Gia đình một thanh niên vừa bị thiệt mạng tại trụ sở Công an Huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận, mà người thân nghi đã bị công an huyện này ép cung, tra tấn dẫn tới tử vong hôm 03/9/2023, vừa lên tiếng với Đài Á Châu Tự Do, yêu cầu đích danh Bộ trưởng Công an Việt Nam, Đại tướng Tô Lâm có trách nhiệm giải trình vụ việc.
Nạn nhân Bùi Văn Hải và giấy xác nhận của Bệnh viện Đa khoa Khu vực phía Nam, thuộc Sở Y Tế Tỉnh Bình Thuận cấp theo yêu cầu của gia đình
“Bây giờ tôi chưa có yêu cầu gì, nhưng sự việc mà không làm rõ ra, thì tôi cũng muốn yêu cầu Bộ trưởng Tô Lâm tham gia làm cho rõ sự việc để cho em tôi đỡ bị oan ức,” - hôm 05/9/2023, từ nhà riêng của cha mẹ đẻ của nạn nhân Bùi Văn Hải tại huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận, ông Bùi Mạnh Hùng, anh ruột của nạn nhân nói với RFA Tiếng Việt.
Ông Hùng thuật lại vụ việc cho biết, vào lúc khoảng 18 giờ, ngày 03/9/2023, trưởng Công an xã Vũ Hòa xuống mời Bùi Văn Hải (28 tuổi) lên cơ quan Công an xã làm việc.
Ông Hùng chở em trai lên xã, giao cho công an xã Phú Hòa, sau đó trưởng Công an xã giao lại cho hai viên Công an Huyện là Bùi Sỹ Ngân và Lê Hữu Tùng, cán bộ Công an Huyện Đức Linh lúc 19h20 phút, để đưa lên cơ quan Công an Huyện Đức Linh làm việc.
Vào lúc 23h45 phút, ông Hùng nhận được một thông tin là có người chết, mang lên bệnh viện huyện Đức Linh nên lên đó và thấy em trai đã tử vong, không có người mặc sắc phục công an nào ở đó.
Bệnh viện cũng cho biết, có hai người đeo khẩu trang đưa Bùi Văn Hải lên bệnh viện lúc 21 giờ ngày 03/9/2023. Ông Hùng cho biết ông là người đầu tiên trong gia đình nhìn thấy tình trạng thi thể của em trai của ông tại bệnh viện, ông nói với Đài Á Châu Tự Do qua điện thoại:
“Tôi lên bệnh viện sau khi có người thông báo cho tôi biết là em tôi bị người ta đánh chết, đưa lên bệnh viện, khi chạy lên, tôi mở ra, tôi nhìn em tôi. Em tôi mắt trợn lên, mồm há ra, hai tay bị vết còng treo lên trầy xước và có mấy vết ‘cắn’ ở bắp tay và hai đùi, đít, lưng.
Tôi quay phim, chụp hình, bầm tím còn hơn một miếng thịt bò. Tất cả những vết đánh là vết đánh nội thương, chứ không phải là vết đánh ngoại thương, nó đánh cho sưng, bầm tím bên trong, chứ không đánh cho chảy máu, rách da, rách thịt gì, nó chỉ đánh cho nội thương bên trong. Bây giờ gia đình của tôi khẳng định rằng cơ quan điều tra của Công an Huyện Đức Linh đã gây ra cái chết của em tôi.”
Chết không rõ nguyên nhân?
Trước đó, hôm 04/9/2023, báo Công An Nhân Dân đã có tường trình vụ việc trên, bài báo có tựa đề “Thông tin về nghi can trộm cắp tài sản chết không rõ nguyên nhân ở Bình Thuận” cho hay:
“Sáng 4/9, Công an tỉnh Bình Thuận cho biết, hiện đang khẩn trương điều tra nguyên nhân tử vong của một nghi can trộm cắp tài sản vừa xảy ra trên địa bàn huyện Đức Linh. Theo báo cáo ban đầu của Công an huyện Đức Linh gửi về Công an tỉnh Bình Thuận, vào rạng sáng 2/9, trong quá trình tuần tra, Công an huyện Đức Linh phát hiện hai đối tượng có hành vi trộm chó. Tổ tuần tra yêu cầu dừng để kiểm tra. Tuy nhiên, hai đối tượng trên không chấp hành mà tăng ga bỏ chạy hướng vào xã Vũ Hòa.
Bị truy đuổi, các đối tượng vứt bỏ lại hai con chó đã trộm được và dùng cây chích điện chích vào người Đại úy Nguyễn Đức Phương, thành viên Tổ 506 và Trung úy Đoàn Ngọc Quảng, cán bộ Công an thị trấn Võ Xu, khiến hai đồng chí bị thương rồi tẩu thoát. Ngay sau khi xảy ra vụ việc, lãnh đạo Công an huyện đã xuống hiện trường chỉ đạo lực lượng CSHS phối hợp cùng Công an thị trấn Võ Xu, Công an xã Vũ Hòa lập biên bản sự việc, khám nghiệm hiện trường, xác minh và truy bắt các đối tượng. Qua xác minh, cơ quan chức năng xác định Bùi Văn Hải (SN 1995) và Lưu Công Mạnh (SN1985, cùng trú tại thôn 2, Vũ Hòa, huyện Đức Linh) là các đối tượng trực tiếp thực hiện hành vi trộm chó và chống người thi hành công vụ.”
Vẫn theo bài báo này, ‘nghi can’ Bùi Văn Hải bị thiệt mạng do nguyên nhân “mệt, khó thở”, báo Công An Nhân Dân online viết tiếp:
“Sáng 2/9, lãnh đạo Công an huyện Đức Linh đã chỉ đạo Đội CSHS phối hợp cùng Công an xã Vũ Hòa mời Bùi Văn Hải đến trụ sở Công an xã Vũ Hòa để làm việc. Đến 22h10 ngày 2/9, cơ quan chức năng cho gia đình bảo lãnh Hải về. Lưu Công Mạnh đã bỏ trốn khỏi địa phương. Sau khi xác định được Mạnh đang trốn tại xã Tiến Hưng, thành phố Đồng Xoài, Bình Phước, Công an huyện Đức Linh đã cử một tổ công tác gồm bốn đồng chí đến tỉnh Bình Phước và đưa đối tượng về Cơ quan Công an làm việc. Bước đầu Lưu Công Mạnh đã thừa nhận hành vi, cùng Bùi Văn Hải thực hiện hành vi trộm chó và chống người thi hành công vụ vào rạng sáng 2/9.
Để củng cố thêm các tài liệu, chứng cứ, vào lúc 19h20, ngày 3/9, Đội CSHS tiếp tục mời Bùi Văn Hải về trụ sở Công an huyện làm việc. Tại đây Hải đã thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội. Khi đang làm việc, đến khoảng 21h10 cùng ngày, Hải có biểu hiện mệt, khó thở, nên Công an huyện đã đưa Hải đến Bệnh viện Đa khoa khu vực Nam Bình Thuận khám. Trong quá trình khám và điều trị tại bệnh viện thì Hải tử vong.”
‘Bác bỏ các cáo buộc’
Hôm 05/9, ông Bùi Mạnh Hùng bác bỏ các cáo buộc trên của báo chí Nhà nước Việt Nam, và cho biết, sau phản ứng của gia đình, một bài báo của địa phương là đăng trên báo Bình Thuận đã phải gỡ bài viết, ông Hùng khẳng định em trai của ông ở nhà ngủ trong thời điểm các báo đưa tin cáo buộc xảy ra vụ ‘trộm chó’ hay ‘trộm tài sản’.
Ông cũng cho biết, em trai của ông, Bùi Văn Hải, 28 tuổi, làm nghề tự do, giúp việc thời vụ thêm cho thành viên gia đình, có một vợ và một con trai còn nhỏ dưới một tuổi, gia đình đang rất đau đớn, sốc, hoang mang, nhưng cũng rất phẫn nộ vì các cáo buộc của chính quyền và cách thức đưa tin của báo chí Nhà nước, trong đó có cả cách đưa tin của VTC v.v…
Ông Hùng cho hay sau khi gia đình đưa thi thể của em trai ông về nhà, công an đã có một số hành vi như ngăn chặn người nhà nạn nhân đưa tủ cấp đông để giữ xác bằng phương tiện vận chuyển về nhà riêng, trong lúc chờ kết luận giám định pháp y, khiến họ không còn cách nào khác là phải đẩy bộ mới mang được tủ cấp đông này về nhà.
Ngoài ra, vẫn theo ông Hùng nhiều quan chức chính quyền địa phương, từ cấp huyện tới xã, thôn, trong đó có quan chức công an, lẫn công chức hành chính, liên tục thuyết phục gia đình tiến hành mai táng sớm, dù gia đình yêu cầu phải làm rõ nguyên nhân gây ra tử vong cho người nhà ở Công an huyện và yêu cầu đưa những người chịu trách nhiệm phải được đưa ra ánh sáng.
Ông Hùng nói với RFA Tiếng Việt ông cho rằng những hành động trên của công an và chính quyền chỉ cho thấy họ có thể muốn xóa bỏ các bằng chứng gây ra cái chết của em trai ông và gây khó khăn cho một cuộc điều tra nếu có.
Hôm 05/9, RFA đã tìm cách liên lạc với một số quan chức công an và chính quyền ở huyện Đức Linh, tỉnh Bình Phước, trong đó có một số quan chức công an, và trong khi Thượng tá Ung Chiêu Thành, Trưởng Công an huyện Đức Linh không nhấc máy điện thoại trả lời, thì Thiếu tá, trưởng Công an xã Vũ Hòa, huyện Đức Linh đã từ chối cung cấp thông tin cho phóng viên của chúng tôi:
“Bây giờ gặp trực tiếp thì gặp, còn chúng tôi không cung cấp thông tin, tôi đi công tác xa, thông cảm đi! Tôi không có ở nhà, thông cảm nghe,” - Thiếu tá Phương đáp lời của phóng viên RFA khi được yêu cầu cho biết nguyên nhân cái chết của ông Bùi Văn Hải.
‘Chết trước khi vào viện’
Theo một giấy xác nhận của Bệnh viện Đa khoa Khu vực phía Nam, thuộc Sở Y Tế Tỉnh Bình Thuận, được cấp ngày 05/9/2023 cho gia đình của nạn nhân, được cấp theo yêu cầu của ông Bùi Mạnh Hùng, anh trai của bệnh nhân đã tử vong, xác nhận cho hay:
“Bệnh viện Đa khoa khu vực phía Nam có tiếp nhận ca bệnh: Họ tên: Bùi Văn Hải, sinh năm 1995, Địa chỉ thường trú: Thôn 4, Vũ Hòa, Đức Linh, Bình Thuận, Đến Bệnh viện lúc: 21 giờ 20 phút, ngày 03/9/2023. Tình trạng lúc đến bệnh viện: Bệnh nhân nằm yên, ngưng hô hấp – tuần hoàn, đồng tử hai bên giãn 4mm, mắt phản xạ ánh sáng, điện tâm đồ đẳng điện. Được xác định là tử vong trước khi vào bệnh viện. Bệnh viện đã tiến hành lập biên bản xác nhận người bệnh tử vong trước khi vào bệnh viện.”
Đây không phải lần đầu tiên trong thời gian vài năm gần đây, tại tỉnh Bình Phước đã xảy ra việc công dân Việt Nam bị chết, nghi do nguyên nhân bị sử dụng tra tấn, nhục hình, ép cung. Trong một sự việc xảy ra tại địa phương này, ngay mới đây, vào ngày 30/5/2023, Đài Á Châu Tự Do đã có bài đăng tin và phản ánh về cái chết của một ‘nghi phạm’ 26 tuổi đã tử vong không bao lâu khi được đưa vào một đồn công an.
Bài báo của RFA với tựa đề “Bình Phước: Nghi phạm chết trong đồn công an huyện, gia đình bức xúc vì công an che giấu thông tin” cho hay “một nghi phạm trong vụ trộm dây điện qua đời sau vài tiếng bị bắt đưa về nhà tạm giữ của Công an huyện Bù Đăng (tỉnh Bình Phước), gia đình người này bức xúc vì công an địa phương không cung cấp thông tin trong suốt quá trình giam giữ và cả khi nghi phạm đã chết.”
Còn theo một số liệu thống kê mà RFA tổng hợp được dựa trên thông tin được công bố trên các báo Nhà nước, riêng trong giai đoạn từ năm 2018 đến hết năm 2021, có ít nhất 16 trường hợp người chết trong đồn công an hoặc trại giam, trong khi Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức của Công ước chống Tra tấn của quốc tế, sau khi đã nộp văn kiện phê chuẩn cho Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc và ngày 05/2/2015, và sau khi đã ký kết Công ước chống tra tấn vào ngày 7/11/2013, tức là cách đây gần tròn mười năm.
Nguồn: RFA