Bài học về quyền dân chủ trong nhà trẻ ở Đức

 Từ thực đơn bữa ăn đến thay tã, những đứa trẻ dưới 6 tuổi đều có quyền quyết định.

 Tại nhà trẻ Dolli Einstein Haus, trật tự được thiết lập trước giờ ăn sáng. Khi mong muốn được ăn pudding gạo với quả anh đào của một “đại biểu” bị đánh bại hoàn toàn, các “đại biểu” còn lại phải đối mặt với cuộc bỏ phiếu chọn ra bánh mì nướng Pháp hay bánh kếp với sốt táo.

Một thành viên khác trong hội đồng yêu cầu xúc xích với spaghetti. Tuy nhiên, với số người ủng hộ bánh kếp là 12:4, bữa sáng đã được thống nhất.

Phụ huynh khi gửi con cho nhà trẻ thường lo lắng về việc nhiễm chấy rận, chảy nước mũi lòng thòng hay vô tình học cách nói bậy. Tuy nhiên, theo The Guardians ngày 11/8, tại ngôi trường đặc biệt ở Pinneberg, bang Schleswig-Holstein, cha mẹ hy vọng trẻ học được nhiều điều về dân chủ.

Được chứng nhận là “nhà trẻ dân chủ” đầu tiên ở Đức vào đầu năm nay, Dolli Einstein Haus ra đời với mục đích trao quyền quyết định cho những đứa trẻ dưới 6 tuổi. Trẻ được quyền bỏ phiếu mọi việc từ thực đơn ăn sáng đến thay tã.

Các chuyên gia giáo dục ở nhà trẻ thuộc miền bắc nước Đức kể câu chuyện về Pia, một cô bé 6 tuổi. Gần đây, em phản đối yêu cầu đi ngủ của bố mẹ bằng cách trích dẫn “hiến pháp” của nhà trẻ dán trong phòng chơi:

“Tôi có thể quyết định khi nào đi ngủ. Đó là quyền của tôi”.

Nhà trẻ liệt kê bảy quyền cơ bản:

• Tôi có quyền đi ngủ;
• tôi quyết định ăn gì và ăn chừng nào;
• tôi quyết định chơi gì;
• tôi quyết định ngồi đâu;
• tôi được phép nói lên ý kiến của mình bất cứ lúc nào;
• tôi quyết định người mà tôi muốn ôm ấp,
• và tôi quyết định ai thay tã lót cho mình.

Sau nhiều năm thử nghiệm dự án, hiệu trưởng Ute Rodenwald cho biết một vài điều được xem xét sửa đổi, trong đó trẻ có tiếng nói đối với việc thay tã nhưng thời điểm thực hiện thuộc thẩm quyền của những người trông trẻ.

Bà tin rằng sứ mệnh của nhà trẻ không chỉ là trao quyền cho các em mà quan trọng hơn là trang bị kỹ năng để đối phó với một thế giới hiện đại đang thay đổi nhanh chóng.

“Dân chủ không chỉ nằm ở các cuộc bầu cử. Đối với chúng tôi, nó là việc con người - trong đó có trẻ em - được coi trọng và học cách đưa ra quyết định mà không bỏ người khác lại phía sau”, bà nói.

Ngày càng nhiều gia đình có cả bố và mẹ đi làm, do vậy áp lực dành cho các nhà trẻ tăng cao. Những cơ sở này cần đóng vai trò tích cực trong việc giáo dục trẻ.

Được thai nghén ý tưởng bởi nhóm nhà giáo dục ở bang Schleswig-Holstein năm 2001, dự án này chỉ thực sự hoạt động hiệu quả sau khi nữ thủ tướng Angela Merkel đề nghị tăng gấp ba số trung tâm trông trẻ vào năm 2007.

Dolli Einstein Haus được đặt tên theo con chim biết nói từ một cuốn sách thiếu nhi, điều hành bởi Viện Phúc lợi Lao động - tổ chức phi lợi nhuận. Trẻ từ một tuổi có thể đăng ký và ở lại nhà trẻ từ 8h sáng đến 4h chiều các ngày trong tuần.

Tuần một lần, mỗi nhóm ở nhà trẻ gặp nhau trong một cuộc họp có hai vòng bỏ phiếu. Một vòng chọn nguyên liệu phủ mặt trên của bánh buổi chiều, một vòng chọn thực đơn bữa sáng thứ sáu.

Đầu tiên, đó là cuộc trưng cầu dân ý mà những người trông trẻ đưa ra lựa chọn có sẵn, chẳng hạn bánh chanh và bánh chocolate. Sau đó, trẻ có thể đề cử bốn món ăn.

Các món ăn được vẽ lên một mảnh giấy đặt giữa vòng tròn trẻ em, mỗi người ngồi lên một tấm đệm khi nghe hiệu lệnh, hướng mặt ra ngoài để thực hiện bỏ phiếu giấu tên.

Khi một đứa trẻ được gọi tên, nó sẽ lần lượt đặt viên sỏi màu bên dưới mảnh giấy hình món ăn yêu thích.

Đầu bếp của nhà trẻ bắt buộc phải nấu theo ý muốn của số đông, dù nó có thể không phải thực phẩm lành mạnh. Nguyên tắc này thử thách sự quyết tâm của phụ huynh và các nhà giáo dục.

Trước đây, Dolli Einstein Haus từng phục vụ pizza, thịt bò hầm và củ cải đường cho bữa sáng.

Rodenwald và cộng sự cho rằng người lớn cần học cách chấp nhận các quyết định của trẻ. “Kinh nghiệm của chúng tôi cho thấy cuối cùng trẻ sẽ ăn rau chân vịt, salad hoặc bánh mì lúa mạch nếu bạn kiên trì đề nghị và khi chúng nhìn thấy đứa trẻ khác ăn món đó”, bà nói.

Các quyết định lớn hơn như đầu tư vào đồ chơi mới hoặc thay đổi quy định ở sân chơi được thực hiện tại cuộc họp hội đồng diễn ra hàng tháng. Tại cuộc họp gần đây, Rodenwald đã bị những đứa trẻ phê bình sau khi đưa ra quyết định đơn phương trong việc mua một cặp xe ba bánh mới.

“Chúng tôi nghĩ bọn trẻ thích xe ba bánh nên đã mua nó. Nhưng bọn trẻ lại nói rằng quyết định của này chưa được thông qua. Đó là một trong những khoảnh khắc chúng tôi cảm thấy mình đã đi đúng hướng.

Tôi không khẳng định bọn trẻ có dân chủ hơn không, nhưng chắc chắn chúng ít tính toán hơn. Chúng cũng không nói những điều chỉ để làm hài lòng người khác”, Rodenwald chia sẻ.

Đến nay, chưa phụ huynh nào muốn rút con khỏi nhà trẻ dân chủ.

Ngược lại, sau khi bảy nhà trẻ được chứng nhận vào tháng hai, thêm 12 cơ sở nữa sẽ đi vào hoạt động từ giờ cho đến cuối năm. Mục tiêu của tổ chức là xây dựng được 58 nhà trẻ hoạt động dựa trên cơ sở dân chủ ở Schleswig-Holstein vào năm 2020.

Theo: VNEXPRESS.NET

 

---