Vụ giết nhà báo Jan Kuciak chấn động Slovakia

Phóng viên điều tra Jan Kuciak (27 tuổi), và vợ chưa cưới của anh là Martina Kusnirova bị bắn chết tại nhà riêng vào hôm Chủ Nhật 25/2. Đây được xem vụ giết người đầu tiên đối với một nhà báo trong lịch sử Slovakia.

Cảnh sát cho hay vụ tấn công này có dấu vết của một vụ giết thuê, khiến cho cả quốc gia đang "choáng váng".

Jan Kuciak, và vợ chưa cưới là Martina Kusnirova bị phát hiện bắn chết tại nhà riêng vào hôm Chủ Nhật (25/2)

Tiêu đề trên một trang báo "Mafia Ý trong lòng Slovakia, vòi bạch tuộc đã chạm đến thượng tầng chính trị". Bài báo chưa được hoàn tất của tác giả Jan Kuciak, ra mắt vào nửa đêm không chỉ trên trang tin tức - aktuality.sk - mà còn trên rất nhiều tờ báo khác.

Bài báo cuối cùng của Jan Kuciak - xuất bản ngay sau khi anh bị ám sát - cáo buộc những mối liên hệ giữa mafia Ý và những nhân vật thân cận với thủ tướng Slovakia, Robert Fico.

Tên và một bức ảnh màu nhỏ của tác giả được đặt trên hàng đầu tiên của bài báo. Bên cạnh đó, một bức ảnh đen trắng với kích cỡ rộng hơn được dựng lên trên một bức tường, xung quanh là nến và hoa, được đưa lên đầu trang.

Cả Kuciak và bạn gái bị phát hiện với những vết đạn bắn, cảnh sát cho hay

Kuciak cáo buộc một số doanh nhân người Ý có quan hệ khăng khít với tổ chức tội phạm vùng Calabrian, 'Ndrangheta của Ý sang hoạt động ở phía đông Slovakia.

Theo nhà báo này, băng đảng từ Ý đã có nhiều năm lập ra các dự án ma để biển thủ tiền trợ cấp của quỹ Liên minh châu Âu (EU) dành cho tương đối nghèo giáp biên giới Ukraine này.

Những người mà Kuciak cáo buộc, có những mối liên kết kinh doanh với các quan chức cấp cao, bao gồm một số nhân vật có quan hệ thân thiết với Thủ tướng Slovakia.

Một trong số đó là cựu người mẫu nổi tiếng Maria Troskova, cho đến hôm thứ Tư (28/2) vẫn là "cố vấn của Thủ tướng".

Tôi nghĩ đây là cơ hội cuối cùng để thuyết phục người dân rằng Slovakia không phải là một nhà nước mafia

Một người khác là cấp trên của bà Troskova, ông Viliam Jasan, từng là thành viên Hội đồng An ninh Quốc gia Slovakia.

Cả hai tuyên bố rằng họ sẽ rút khỏi vai trò của họ trong chính phủ ngay lập tức cho tới khi vụ án được điều tra.

Họ tuyên bố những nỗ lực "của một vài chính trị gia và truyền thông nhằm móc nối tên của họ với vụ án này" là không thể chấp nhận được. Họ quyết định rút ra khỏi chính phủ do vậy mà tên của họ sẽ không thể bị sử dụng trong cuộc đấu tranh chính trị chống lại ông Fico.

Bộ trưởng Bộ Văn hoá Marek Madaric, một thành viên của Đảng Dân chủ Xã hội (SMER)của ông FICO, cũng đã từ chức.

Ông Madaric nói ông thấy lựa chọn duy nhất cho mình là rời ghế bộ trưởng sau vụ giết người.

Vào thời điểm bài viết lên mạng (01/02), Phủ thủ tướng của ông Fico không đáp lại yêu cầu đề nghị bình luận của BBC.

Tuy nhiên, tại một cuộc họp báo bất thường hôm thứ Ba (27/2), khi phát biểu bên chiếc bàn chất khoảng một triệu euro tiền mặt - phần thưởng của chính phủ cho thông tin những kẻ giết người - ông Fico có vẻ rất kiên quyết.

Thủ tướng Fico chỉ trích phe đối lập "đang lạm dụng chính trị trong thảm kịch này" và đưa ra một triệu euro tiền mặt (trên bàn) để thưởng cho ai giúp tìm ra kẻ giết ông Jan Kuciak và vợ chưa cưới

Ông Fico nói với những nhà báo: "Đừng móc nối những người vô tội mà không có bất cứ bằng chứng nào được đưa ra trong vụ giết người này,"

"Nó đang vượt quá giới hạn. Nó không còn vui nữa," ông tiếp tục, chỉ trích phe đối lập và truyền thông sử dụng bi kịch này cho động cơ chính trị.

Đối với Monika Todova, một phóng viên điều tra của tờ báo cạnh tranh "Dennik N" và là một người bạn của Jan Kuciak, ba ngày vừa qua là khoảng mờ.

Cô mất không cảm xúc, dễ vội vã và cố giữ vẻ chú tâm vào công việc, nhưng không dấu được quầng đen dưới mắt.

"Những tố cáo này [về sự dính líu với mafia] mới nghe thì giống như một bộ phim khoa học viễn tưởng," cô nói với tôi tại văn phòng biên tập tờ ''Dennik N''.

"Nhưng nó cũng giống như một giấc mộng tiếp tục khi tôi tỉnh dậy vào sáng thứ Hai và nghe được thông tin Jan đã qua đời, và ai đó đã giết chết anh ấy tại nhà riêng. Tôi không thể tin được. Chúng tôi hoàn toàn bị sốc."

Todova giải thích rằng mặc dù làm việc cho những tờ báo cạnh tranh nhau, cô và Kuciak thường xuyên trao đổi liên lạc và thông tin, và cùng có một vài điểm chung.

Tổng biên tập của cô, Matus Kostolny đồng tình với thủ tướng rằng mọi chuyện đang vượt quá giới hạn.

Nhưng ông nói rằng giờ đây đó cũng là trách nhiệm của chính phủ, cảnh sát và luật pháp để đảm bảo quốc gia này đẩy lùi giới hạn đó.

Kostolny nói với BBC:

"Đây là cơ hội cuối cùng để thuyết phục người dân rằng Slovakia không phải là một quốc gia nơi mà nhà báo bị giết chỉ vì tác nghiệp bình thường, và không thể có chuyện đó xảy ra."

"Nơi mà những nhà chính trị gia có thể là một phần của các bê bối tham nhũng, và không có việc gì xảy đến, họ vẫn được giữ lại trong chính phủ này" ông tiếp tục.

Chính phủ Slovakia đang đứng trước những áp lực nặng nề

"Tôi nghĩ đây là cơ hội cuối cùng để thuyết phục người dân rằng Slovakia không phải là một nhà nước mafia."

Tại một điểm tưởng niệm phóng viên và vợ chưa cưới bị giết cạnh bức tường nhà thờ địa phương, những người qua đường dừng lại.

Có người quỳ gối trước cả biển nến đỏ trong trời giá buốt.

Một người đàn ông đứng đó khoảng 20 phút và tôi chỉ thấy môi của ông ta khẽ đọc lời cầu nguyện.

Thủ tướng Fico và chính phủ của ông vốn có dính líu tới một vụ bê bối liên quan đến một nhà đầu tư bất động sản gian lận thuế đã bị các cuộc biểu tình trước đó phản đối.

Nhưng các nhà chính chị gia đang chuẩn bị phải ứng phó với một làn sóng biểu tình mới có thể còn rộng lớn hơn rất nhiều.

Có lẽ đồng minh lớn nhất của họ chỉ có thể là thời tiết ban ngày vào hôm thứ Sáu (2/3), khi sinh viên lên kế hoạch biểu tình ở thủ đô, thì nhiệt độ là khoảng -4 độ C.

Người dân Slovakia choáng váng trước thảm kịch và kêu gọi cho cuộc điều tra

Nhưng vẫn có một cảm giác không thực tế tại quốc gia nhỏ bé thuộc EU và khối NATO này.

Thêm một vụ hỏa hoạn

Nhiều giờ sau tin tức về vụ giết người gây chấn động, một ngọn lửa bùng phát đốt cháy mái một toà nhà tại Kosice, phía đông Slovakia, nơi có sự hiện diện của cơ quan thuế.

Ngọn lửa khiến cho đội cứu hoả mất đến 24 giờ để dập tắt.

Các quan chức nhấn mạnh với công chúng rằng vụ hỏa hoạn chỉ là một sự cố.

Cơ quan thuế, họ nói, được đặt tại một tầng thấp hơn; không có tài liệu nào bị mất, không có hồ sơ nào về trợ cấp của Liên minh Châu Âu bị đốt cháy.

Nhưng đây là những ngày kì lạ ở Slovakia.

Hai người trẻ tuổi bị giết chết và không một ai tin đây chỉ là sự tình cờ.

Tin mới nhất cho hay cảnh sát Slovakia đã bắt bảy người hôm thứ Năm trong cuộc điều tra về vụ sát nhân. Ba người trong số này được cho là công dân Ý.

Nguồn: BBC

---