Andrij Melnyk về đảm bảo an ninh cho Ukraine: Một tờ giấy cam kết tương tự Điều 5 của Hiệp ước NATO là không đủ

Đại sứ Ukraine tại Liên Hợp Quốc Andrij Melnyk yêu cầu đưa Ukraine vào một hệ thống phòng thủ chung của toàn châu Âu trong bài phỏng vấn mới nhất.

Đại sứ Ukraine tại Liên Hợp Quốc Andrij Melnyk. - © Ảnh: Imago/ZUMA Press Wire/Lev Radin

Tiến triển trong các cuộc đàm phán hòa bình

Mặc dù các cuộc đàm phán đang diễn ra hết sức phức tạp, ông Andrij Melnyk vẫn nhìn thấy những bước tiến nhất định. Nhiều mối quan tâm cốt lõi của Ukraine đã được phía Mỹ ghi nhận và xem xét nghiêm túc. Tuy nhiên, những thách thức khó khăn nhất vẫn còn nằm ở phía trước.

Mục tiêu của Ukraine là xây dựng nền tảng cho một nền hòa bình công bằng và bền vững. Người dân Ukraine khao khát kết thúc chiến tranh, nhưng họ sẽ không chấp nhận đánh đổi bằng mọi giá. Ông Melnyk nhận định rằng đây có thể là giai đoạn khó khăn nhất của cuộc xung đột.

Dù tình hình căng thẳng, vị đại sứ bác bỏ quan điểm cho rằng Ukraine đang rơi vào thế bí. Ông khẳng định vị thế đàm phán của Ukraine hiện nay vẫn rất mạnh mẽ. Sự kiên trì của quân và dân Ukraine là cơ sở quan trọng cho các cuộc đối thoại trên bàn nghị sự.

Sự dối trá của Điện Kremlin và vai trò của Tổng thống Donald Trump

Trong khi Ukraine thể hiện thiện chí đàm phán, Nga lại không cho thấy bất kỳ sự nhượng bộ nào. Đại sứ Melnyk cảnh báo rằng Putin là một người rất lọc lõi trong việc điều phối chiến tranh. Ông ta biết cách phát đi các tín hiệu giả tạo về lòng ham muốn hòa bình để che đậy các hoạt động quân sự.

Mục tiêu chính của Putin là thuyết phục đương kim Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng Nga thực sự muốn chấm dứt xung đột. Tuy nhiên, thực tế trên chiến trường lại hoàn toàn trái ngược với những lời nói từ Điện Kremlin. Ukraine đang phải đối mặt với những trận đánh đẫm máu nhất kể từ khi cuộc chiến bắt đầu.

Sự tàn bạo của Nga đối với dân thường vẫn tiếp diễn với cường độ kinh khủng. Ukraine hy vọng Tổng thống Donald Trump sẽ sớm thấu hiểu chiến thuật lừa dối này của Moscow. Kyiv kỳ vọng Washington sẽ thắt chặt các lệnh trừng phạt và tiếp tục cung cấp vũ khí cần thiết.

Tại sao các cam kết an ninh kiểu NATO là chưa đủ?

Vấn đề đảm bảo an ninh vẫn là một trong những rào cản lớn nhất chưa được giải quyết. Ông Melnyk cho rằng các khái niệm hiện tại vẫn còn cách xa mức độ mà người dân Ukraine có thể chấp nhận. Chỉ riêng một hiệp định quốc tế với các cam kết bằng văn bản là hoàn toàn không đủ.

Một tờ giấy với các lời hứa tương tự như Điều 5 của Hiệp ước NATO sẽ trở nên vô nghĩa nếu không có hành động cụ thể. Nếu Nga tấn công trở lại mà các cường quốc bảo trợ không có sự chuẩn bị thực tế, mọi thứ sẽ quá muộn. Ukraine cần những bước đi thực chất hơn là những lời nói suông.

Các yêu cầu then chốt về an ninh bao gồm:

• Kế hoạch chuẩn bị cụ thể cho các tình huống khẩn cấp.
• Sự hiện diện quân sự trực tiếp từ các đối tác phương Tây.
• Các biện pháp răn đe có khả năng kích hoạt ngay lập tức khi có xâm lược.

Một hệ thống phòng thủ toàn diện của châu Âu chỉ có thể hoạt động hiệu quả nếu lực lượng phòng thủ của Ukraine được tích hợp đầy đủ vào hệ thống phòng thủ toàn châu Âu.

(Andrij Melnyk, Đại sứ Ukraine tại Liên hợp quốc ở New York)

Vai trò dẫn dắt của châu Âu và sự hiện diện quân sự thực tế

Đại sứ Melnyk tin rằng các nước châu Âu nên đóng vai trò chủ đạo trong việc định hình cấu trúc an ninh mới. Châu Âu cần dẫn dắt nhịp độ, đặc biệt là trong việc duy trì sự hiện diện quân sự thường trực tại Ukraine. Việc tích hợp phòng thủ Ukraine vào hệ thống chung của châu Âu là điều đáng lẽ phải làm từ lâu.

Châu Âu hoàn toàn có đủ khả năng kinh tế để xây dựng một kiến trúc phòng thủ chung trên không và trên đất liền. Tuy nhiên, điều còn thiếu hiện nay chính là ý chí chính trị quyết liệt từ các nhà lãnh đạo.

Nga đang cố gắng giới hạn quy mô quân đội Ukraine, và đây là điểm đang được đàm phán gay gắt.

Ông Melnyk cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì các lệnh trừng phạt sau khi đạt được thỏa thuận hòa bình. Nếu các lệnh trừng phạt bị nới lỏng quá sớm, Nga sẽ nhanh chóng tái trang bị cho một cuộc chiến mới. Để ngăn chặn điều này, cần có các đơn vị quân đội đồn trú tại chỗ để tạo ra sức mạnh răn đe thực sự.

Tiếng nói của châu Âu trong các cuộc đàm phán

Gần đây, Nga đã bắt đầu nhận ra rằng họ không thể phớt lờ lợi ích và tiếng nói của châu Âu. Điện Kremlin thường xuyên cáo buộc châu Âu là bên thúc đẩy chiến tranh để gây khó khăn cho vai trò trung gian của Mỹ. Tuy nhiên, Liên minh châu Âu đã khẳng định họ sẽ không đứng ngoài bất kỳ thỏa thuận nào liên quan đến tương lai khu vực.

Chỉ những bên có khả năng tác động trực tiếp đến cục diện chiến tranh mới có thể làm trung gian thành công. Châu Âu chắc chắn là một trong những tác nhân quan trọng đó và Putin hiểu rõ điều này. Sự hiện diện của các đại diện châu Âu tại Miami đã chứng minh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của lục địa già.

Thỏa thuận tài chính đầy tranh cãi của Liên minh châu Âu

Liên minh châu Âu đã quyết định hỗ trợ Ukraine thông qua các khoản vay thay vì sử dụng tài sản bị phong tỏa của Nga. Đây là một kết quả gây tranh cãi sau những cuộc đàm phán kéo dài tại Brussels. Phía Kyiv cảm thấy nhẹ nhõm vì gói hỗ trợ 90 tỷ euro trong những năm tới đã được đảm bảo.

Tuy nhiên, sự thất vọng cũng hiện rõ trong xã hội Ukraine khi các tài sản của Nga vẫn chưa được sử dụng trực tiếp. Có vẻ như các biện pháp đe dọa của Putin đã gây ra sự chia rẽ nhất định trong nội bộ châu Âu.

Một số điểm chính về gói hỗ trợ tài chính này:

1. Gói hỗ trợ trị giá 90 tỷ euro đã được cam kết cho những năm tới.

2. Đây là tín hiệu mạnh mẽ gửi đến Nga rằng châu Âu sẽ không bỏ rơi Ukraine.

3. Tài sản quốc gia của Nga vẫn bị đóng băng nhưng chưa được chuyển giao cho Ukraine.

Cuối cùng, điều quan trọng nhất đối với Ukraine là vẫn có thể tin tưởng vào sự hỗ trợ của Liên minh châu Âu. Khả năng tự vệ của Ukraine phụ thuộc rất lớn vào sự nhất quán và quyết đoán của các đồng minh phương Tây trong tương lai.

Thành Lộc - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---