Thói quen của nhiều người Việt "phá gan" không kém rượu bia

Lạm dụng thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe gan.

Khi nhắc đến các yếu tố gây hại cho gan, hầu hết mọi người đều nghĩ ngay đến rượu bia.

Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc lạm dụng thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh cũng có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng, thậm chí không thua kém gì việc tiêu thụ đồ uống có cồn.

Tác động của thuốc giảm đau đối với gan

Theo nghiên cứu đăng trên The Journal of Clinical Investigation, acetaminophen (hay còn gọi là paracetamol) là một trong những loại thuốc giảm đau phổ biến nhất nhưng cũng là nguyên nhân hàng đầu gây suy gan cấp tính tại Mỹ.

Khi sử dụng liều cao hoặc kéo dài, acetaminophen có thể làm suy giảm chức năng gan do tăng sản sinh các chất chuyển hóa độc hại, khiến gan quá tải và tổn thương nghiêm trọng.

Bác sĩ Anurag Maheshwari từ Viện Sức khỏe Tiêu hóa và Bệnh gan tại Trung tâm Y tế Mercy, Mỹ, cảnh báo rằng sử dụng quá 4.000mg acetaminophen mỗi ngày có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng.

Hơn nữa, acetaminophen có mặt trong nhiều loại thuốc kết hợp, chẳng hạn như thuốc cảm cúm và thuốc giảm đau không kê đơn, khiến người dùng dễ dàng vô tình vượt quá giới hạn an toàn.

Ngoài acetaminophen, các loại thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs) như ibuprofen và naproxen cũng có thể gây tổn thương gan nếu sử dụng không đúng cách.

Một nghiên cứu trên Hepatology Journal cho thấy NSAIDs có thể làm tăng nguy cơ viêm gan và xơ gan do tác động tiêu cực đến hệ thống chuyển hóa của gan.

Thuốc kháng sinh và nguy cơ tổn thương gan

Bên cạnh thuốc giảm đau, nhiều loại thuốc kháng sinh cũng có thể gây hại cho gan nếu sử dụng không hợp lý.

Nghiên cứu của Đại học Harvard đăng trên Journal of Hepatology chỉ ra rằng Augmentin (chứa Amoxicillin và Acid clavulanic) là một trong những loại kháng sinh có liên quan đến tổn thương gan do thuốc.

Biểu hiện tổn thương gan có thể xuất hiện sau vài ngày đến vài tuần sử dụng thuốc, đặc biệt là ở những bệnh nhân có tiền sử bệnh gan hoặc sử dụng thuốc kéo dài.

TS Richard Lammert, chuyên gia bệnh gan tại Mayo Clinic, nhấn mạnh rằng tổn thương gan do thuốc kháng sinh thường diễn ra âm thầm, khiến người bệnh không nhận ra cho đến khi bệnh tiến triển nghiêm trọng.

Các triệu chứng như vàng da, đau bụng, mệt mỏi, buồn nôn có thể là dấu hiệu của gan đang chịu tổn thương nghiêm trọng.

Tổn thương gan do thuốc: Một vấn đề sức khỏe toàn cầu

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tổn thương gan do thuốc (Drug-Induced Liver Injury - DILI) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy gan cấp tính trên toàn thế giới.

Quảng cáo của DTads

WHO cảnh báo rằng việc lạm dụng thuốc giảm đau và kháng sinh không chỉ gây nguy cơ cao đối với gan mà còn làm tăng tỷ lệ kháng thuốc, gây ra những hệ lụy nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng.

Một nghiên cứu của American Journal of Gastroenterology cũng cho thấy, có đến 50% các ca suy gan cấp tính không do virus tại Mỹ là do lạm dụng thuốc, trong đó acetaminophen chiếm phần lớn.

Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn để tránh những hậu quả đáng tiếc.

Làm thế nào để bảo vệ gan?

Các chuyên gia y tế khuyến cáo rằng để giảm nguy cơ tổn thương gan, người dân cần:

- Chỉ sử dụng thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh khi thật sự cần thiết và theo đúng chỉ định của bác sĩ.

- Tránh dùng nhiều loại thuốc có chứa acetaminophen cùng lúc để không vượt quá liều an toàn.

- Không tự ý mua và sử dụng thuốc kháng sinh khi chưa có hướng dẫn từ bác sĩ.

- Hạn chế sử dụng thuốc giảm đau kéo dài và tìm các phương pháp thay thế như thay đổi chế độ ăn uống, luyện tập thể dục để giảm đau tự nhiên.

- Theo dõi sức khỏe gan định kỳ, đặc biệt là những người sử dụng thuốc kéo dài hoặc có tiền sử bệnh gan.

Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy rằng một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp hỗ trợ gan chống lại tổn thương do thuốc.

Theo nghiên cứu đăng trên Journal of Nutrition, các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như trà xanh, nghệ, cà phê và rau xanh có thể giúp giảm tác động tiêu cực của thuốc lên gan.

---