cá chửa để chúng đẻ được.
Con “quái vật” khủng nhất tóm được ở Hồ Tây vào năm 1988, là một con trắm đen lớn chưa từng có, nặng tới 90kg, tương đương một con lợn siêu nạc.
Để tóm được con “quái vật” này, hàng chục công nhân kéo cá phải đấu trí với nó. Chỉ cần nó nổi cơn tam bành, ráng sức bình sinh phóng mạnh, thì lưới rách toang ngay.
Lúc trục con “quái vật” lên bờ, có nhiều ý kiến tranh luận khá gay gắt. Một số chị em phụ nữ góp ý nên thả xuống hồ vì nghĩ nó là con “trắm ma”, “quái vật” đã… thành tinh. Một số ý kiến khác thì đề xuất nên chụp hình, quay phim, rồi thả nó xuống hồ làm kỷ niệm, sau đó, thông báo kỷ lục với thế giới. Tuy nhiên, cuối cùng con “quái vật” bị xẻ thịt, chia đều cho cán bộ công nhân viên của công ty để… ăn Tết.
Con trắm đen nặng 90kg là kỷ lục của Hồ Tây, sau này, không đánh bắt được con nào lớn hơn nữa. Ông Bân cứ tiếc mãi việc không giữ con cá làm tiêu bản, đem trưng bày, như tiêu bản rùa Hồ Gươm ở đền Ngọc Sơn. Biểu tượng của Hồ Tây không gì thú vị hơn là những con trắm đen khổng lồ.
Theo ông Bân, trước những năm 90 của thế kỷ trước là thời kỳ khai thác trắm đen mạnh nhất. Lượng trắm đen cạn kiệt kể từ khi thuê đội thợ kéo cá từ Thanh Hóa. Người chỉ đạo đội thợ săn cá Hồ Tây là ông Nguyễn Văn Tiến, thường gọi là Tiến “Thanh Hóa”.
“Khủng long" dưới nước
Ông Tiến là người Sầm Sơn, Thanh Hóa, từng là thuyền trưởng, quản lý mấy chục thợ đánh cá ngoài biển.
Năm 1980, bão gió khắc nghiệt, nhiều người bỏ mạng ngoài biển, nên ông cùng đội thợ ra Hà Nội kéo cá thuê.
|
Ông Nguyễn Văn Tiến, người từng săn được hàng ngàn "thủy quái Hồ Tây". |
Ông Tiến kể rằng, đội khai thác cá của Hồ Tây được đầu tư lưới của Nhật, Đức, Liên Xô cũ, Singgapore, song những loại lưới này thường xoắn ngược ra hoặc xoắn tròn, nên khi đánh cá ở môi trường đặc thù trong các ao hồ ở nước ta hiệu quả rất kém. Trong khi đó, giống cá trắm đen rất khôn, thấy động là rúc xuống bùn, nằm im trong ổ, hoặc dựa vào những vật cản. Nếu “quái vật” rơi vào lưới, chúng phi mạnh là những mảnh lưới mắt thưa này thủng tanh bành.
Lưới của ông Tiến là lưới vét, có túi, mắt dày, nhiều sợi giằng nhau rất bền, nên trắm đen vài chục kg đâm thoải mái không thủng được. Đây là loại lưới tự chế của dân đi biển Thanh Hóa, có thể đánh được cả cá voi, cá mập. Loại lưới này đã được cải tạo để phù hợp với việc đánh bắt trong ao hồ.
Trước đây, công nhân của Công ty khai thác Hồ Tây chỉ đánh bắt được chừng 200 đến 300 tấn cá, song khi ông Tiến ra tay, mỗi năm trục vớt từ Hồ Tây lên bờ từ 1.000 đến 1.500 tấn cá.
|
Con trắm đen nặng 75kg này được cho là kỷ lục ở Trung Quốc, song so với con 90kg ở Hồ Tây thì còn kém xa, còn so với con 2,5 tạ ở Việt Trì thì chỉ đáng hàng tép riu.
|
Năm 1993, ông giám đốc nhà máy ván ép Việt Trì mời ông Tiến lên kéo cá ở một cái hồ lớn gần ga Việt Trì. Khi giăng lưới, đám thợ đã dẫm phải một cái ổ lớn như ổ voi, xung quanh “ổ voi” đó có cả tấn vỏ ốc. Ông Tiến chắc chắn đây là ổ của trắm đen và từ cái ổ khổng lồ này, có thể ước đoán con trắm đen nặng đến vài chục kg.
Khi chiếc lưới vét khổng lồ kéo gần vào bờ, mọi người thấy có một khối đen xì nằm ở túi lưới, thi thoảng lại trồi lên mặt nước, rất nặng. Ai cũng nghĩ có một thân cây cọ khổng lồ lọt vào túi lưới. Tuy nhiên, khi kéo vào sát bờ, mọi người mới biết đó là một con “thủy quái” lớn chưa từng có.
|
Đánh bắt nhiều, câu trộm, cạn kiệt ốc là những nguyên nhân khiến trắm đen có nguy cơ tuyệt chủng ở Hồ Tây.
|