Vì sao Mỹ khó có thể 'hạ bệ' Google?

Mặc cho những cáo buộc về vi phạm luật chống độc quyền, với vị thế và tiềm lực của mình, Google sẽ không dễ dàng bị đánh bại bởi những vụ kiện như này.

CEO Google Sundar Pichai tại một buổi điều trần trước Thượng viện Mỹ. (Nguồn: ABC)

Sức ảnh hưởng của Google trong thế giới hiện đại ngày này là không thể chối cãi. Nếu bạn là người thường xuyên sử dụng internet thì Google sẽ đồng nghĩa với khái niệm tìm kiếm các trang web và thông tin trên mạng.

Thế nhưng, sự thống trị trên internet của Google lại đang bị đe dọa khi ngày 20/10 vừa qua, Bộ Tư Pháp Mỹ (DoJ) đã đệ đơn kiện tập đoàn công nghệ này với cáo buộc vi phạm luật chống độc quyền. Đây được cho là đã một trong những vụ kiện độc quyền lớn nhất nước Mỹ, kể từ vụ Microsoft năm 1998.

Trong đơn khiếu nại, DoJ đưa ra cáo buộc đanh thép rằng Google đã kìm hãm sự cạnh tranh lành mạnh của các đối thủ, nhằm duy trì vị trí số một của mình trên thị trường công cụ tìm kiếm và quảng cáo trực tuyến. Không rõ gã khổng lồ công nghệ này sẽ gặp phải những hậu quả gì, nhưng nhiều chuyên gia nhận định vụ kiện sẽ gặp nhiều khó khăn và kéo dài lê thê, do ảnh hưởng của Google tới thế giới là rất lớn.

Tại sao mọi người sử dụng Google?

Theo trang phân tích StatCounter, hiện nay, Google chiếm hơn 92% thị trường công cụ tìm kiếm toàn cầu. Bên cạnh đó, Google Chrome kiểm soát 66% lượng duyệt web trên thế giới và gần 75% điện thoại thông minh sử dụng hệ điều hành Android của Google.

Ngoài ra, một trong những lý do khiến hầu hết những người sử dụng Internet đều lựa chọn Google thay vì hàng loạt các công cụ tìm kiếm khác như Bing, Yahoo!,.. là bởi Google thường được cài đặt mặc định trên thiết bị của họ.

Đây cũng là điểm chính trong khiếu nại của DoJ đối với Google. Họ cáo buộc tập đoàn công nghệ này mỗi năm đã chi hàng tỉ USD cho các thoả thuận dài hạn với các trình duyệt (Mozilla, Opera), những đơn vị sản xuất điện thoại thông minh (Apple, LG, Motorola, Samsung) hay nhà cung cấp dịch vụ không dây.

DoJ cho rằng, Google không chỉ bỏ tiền để trở thành công cụ tìm kiếm mặc định, mà còn yêu cầu những đối tác trên không hợp tác cùng đối thủ trong một số trường hợp nhất định.

Phản bác lại luận điểm này, Google cho rằng hành động trả tiền của họ chỉ là một phương thức quảng bá như các doanh nghiệp khác. “Gã khổng lồ” so sánh hoạt động của mình như việc một thương hiệu ngũ cốc trả tiền cho các siêu thị để đặt sản phẩm của họ lên một số kệ hàng nhất định và dễ được người tiêu dùng nhìn thấy nhất.

Ngoài ra, Tập đoàn công nghệ này cho rằng người dùng sử dụng công cụ tìm kiếm Google một cách tự nguyện.

“Mọi người sử dụng Google vì họ chọn chứ không phải vì họ bị ép buộc hoặc vì họ không thể tìm thấy các giải pháp thay thế”, Kent Walker - Phó chủ tịch cấp cao về các vấn đề toàn cầu của Google khẳng định. Ông tuyên bố thêm, vụ kiện của DoJ là "sai sót nghiêm trọng".

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng nhận định rằng tính thuận tiện cao chính là nguyên nhân dẫn đến thành công của Google. Kể cả khi người dùng được quyền lựa chọn những công cụ tìm kiếm khác, Google vẫn sẽ là ưu tiên hàng đầu.

Không có đối thủ

Là một trong những tập đoàn công nghệ lớn nhất thế giới, với giá trị thị trường ước tính hơn 1 nghìn tỷ USD, với nguồn lực vô tận và lịch sử phát triển gần hai thập kỷ, Google được đánh giá là tập đoàn công nghệ không có đối thủ trên thị trường công cụ tìm kiếm và quảng cáo trực tuyến.

Google từng là biểu tượng của ngành công nghệ Mỹ.

Bên cạnh đó, điểm mạnh lớn nhất của Google là lượng dữ liệu khổng lồ không thể bị sao chép mà công ty này đã tích lũy và phát triển trong nhiều năm qua.

Charlotte Slaiman, giám đốc chính sách cạnh tranh của nhóm vận động công nghệ Public Knowledge cho biết: "Dữ liệu mà Google đã xây dựng trong nhiều năm, từ hoạt động nhấp chuột và truy vấn của người dùng, giúp cho những kết quả tìm kiếm trở nên chính xác hơn”. Google đã mất hơn 20 năm liên tục xây dựng các thuật toán cùng những chuyên gia hàng đầu thế giới để đạt được điều này.

Vì vậy, xét về cả tiềm lực kinh tế, nhân lực hay công nghệ, Google đều đứng vị trí số một, dẫn xa những đối thủ của mình. Việc một công ty công nghệ đuổi theo kịp Google có lẽ sẽ không xảy ra trong tương lai gần. Thứ trưởng Jefferey Rosen cảnh báo, nếu DoJ không hành động lúc này, nước Mỹ có thể sẽ không bao giờ được chứng kiến một câu chuyện thành công như kiểu Google tiếp theo và nền công nghệ, đổi mới sáng tạo của Mỹ sẽ bị thụt lùi .

Giải pháp của các chính phủ

Các nhà chức trách tại châu Âu đã đi đầu trong nỗ lực kiềm chế Google bằng cách áp đặt các khoản phạt chống độc quyền với tổng trị giá hơn 9 tỷ USD và buộc tập đoàn công nghệ này cho phép người dùng Android tự lựa chọn trình duyệt và công cụ tìm kiếm.

Tuy nhiên, chính sách này không đem lại hiệu quả cao. Sally Hubbard, giám đốc chiến lược thực thi tại Viện Thị trường Mở, cho rằng tiềm lực tài chính của Google quá lớn. “Các khoản tiền phạt không ảnh hưởng đến tập đoàn công nghệ này”, ông nói. Báo cáo của StatCounter cho thấy, tính đến tháng 9/2020, Google vẫn chiếm khoảng 93% thị phần tìm kiếm của châu Âu.

Về phần mình, bà Charlotte Slaiman, cho biết, với vị thế của Google hiện nay, việc chỉ loại bỏ các hợp đồng kí kết để trở thành công cụ tìm kiếm mặc định của Google là không đủ. Theo đó, chính phủ Mỹ có thể áp dụng những chính sách giống như châu Âu, yêu cầu Google cung cấp cho người dùng quyền lựa chọn công cụ tìm kiếm tuỳ ý hay áp dụng những khoản tiền phạt hàng tỷ USD. Nhưng với hạn chế mà biện pháp đó mang lại, giới chuyên gia đang kêu gọi cho những giải pháp tối ưu hơn.

Nếu DoJ thắng kiện, Tập đoàn công nghệ Google sẽ đứng trước nguy cơ bị phân tách các mảng kinh doanh độc lập khác nhau. Tuy nhiên, ngoài tiền lệ về sự tan rã của AT&T (tập đoàn sở hữu công ty mẹ của CNN, WarnerMedia) năm 1984, lịch sử Mỹ cũng cho thấy viễn cảnh này sẽ rất khó xảy ra.

Mặc dù Bộ Tư pháp Mỹ đã có động thái đầu tiên nhằm hạn chế quyền lực và sự độc quyền của Google, điều đó đồng nghĩa với việc bộ này phải đưa ra những hành động quyết đoán nhưng lại không hề có kế hoạch chi tiết rõ ràng, để có thể khiến gã khổng lồ công nghệ kia tuân theo luật lệ của Mỹ. Đây sẽ là một cuộc chiến căng thẳng và hồi kết sẽ ra sao, hiện chưa ai rõ.

Nguồn: Thiều Hương/ CNN/ baoquocte.vn

---