Tiếng Việt ân tình giữa lòng Berlin

Được khơi dậy và phát triển gần 10 năm qua, phong trào dạy và học tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam tại Berlin (Đức) đã thực sự trở thành nhịp cầu gắn kết bà con với quê hương nguồn cội.

Mỗi sáng thứ 7, Chủ nhật hằng tuần, những lớp học tiếng Việt tại Trung tâm thương mại Thái Bình Dương (ITC) ở Berlin nô nức đón chào các học viên thuộc thế hệ người Việt thứ 2, thứ 3 đến trao dồi tiếng mẹ đẻ. Việc khai trương những lớp học này đã đánh dấu thời điểm mà phong trào dạy và học tiếng Việt trong cộng đồng phát triển mạnh mẽ.

Phong trào bắt nguồn từ cái tâm

Theo bà Nguyễn Thị Hoàng Liên, người tổ chức lớp học tại ITC từ ngày đầu, nhu cầu học tiếng Việt bắt nguồn tâm lý của bà con. “Các bậc cha mẹ người Việt thấy con cháu mình thiệt thòi quá nhiều về ngôn ngữ. Họ lo ngại, nếu không được học tiếng Việt, con cháu sẽ không nói được tiếng mẹ đẻ. Bố mẹ không giỏi tiếng Đức, con cái không biết tiếng Việt, dẫn đến bất đồng về ngôn ngữ ngay trong gia đình”, bà nói.

Lúc đầu chỉ có 1 cô giáo và 26 học sinh. Dần dần, “tiếng lành đồn xa”, có những người cách Berlin hàng trăm km, cũng đưa con đến học. “Đây hoàn toàn là phong trào tự phát, từ chính cái tâm của mỗi người”, bà Liên tâm sự. Cái tâm của thầy cô giáo, của những người tổ chức lớp học và cả phụ huynh đã duy trì phong trào từ thủa ban đầu mong manh. Tất cả phòng học đều phải mượn của ITC, trong khi các cô giáo chỉ nhận mức thù lao tượng trưng, khoảng 30 euro/tháng.

Cô giáo Nguyễn Thanh Tâm nhận xét: “Muốn dạy được tốt tiếng Việt ở đây không hề đơn giản. Các cháu đến từ nhiều vùng miền khác nhau, trong khi thời gian để rèn tiếng Việt quá ít. Trước mắt, tôi chỉ mong sao các cháu đánh vần, đọc, viết và không bị nhầm các dấu”.

Ra đời sớm nhất trong số các lớp học tiếng Việt tại Berlin, địa chỉ của Hội người Việt ở Berlin - Brandenburg được biết tới là nơi đào tạo quy củ và hoàn thiện hơn cả. 6 lớp học ở đây dành cho những trẻ em Việt Nam với đủ mọi lứa tuổi, nhận được sự giúp đỡ của chính quyền quận Lichtenberg suốt 8 năm qua.

Nhưng chưa hẳn mọi thứ đã dễ dàng. “Trở ngại nhiều, rất nhiều. Các cháu sử dụng tiếng Đức như tiếng mẹ đẻ, còn tiếng Việt chỉ dùng rất đơn giản cho sinh hoạt ở nhà”, cô giáo Vũ Thu Hòa, giáo viên tiếng Việt tại Hội người Việt ở Berlin – Brandenburg nói và cho biết thêm: Tôi dùng tiếng Việt giải thích tiếng Việt, chứ không dùng tiếng Đức để giải thích tiếng Việt, để giúp các cháu nhớ lâu hơn”.

Tới thời điểm này, có khoảng 10 trung tâm dạy tiếng Việt do các cá nhân, hội đoàn của cộng đồng người Việt lập nên tại nhiều thành phố. Đa số giáo viên từng công tác trong ngành sư phạm trong nước, tình nguyện giảng dạy. Chương trình học thường do mỗi người tự biên soạn trên cở sở 2 giáo trình: Quê Việt và Tiếng Việt vui.

Không đơn thuần chỉ là ngôn ngữ

Học sinh của cô Hòa, sau 2 năm theo học, đã có thể tự hoàn thành những bài văn miêu tả cuộc sống xung quanh. Đôi khi còn hơi ngô nghê, nhưng đó cũng là những nỗ lực đáng khích lệ. Dù ít dù nhiều, thành quả này cũng đã mang lại cho thế hệ trẻ người Việt ở Đức hơi thở của quê hương nguồn cội.

Ý thức sâu sắc vai trò của tiếng mẹ đẻ, mỗi giáo viên luôn cố gắng ở mức cao nhất để truyền tải văn hóa truyền thống của dân tộc thông qua hoạt động dạy - học tiếng Việt. “Tôi muốn thổi ý chí và niềm tự hào dân tộc vào các cháu để các cháu khẳng định được mình trong trường học Đức. Rất nhiều trẻ em Việt ở đây học rất giỏi. Điều đó chứng tỏ chúng ta không kém, thậm chí còn phải hơn người Đức. Mỗi ngoại ngữ là 1 cuộc đời. Học thêm được 1 ngoại ngữ có nghĩa là được thêm 1 cuộc đời nữa với nhiều điều mới mẻ mở ra”, cô giáo Hòa khẳng định.

Tiếng Việt không đơn thuần chỉ là một ngôn ngữ. Học tiếng Việt còn giúp giữ gìn văn hóa, bản sắc và truyền thống hiếu học của dân tộc, cho các thế hệ người Việt ở đây. Nhờ có tiếng Việt mà sự xa cách về không gian địa lý, văn hóa cùng những lo toan thường nhật không làm mất đi nét đẹp văn hóa của quê hương, dân tộc trong cộng đồng.

---