Kiệt sức vì 'hóng drama' trên mạng xã hội

Thời gian qua những vụ việc ồn ào trên mạng xã hội khiến cư dân mạng "bỏ công, bỏ sức" miệt mài "hóng biến". Việc "hóng drama" dù không mới nhưng ngày càng nở rộ, ngập cõi mạng gây không ít hệ lụy tiêu cực về tâm lý và sức khỏe.

Giới trẻ miệt mài "hóng drama" trên mạng xã hội, không ngờ thói quen tưởng bình thường lại gây hại đến sức khỏe.

"Hóng drama" xuyên biên giới, xuyên đêm

Liên tiếp có những vụ ồn ào trên mạng xã hội gần đây. Không chỉ là những câu chuyện ồn ào liên quan đến cộng đồng, mà cả những câu chuyện cá nhân của người nổi tiếng cũng được bàn luận sôi nổi xuyên đêm.

Mới qua câu chuyện quảng cáo kẹo rau củ sai sự thật của Chị Em Rọt, Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục, hoa hậu Thùy Tiên thì tiếp theo lại có câu chuyện drama của diễn viên Kim Soo Hyun và cố diễn viên Kim Sae Ron tận xứ kim chi... được cộng đồng mạng Việt Nam bàn cãi ì xèo. Sau đó là câu chuyện lùm xùm "sao kê" từ thiện của Phạm Thoại và Mẹ Bắp, sôi sùng sục.

Đỉnh điểm mới nhất là vụ việc ồn ào tình ái của streamer Đặng Tiến Hoàng (ViruSs) và TikToker Ngọc Kem khiến dân mạng hóng không có thời gian nghỉ ngơi. Trong phiên live ViruSs với màn đối chất trực tuyến với rapper Pháo đã thu hút tổng 4,8 triệu người xem, lúc đông nhất có 1,6 triệu người cùng xem. Người xem live không màng ban đêm.

Dù là câu chuyện tình ái cá nhân, thế nhưng đã tạo nên một làn sóng tranh luận, phân tích "tình huống" của cộng đồng mạng xã hội. Thậm chí không ít người chi tiền để có thể hỏi trực tiếp những người liên quan trong câu chuyện của họ.

"Hóng chuyện", "hóng drama"... xuất phát từ sự tò mò giờ đây trở thành "món ăn tinh thần" của người dùng mạng xã hội. Những thói quen tưởng chừng vô hại nhưng lại tiềm ẩn những nguy cơ ảnh hưởng nhiều đến cả sức khỏe thể chất và tinh thần.

Nhiều người thích "hóng drama"

Theo thạc sĩ Hoàng Quốc Lân - chuyên gia tâm lý lâm sàng Bệnh viện Đa khoa Phương Đông: "Có rất nhiều nguyên nhân khiến con người bị thu hút bởi các vụ lùm xùm trên mạng xã hội. Có thể là xuất phát từ bản năng tò mò, nhu cầu giải trí. 

Những câu chuyện có yếu tố kịch tính, gây tranh cãi thường dễ dàng kích thích trí tò mò, mang lại cảm giác hứng thú với mỗi người.

Con người vốn có xu hướng tìm kiếm những thông tin mới lạ, đặc biệt là những câu chuyện "giật tít" có nhiều tình tiết bất ngờ. Điều này tạo cảm giác hấp dẫn như đang theo dõi một bộ phim thực tế nào đó, hơn hết đây lại là một nhân vật nổi tiếng.

Ngoài ra tâm lý đám đông, áp lực xã hội cũng đóng vai trò lớn. Khi một sự kiện gây tranh cãi xuất hiện, nhiều người cùng bàn tán, chia sẻ, khiến người khác cảm thấy nếu không theo dõi thì sẽ bị "lạc lõng", giới trẻ còn dùng từ sợ bị "tối cổ" trong cuộc trò chuyện", bác sĩ Lân phân tích.

Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Oxy cao áp Việt - Nga, cho rằng người Việt thích "hóng drama" do nhiều nguyên nhân. Thứ nhất, người Việt có truyền thống sống gắn kết, thích chia sẻ và bàn luận về đời tư người khác. Thứ hai là sự nhàm chán trong đời sống thực.

Áp lực công việc, học tập khiến nhiều người tìm đến drama như một phương thức giải tỏa cảm xúc. Những câu chuyện kịch tính, scandal "chuyện riêng tư" mang lại cảm giác mạnh, thỏa mãn trí tò mò.

"Hiểu được tâm lý này, các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok ưu tiên hiển thị nội dung gây tranh cãi để tăng tương tác, tạo hiệu ứng "vòng xoáy drama" khiến người dùng khó thoát ra.

Cuối cùng là do thực trạng chúng ta đang quá thiếu những kênh giải trí lành mạnh. Ít các hoạt động văn hóa, thể thao cộng đồng khiến giới trẻ dễ sa đà vào thế giới ảo", bác sĩ Hoàng nói.

"Hóng drama" gây hại khó lường

ThS Lân cho hay: "Việc "hóng drama" liên tục, nhất là bất chấp ngày đêm, có thể ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý và sức khỏe.

Trước hết khi liên tục tiếp xúc với những thông tin tiêu cực, não bộ luôn trong trạng thái căng thẳng, dễ dẫn đến các vấn đề tâm lý như lo âu, stress.

Đặc biệt "hóng drama" nhiều cũng có thể khiến con người trở nên tiêu cực hơn. Khi quen với việc theo dõi và bàn tán về những câu chuyện giật gân, nhiều người có xu hướng hình thành thói quen phán xét, soi mói, thậm chí nhìn nhận cuộc sống theo hướng bi quan hơn.

Người nghiện mạng xã hội, "nghiện drama" lại dễ cảm thấy cô đơn hơn. Họ bị cuốn vào thế giới ảo, nhưng lại ít đầu tư vào các mối quan hệ thực tế, dẫn đến cảm giác mất kết nối với những người xung quanh".

Bác sĩ Hoàng cho rằng việc "mê hóng drama" khiến người dùng tiếp xúc liên tục với thông tin tiêu cực (bạo lực mạng, chỉ trích) làm tăng hormone cortisol, dẫn đến căng thẳng kéo dài. Drama của người khác nhưng lại ảnh hưởng đến tâm trạng của chính mình, dần dần có thể dẫn tới bị lệ thuộc về mặt cảm xúc.

Tiếp đó là mất niềm tin vào xã hội. Nhiều người hình thành tư duy "ai cũng xấu xa" sau khi chứng kiến hàng loạt scandal, dễ rơi vào trạng thái bi quan.

Bạn trẻ tìm kiếm thông tin về drama đang nổi trên mạng - Ảnh: Q.Đ

Khó tập trung, mất ngủ

"Hóng drama khiến nhiều người giảm khả năng tập trung. Não bộ quen với việc tiếp nhận thông tin nhanh, hỗn loạn từ drama khiến giới trẻ khó tập trung vào công việc hoặc học tập. Họ dễ dàng bị thao túng về thông tin, mất tư duy phản biện và suy nghĩ độc lập, dễ dàng phán xét người khác chỉ qua vài thông tin chắp vá...

Cuối cùng các kỹ năng, mối quan hệ trong đời thực bị giảm sút. Người hay hóng drama dễ dàng đưa ra nhận định, chỉ trích trên mạng xã hội nhưng lại lúng túng khi phải đối thoại hay trình bày các vấn đề trong cuộc sống. Các mối quan hệ đòi hỏi giao tiếp trực tiếp bị giảm đi, trong khi lại sa đà vào những mối quan hệ ảo và độc hại trên mạng xã hội", bác sĩ Hoàng nói.

Về mặt sức khỏe, các bác sĩ cho rằng khi drama trở thành thói quen hằng ngày sẽ khiến người dùng bị rối loạn giấc ngủ.

Việc thức khuya để theo dõi drama phá vỡ nhịp sinh học, gây mất ngủ, suy nhược thần kinh. Việc dán mắt vào màn hình hàng giờ làm tăng nguy cơ cận thị, trong khi lối sống ít vận động dẫn đến tích tụ mỡ thừa, tăng nguy cơ béo phì. Hậu quả là hệ miễn dịch suy yếu. Stress và thiếu ngủ làm giảm khả năng chống chọi bệnh tật của cơ thể, dễ mắc các bệnh về chuyển hóa, tim mạch.

Hãy tỉnh táo, kiểm chứng thông tin

PGS Trần Thành Nam - phó hiệu trưởng Trường đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội - cho rằng ngày càng nhiều người trẻ dần coi thế giới ảo giống như cuộc sống thực. Họ sẽ có xu hướng quan tâm, bàn luận, nhận xét về mọi thứ theo ý nghĩ chủ quan của bản thân trên môi trường mạng, qua màn hình máy tính.

Thậm chí có những người "hóng drama" muốn thấy sự xấu hổ của người khác để tự "chữa lành" cho mình. Họ nghĩ rằng nếu người nổi tiếng còn bị thì mình vẫn còn may mắn.

Hãy tỉnh táo và kiểm chứng thông tin trước những tin đồn tiêu cực lan truyền.

"Hãy tự hỏi, điều này có liên quan đến mình không?"

"Hóng drama" giống như ăn vặt, có thể giúp giải trí trong chốc lát, nhưng nếu quá đà thì sẽ ảnh hưởng đến tinh thần và thói quen sống. Quan trọng là mỗi chúng ta nên biết cách kiểm soát và chọn lọc thông tin. Không phải drama nào cũng đáng để quan tâm, nhất là những câu chuyện tiêu cực, tranh cãi vô nghĩa. Tập trung vào những nội dung tích cực, có giá trị thực tế vẫn tốt hơn.

Việc quản lý thời gian sử dụng mạng xã hội cũng rất quan trọng. Đặt giới hạn mỗi ngày để tránh bị cuốn vào vòng xoáy lướt tin tức không ngừng - bác sĩ Lân khuyến cáo.

Trước khi dành quá nhiều thời gian cho một drama nào đó, hãy tự hỏi: Chuyện này có ảnh hưởng gì đến mình không? Nó có giúp mình tốt hơn không? Nếu không cảm thấy cần thiết thì có lẽ mình nên dừng lại. Cuối cùng, thỉnh thoảng thử "Digital Detox" - tức là tắt điện thoại, tạm rời xa mạng xã hội một chút - cũng là một cách hay để giúp đầu óc thư giãn hơn.

Cẩn trọng hội chứng FOMO

ThS Lân cho biết việc "hóng drama" có liên quan rất chặt chẽ đến hội chứng FOMO - tức là nỗi sợ bị bỏ lỡ. Điều này tạo thành một thói quen khó bỏ có thể: liên tục kiểm tra mạng xã hội, liên tục tìm kiếm thông tin mới, kể cả những chuyện chẳng ảnh hưởng gì đến cuộc sống của mình.

Cuốn vào vòng xoáy đó, con người rất dễ đánh mất sự cân bằng. Càng dùng càng bị cuốn, càng khó dứt ra. Và hệ quả là gì? Áp lực, căng thẳng, thậm chí dẫn đến trầm cảm nếu không kiểm soát tốt.

Cộng đồng mạng nói chung và giới trẻ nói riêng là đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất bởi FOMO, bởi họ lớn lên trong thời đại mạng xã hội, coi đó như một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Nếu không có sự điều chỉnh về nhận thức và suy nghĩ, rất nhiều bạn trẻ có thể bị mắc kẹt trong vòng lặp tiêu cực này.

Nguồn: Báo Tuổi trẻ Online

---