Liên minh cầm quyền ở Đức ngày càng mất uy tín với dân

Liên minh “đèn giao thông” cầm quyền của Đức đã đi được nửa nhiệm kỳ với kết quả vô cùng đáng thất vọng. Theo cuộc thăm dò mới nhất, chỉ có 14% cử tri sẵn sàng bỏ phiếu cho Đảng Dân chủ Xã hội của Thủ tướng Olaf Scholz. 

Đối tác Xanh của họ đang làm tốt hơn một chút - họ sẽ nhận được 15% phiếu bầu, trong khi đối tác thứ ba, "vàng", Đảng Dân chủ Tự do định hướng kinh doanh, thậm chí không đạt đến ngưỡng 5% cần thiết để vào quốc hội. 

Điều này có nghĩa là trong hai năm làm việc, gần một phần tư cử tri của họ đã quay lưng lại với liên minh cầm quyền, lực lượng lên nắm quyền với tổng tỷ lệ ủng hộ là 52%.

Bộ trưởng Tài chính Đức Christian Lindner, Thủ tướng Olaf Scholz và Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Kinh tế Robert Habeck (từ phải sang trái)

Ảnh: KAY Nietfeld / DPA / dpa Picture-Alliance / AFP

Mức ủng hộ thấp và càng thấp hơn

Vào tháng 12, liên minh cầm quyền của Đức đã tổ chức lễ kỷ niệm hai năm nắm quyền. Nhưng kỳ nghỉ hóa ra lại buồn. Trong năm qua, các cuộc thăm dò dư luận liên tục cho thấy sự suy giảm mức độ ủng hộ của cả liên minh “đèn giao thông” hiện tại và đối tác cấp cao trong đó, Đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD) của Thủ tướng Olaf Scholz. 

Ngay trước khi bắt đầu đại hội đảng SPD quốc gia, diễn ra ở Berlin vào cuối tuần này, dịch vụ xã hội học DeutschlandTrend , cơ quan theo dõi hàng tháng tình cảm chính trị trong cử tri Đức, đã mang đến cho đảng cầm quyền một bất ngờ khó chịu mới.

Theo cuộc thăm dò mới nhất, được tiến hành vào tuần đầu tiên của tháng 12, nếu cuộc bầu cử quốc hội được tổ chức ngay bây giờ, Đảng Dân chủ Xã hội sẽ chỉ có thể giành được số phiếu bầu của 14% cử tri, ít hơn 2% so với cuộc thăm dò tương tự dự đoán đảng này chỉ là một tháng trước.

Họ đã bị vượt qua ngay cả bởi các đối tác liên minh cấp dưới của họ, Đảng Xanh, những người được khảo sát ủng hộ 15%. Và điều này trái ngược với mức cao nhất của năm ngoái là 23–24%. Đối tác liên minh thứ ba - đảng tự do trung hữu "Dân chủ Tự do" - trong trường hợp bầu cử lúc này sẽ hoàn toàn bị gạt ra ngoài, với tỷ lệ 4%, thậm chí sẽ không vượt qua được rào cản để vào Bundestag.

Xếp hạng chiến thắng là lực lượng đối lập chính - liên minh của Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo và Liên minh Xã hội Cơ đốc giáo ở Bavaria (CDU/CSU). Họ hiện được 32% cử tri ưa chuộng. Đúng như dự đoán, đảng được ưa chuộng thứ hai với 21% ủng hộ là Đảng Thay thế cực hữu cho Đức, đảng đã đạt được kết quả tốt nhất ở các khu vực phía Tây vào tháng 10 trong các cuộc bầu cử quốc hội địa phương ở Bavaria và Hesse.

Cuối cùng, cuộc thăm dò tương tự cho thấy 82% không hài lòng ở các mức độ khác nhau với hai năm hoạt động của liên minh hiện tại. Về phần cá nhân Olaf Scholz, cho đến nay chỉ có 1/5 cử tri Đức hài lòng với tác phẩm của ông. Đây là tỷ lệ tán thành thấp nhất đối với một thủ tướng Đức trong các cuộc thăm dò của DeutschlandTrend kể từ năm 1997.

Lỗ hổng trong ngân sách Đức

Hoàn cảnh mà Olaf Scholz lên nắm quyền vào cuối năm 2021 không hứa hẹn một cuộc sống dễ dàng cho chính phủ của ông ngay từ đầu. Thế giới vẫn chưa khắc phục hoàn toàn hậu quả của đại dịch coronavirus và vào tháng 2 năm 2022, cuộc xung đột đã bắt đầu ở Ukraine và sự gia tăng giá năng lượng liên quan. 

Lạm phát gia tăng trong nước, chi tiêu ngân sách để hỗ trợ Ukraine và tiếp nhận người tị nạn và người di cư Ukraine từ các khu vực khác trên thế giới ngày càng tăng. Kết quả là, sự bất mãn của người Đức đối với tình hình kinh tế xã hội ngày càng tăng.

Vào giữa tháng 11, sự ổn định của nền kinh tế Đức, vốn được coi là động lực của toàn Liên minh châu Âu, đã bị giáng một đòn mới.

Trở lại năm 2021, chính quyền đã tạo ra một quỹ cho vay bổ sung đặc biệt để khắc phục hậu quả của đại dịch, nhưng 60 tỷ euro trong số đó vẫn chưa được sử dụng. Và chính phủ Scholz đã quyết định phân phối lại số tiền này để chống biến đổi khí hậu. Nhưng vào ngày 15 tháng 11, Tòa án Hiến pháp Đức đã ra phán quyết rằng kế hoạch ngân sách của chính phủ là bất hợp pháp. Kết quả là, một lỗ hổng khá lớn trị giá 17 tỷ euro đã hình thành trong dự thảo ngân sách nhà nước cho năm tới.

Chính phủ có thể giải quyết vấn đề này bằng ba cách: cắt giảm chi tiêu, tăng thuế hoặc tuyên bố tình trạng khẩn cấp cho phép nợ tăng vượt quá giới hạn hiến pháp. Và tại đại hội hiện nay, SPD đã quyết định chọn phương án thứ ba, nhất trí thông qua đề xuất tắt cái gọi là phanh nợ vào năm sau vào ngày 9/12 (quy định này cấm nợ ngân sách vượt quá 0,35% GDP).

Đồng thời, như nhiều cuộc khảo sát khác nhau đã chỉ ra, phần lớn người Đức muốn không có các khoản vay mới.

Tất nhiên, việc tăng thuế để giữ ngân sách trong giới hạn thu hút ít người, nhưng gần 47% cử tri sẽ ủng hộ việc cắt giảm một số chi phí. Do đó, theo một cuộc khảo sát vào tháng 12 của kênh truyền hình ARD, khoảng 54% sẽ vui lòng tiết kiệm viện trợ quân sự cho Ukraine và 41% khác cho rằng chính phủ nên phân bổ ít tiền hơn để đầu tư vào công nghệ khí hậu.

Trong bối cảnh đó, tính vô kỷ luật tài chính của SPD có nguy cơ khiến cử tri xa lánh đảng này hơn nữa, đồng thời dẫn đến những xung đột mới trong liên minh.

Không có sự thống nhất giữa các thành viên Chính phủ

Nhân tiện, chính cuộc đấu đá nội bộ giữa ba đối tác liên minh đã trở thành một trong những nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến sự suy giảm uy tín đối với nội các của Olaf Scholz. Vào thời điểm bắt đầu liên minh “đèn giao thông” lên nắm quyền trong bối cảnh xảy ra các sự kiện ở Ukraine và cuộc khủng hoảng năng lượng, các đối tác khác nhau về ý thức hệ đã thể hiện sự đoàn kết đáng ghen tị. 

Nhưng chẳng bao lâu sau, nó bắt đầu bộc lộ những rạn nứt, và bản thân liên minh ngày càng giống các nhân vật trong truyện ngụ ngôn “Thiên nga, Tôm càng và Pike” của Krylov.

Đồng thời, các đối tác thường thích giải quyết mối quan hệ của họ một cách công khai hơn là ở hậu trường, tranh luận trên báo chí về hầu hết mọi chủ đề: ngân sách, phúc lợi chăm sóc trẻ em, sưởi ấm, v.v.

Và điều này không chỉ để lại dư vị khó chịu trong miệng người dân mà còn tạo ra cảm giác rằng Olaf Scholz không kiểm soát được chính phủ của mình.

Một trong những dấu hiệu mới nhất cho thấy mọi chuyện không ổn trong liên minh là một bức thư ngỏ mà một nhóm quan chức địa phương và khu vực của Đảng Dân chủ Tự do Đức đã viết cho lãnh đạo và Bộ trưởng Tài chính hiện tại Christian Lindner vào cuối tháng 10. Trong đó, các đảng viên kêu gọi ông suy nghĩ về tính khả thi của việc những người theo chủ nghĩa tự do tham gia nhiều hơn vào liên minh, điều này buộc đảng phải từ bỏ một số nguyên tắc của mình và phải trả giá bằng việc mất đi một phần cử tri.

Đồng thời, theo một số đánh giá độc lập, chính phủ Đức, như người ta nói, đã làm việc tận tâm trong suốt hai năm. Theo một nghiên cứu hồi tháng 9 của Quỹ Bertelsmann tư nhân, đã phân tích 453 lời hứa của chính phủ liên bang hai năm trước, gần 2/3 đã được thực hiện hoặc đang trong quá trình thực hiện.

Tuy nhiên, như một trong những tác giả của nghiên cứu, Robert Verkamp, ​​​​đã thừa nhận vào thời điểm đó, công chúng Đức nhìn nhận chính phủ của họ chủ yếu là một “liên minh luôn tranh cãi”.

Nếu không có sự nới lỏng và trở lại trạng thái bình thường, thì Đức sẽ bước vào năm 2025 với những chỉ số thậm chí còn tồi tệ hơn, điều này sẽ không làm tăng thêm sự nổi tiếng của Scholz và các đối tác liên minh của ông ấy”, chuyên gia Đức kết luận.

Hồi tháng 8, theo một cuộc khảo sát của viện xã hội học YouGov cho hãng tin DPA của Đức, chỉ có 18% người Đức tin vào khả năng tái đắc cử của liên minh này tại cuộc bầu cử định kỳ tiếp theo vào năm 2025. 

Đúng vậy, hầu hết đều tin tưởng rằng liên minh “đèn giao thông” sẽ tồn tại ít nhất hai năm nữa cho đến cuộc bầu cử quốc hội vào năm 2025. Nhưng hai năm đó sẽ không hề dễ dàng.

---