DeepSeek – Cơn sóng thần tới từ Trung Quốc khiến đế chế kinh doanh 3.000 tỷ USD của Nvidia chao đảo, ‘cơn ác mộng’ của Jensen Huang sắp thành hiện thực?

Có lẽ Jensen Huang sẽ phải trải qua một vài đêm không ngủ để tìm cách đối phó với thách thức mới mang tên DeepSeek. Như tin đã đưa, đầu tuần này, DeepSeek, một công ty khởi nghiệp từ Trung Quốc đã ra mắt một mô hình AI được đánh giá có hiệu suất ngang tầm với mô hình tiên tiến của OpenAI, công ty Mỹ đang dẫn đầu trong làn sóng AI.

Điều đặc biệt là DeepSeek sử dụng các kỹ thuật sáng tạo để giảm đáng kể lượng sức mạnh tính toán cần thiết. Điều này cho thấy rằng các mô hình AI trong tương lai có thể không cần nhiều chip cao cấp của Nvidia như những gì các nhà đầu tư trước đó đã kỳ vọng.

Với những tiến bộ vượt bậc đó, tờ MarketWatch nhận định, đây có thể là sự khởi đầu cho kịch bản ác mộng mà Giám đốc điều hành Nvidia, Jensen Huang, đã lo lắng kể từ khi công ty chip này vươn lên mạnh mẽ.

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo R1 mà DeepSeek vừa ra mắt là một giải pháp thay thế, được xây dựng trên phần mềm mã nguồn mở, sử dụng các dòng chip Nvidia cũ. Điều này xảy ra do các luật xuất khẩu của Mỹ cấm Nvidia cung cấp các dòng chip tiên tiến và đắt tiền nhất của họ cho các công ty Trung Quốc.

DeepSeek đã thành công trong việc tạo ra một hệ thống AI gần như tương đương với phiên bản mới nhất của ChatGPT do OpenAI phát triển, nhưng chỉ tốn một phần nhỏ chi phí. Nhiều người ở Thung lũng Silicon - bao gồm cả Huang hiểu rõ mối đe dọa này. Họ nhận thức rằng các công ty lớn và dẫn đầu thị trường thường bị mất vị thế trước những công nghệ "đủ tốt" và rẻ hơn, vốn được tạo ra bởi các công ty khởi nghiệp nhỏ.

Điều này gợi nhớ đến nội dung trong cuốn sách nổi tiếng "The Innovator's Dilemma" của Clayton Christensen. Cuốn sách đã phân tích cách những công ty lớn thường đối mặt với sự suy tàn do không theo kịp các công nghệ mới, giá rẻ nhưng đáp ứng đủ nhu cầu thị trường. DeepSeek chính là ví dụ sống động cho mối đe dọa này đối với Nvidia.

Dion Hinchcliffe, Phó Chủ tịch bộ phận CIO tại Futurum Research đã thừa nhận vào tuần trước, khi thông tin về DeepSeek bắt đầu lan truyền cùng lúc với tin tức về Stargate của OpenAI. "Họ vừa ra mắt một hệ thống AI rất tốt. Trung Quốc đang trên đường vượt qua chúng ta".

Mô hình AI của DeepSeek chưa vượt qua OpenAI trên mọi phương diện, nhưng điều đáng chú ý là công nghệ này được phát triển với chi phí chỉ dưới 6 triệu USD.

Theo David Borish, một chiến lược gia về AI, mô hình AI/chatbot của DeepSeek có chi phí vận hành thấp hơn 95% so với các mô hình AI tiêu chuẩn hiện nay, vốn dựa trên các máy chủ sử dụng GPU đắt đỏ của Nvidia.

Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng ý với những con số này. Một số chuyên gia tại Phố Wall, chẳng hạn như Stacy Rasgon từ Bernstein Research cho rằng chi phí thực sự của DeepSeek có thể cao hơn. "Chúng tôi không tin rằng DeepSeek đã 'xây dựng một OpenAI với giá 5 triệu USD'", Rasgon viết trong một báo cáo hôm thứ hai. "Các mô hình này trông rất ấn tượng, nhưng chúng tôi không nghĩ có phép màu như vậy".

Điểm mấu chốt ở đây là mặc dù DeepSeek chưa vượt qua OpenAI về mọi mặt, nhưng với chi phí thấp và hiệu quả ấn tượng, công ty này đang khiến các nhà đầu tư và ngành công nghệ phải chú ý. Đây có thể là bước khởi đầu cho sự cạnh tranh nghiêm trọng hơn giữa Trung Quốc và Mỹ trong lĩnh vực AI.

Câu hỏi lớn vẫn còn đó: Liệu những đột phá của DeepSeek có đủ sức để khiến các công ty đã đầu tư hàng tỷ USD vào cơ sở hạ tầng đám mây AI và trung tâm dữ liệu phải suy nghĩ lại về các khoản đầu tư trong tương lai?

Tuy nhiên, vì mô hình AI của DeepSeek là mã nguồn mở, rất có khả năng các nhà phát triển tại mọi công ty AI, bao gồm cả Nvidia, đang nghiên cứu các cải tiến của DeepSeek và tìm cách bắt kịp hoặc vượt qua chúng.

Trong bối cảnh cơn sốt AI hiện tại, mối đe dọa từ một mô hình AI lớn, mới mẻ, đến từ một startup trẻ và linh hoạt, đã đủ để khiến nhiều người ở Thung lũng Silicon hoang mang. Nhà đầu tư mạo hiểm và đồng sáng lập Netscape, Marc Andreessen, đã gọi đây là "khoảnh khắc Sputnik" của AI trong một bài đăng trên Twitter vào chiều chủ nhật, ngay trước khi thị trường lao dốc.

Thuật ngữ "Sputnik moment" ám chỉ sự kiện phóng vệ tinh Sputnik của Liên Xô năm 1957, một cột mốc khiến Mỹ phải dốc toàn lực cho cuộc đua không gian. Trong trường hợp này, DeepSeek có thể trở thành chất xúc tác khiến các công ty công nghệ phương Tây phải đẩy mạnh nghiên cứu và đổi mới để duy trì vị thế của mình trong lĩnh vực AI.

Những đột phá của DeepSeek không chỉ chứng minh tầm quan trọng của lớp phần mềm trong AI, mà còn thúc đẩy việc áp dụng và phát triển phần mềm AI ngày càng mạnh mẽ hơn.

"Chúng tôi nghĩ rằng các nhà đầu tư nên nghiêm túc nhìn nhận những đổi mới từ Trung Quốc, bởi điều này đặt ra câu hỏi liệu tốc độ chi tiêu vốn (capex) và nâng cấp công nghệ hiện tại có thực sự cần thiết hay không", Angelo Zino, nhà phân tích tại CFRA Research nhận định trong một báo cáo gửi khách hàng vào thứ Hai.

Jensen Huang, người đồng sáng lập Nvidia, nổi tiếng với những bước đi táo bạo, tầm nhìn xa, và đặc biệt là sự ám ảnh với cuốn sách "The Innovator's Dilemma" của Clayton Christensen. Theo cuốn sách "The Nvidia Way" của nhà báo Tae Kim, Huang luôn lo sợ sự tự mãn có thể tồn tại trong công ty của mình.

Có lẽ không ngạc nhiên khi Huang đã dành vài tháng qua để nghiên cứu các tài liệu của DeepSeek. Điều này cho thấy ông hiểu rõ rằng ngay cả một công ty dẫn đầu như Nvidia cũng không thể chủ quan trước những đối thủ mới nổi như DeepSeek, vốn đang phá vỡ các quy tắc thị trường bằng những giải pháp sáng tạo và hiệu quả.

Sự xuất hiện của DeepSeek là một lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng, trong ngành công nghệ, không có công ty nào là bất khả chiến bại và sự đổi mới không ngừng chính là yếu tố sống còn.

Trong một tuyên bố, Nvidia nhận xét: "DeepSeek là một bước tiến xuất sắc trong lĩnh vực AI và là ví dụ hoàn hảo về Test Time Scaling. Công việc của DeepSeek minh họa cách các mô hình mới có thể được tạo ra bằng cách sử dụng kỹ thuật này, tận dụng các mô hình và năng lực tính toán sẵn có, hoàn toàn tuân thủ các quy định kiểm soát xuất khẩu".

TƯƠNG LAI BẤT ĐỊNH

David Borish, chiến lược gia về AI nhận định rằng thị trường sẽ phải đánh giá lại cách định giá các công ty AI, nhưng đồng thời điều này cũng sẽ thúc đẩy sự phát triển từ các startup. "Nếu DeepSeek thực sự trung thực với các con số chi phí mà họ công bố, thì giá trị của những con chip (của Nvidia và các hãng khác) sẽ không còn như trước đây", Borish cho biết.

Mặc dù DeepSeek đã tạo ra một cú hích lớn, đây vẫn là giai đoạn đầu và chưa thể khẳng định liệu điều này có thực sự trở thành "cơn ác mộng" mà Jensen Huang lo sợ hay không. Tuy nhiên, có lẽ ông sẽ phải trải qua một vài đêm không ngủ để tìm cách đối phó với thách thức mới này.

DeepSeek đang nhắc nhở ngành công nghệ rằng đổi mới và sự cạnh tranh luôn là điều không thể tránh khỏi. Đối với các công ty dẫn đầu như Nvidia, đây là cơ hội để tái định hình chiến lược và củng cố vị thế trước những đối thủ mới nổi đầy tham vọng.

Theo: MarketWatch

---