Tiền điện của dân "gánh" những dự án thua lỗ của EVN

Tin Việt Nam 08 Tháng mười 2013 Lượt xem: 306

Tại kết luận của Thanh tra Chính phủ vừa được công bố, Tập đoàn Điện lực VN (EVN) không chỉ có nhiều sai lầm trong việc đầu tư ngoài ngành gây thua lỗ, mà còn hạch toán nhiều khoản chi sai không đúng mục đích vào giá bán điện. Những thua lỗ này được EVN tính vào giá điện tăng cho người dân.

42 1 Tien Dien Cua Dan Ganh Nhung Du An Thua Lo Cua Evn

EVN tăng giá điện để bù lỗ cho những dự án đầu tư sai.

Đầu tư ngoài ngành thua lỗ

Tính đến 31.12.2011, theo kết luận thanh tra, Cty mẹ EVN có hệ số nợ lên tới 76,45%, hệ số giữa nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu là 3,246 lần. Nếu tính hợp nhất toàn tập đoàn thì hệ số nợ của EVN là 84,89%, hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu lên tới 6,27 lần.

Những con số này cho thấy nguồn vốn huy động của Cty mẹ EVN và của toàn tập đoàn chủ yếu là nguồn vốn vay, hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu đang ở mức rất cao. Trong khi Cty mẹ EVN có hệ số bảo toàn vốn là 1,04 lần thì hệ số bảo toàn vốn hợp nhất toàn tập đoàn giảm còn 0,78 lần.

Điều này là hệ quả tất yếu của việc buông lỏng quản lý kinh doanh, khi tập đoàn này đã đầu tư vào các lĩnh vực ngoài ngành nghề kinh doanh chính. Đến hết năm 2011, EVN đã đầu tư mua trái phiếu, đầu tư vào các Cty con, Cty liên kết và cho 23 Cty con vay lại số tiền lên tới 121.000 tỉ đồng, trong khi vốn điều lệ của Cty mẹ chỉ có khoảng 76.700 tỉ đồng, đầu tư ra ngoài ngành vượt vốn điều lệ là 45.000 tỉ đồng là sai quy định của Bộ Tài chính.

Dù đầu tư lớn cho các khoản đầu tư ngoài ngành thì tổng lợi nhuận sau thuế lại bị lỗ tới 2.195 tỉ đồng.

Trong tổng số tiền kể trên, có tới 1.997 tỉ đồng là các khoản đầu tư vào những lĩnh vực nhiều rủi ro như ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, nhưng vượt tỉ lệ vốn góp theo quy định như tại Cty tài chính cổ phần điện lực số tiền 1.000 tỉ đồng (chiếm 40% vốn điều lệ), Ngân hàng Thương mại cổ phần An Bình 757 tỉ đồng (chiếm 24,25% VĐL), Cty CP chứng khoán An Bình 114 tỉ (chiếm 28,93% vốn), Cty CP bảo hiểm Toàn Cầu 125 tỉ đồng (22,5% VĐL)...

Có tới 69.000 tỉ đồng EVN cho 23 Cty con vay lại, là nguồn vốn vay nước ngoài có bảo lãnh CP, vốn phát hành trái phiếu DN..

Với việc đầu tư vào EVN Telecom, EVN đã thua lỗ dẫn đến mất hết vốn. Tính đến thời điểm bàn giao tài sản cho Viettel (29.11.2011), EVN đã đầu tư vào EVN Telecom hơn 2.425 tỉ đồng, thì đã lỗ lên tới suýt soát... 3.000 tỉ đồng.

Nguyên nhân thua lỗ cũng được chỉ ra là do lãnh đạo EVN và EVN Telecom đã có khuyết điểm trong việc đánh giá, lựa chọn công nghệ không phù hợp, mô hình tổ chức thiếu chuyên nghiệp. Sau khi có quyết định bàn giao nguyên trạng tài sản viễn thông cho Viettel, trong đó EVN đã yêu cầu không thu phí trong vòng 30 năm đối với toàn bộ hệ thống cáp viễn thông chuyển giao sang Viettel. Điều này làm giảm giá thành dịch vụ, tăng lợi nhuận hằng năm của đơn vị này lên bình quân 354 tỉ đồng/năm, tương ứng với việc EVN giảm doanh thu.

Kinh doanh thua lỗ vẫn hưởng lương cao

Theo Thanh tra Chính phủ, trong kết quả kinh doanh thua lỗ của EVN, có trách nhiệm của Bộ Công Thương trong việc ban hành khung giá phát điện và khung giá bán buôn điện để xác định giá mua điện tại các nhà máy phát điện và giá bán buôn điện cho các TCty điện lực của EVN.

Đến thời điểm tháng 7.2012, Bộ Công Thương vẫn chưa ban hành khung giá này khiến EVN tự quyết định giá bán buôn điện cho các TCty điện lực cao hơn so với giá bán buôn điện bình quân được bộ quy định.

Cụ thể, trong năm 2011, Bộ Công Thương quy định có 2 thời điểm điều chỉnh giá bán buôn điện cho các tổng Cty điện lực từ 1.1 đến 1.3.2011, giá bán buôn quy định bình quân là 718,1đ/kWh, và từ 1.3 đến 31.12.2011, quy định giá bán buôn là 891,4đ/kWh, trong khi Cty mẹ EVN quyết định giá bán cao hơn quy định.

Hiện EVN đang quản lý 13 Cty thuỷ điện hạch toán phụ thuộc, được EVN giao khoán chi phí và được Bộ Công Thương thẩm định chi phí hằng năm. Khi thanh tra chi phí sản xuất điện của 5 nhà máy mới vận hành trong năm 2011, giá thành sản xuất điện chưa bao gồm chi phí truyền tải, phân phối và phụ trợ đều rất cao so với giá bán lẻ điện bình quân được duyệt.

Cụ thể, giá bán điện bình quân Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chỉ là 1.242đ/kWh, nhưng TĐ Đồng Nai đã có giá thành sản xuất tới 2.730,77đ/kWh; TĐ Sông Tranh là 1.178,4đ/kWh; TĐ Đại Ninh là 1.011,85đ/kWh; TĐ Tuyên Quang 1.05,88đ/kWh...

Theo kết quả kinh doanh hợp nhất, năm 2011, toàn EVN lỗ tới 10.520 tỉ đồng (trong đó Kiểm toán Nhà nước xác định năm 2010, EVN lỗ 8.692 tỉ đồng, năm 2011 lỗ 2.849 tỉ đồng); lỗ do chênh lệch tỉ giá 26.666 tỉ đồng. Riêng năm 2011, các TCty điện lực đều bán dưới giá vốn mua điện từ EVN cho các DN sản xuất kinh doanh sắt thép, ximăng tới 2.100 tỉ đồng.

Kinh doanh thua lỗ như vậy, nhưng việc chi trả lương và thu nhập trong EVN lại có nhiều điểm bất hợp lý. Đáng chú ý là có sự chênh lệch lớn giữa lao động định mức và lao động thực tế sử dụng:

Năm 2009 vượt định mức 45% so với lao động thực tế; năm 2010 vượt tới 51,5%; quy chế chia lương bất hợp lý dẫn đến thu nhập của khối kinh doanh điện cao gấp 2,9 lần khối phát điện; gấp 2,44 lần khối truyền tải và 3,78 lần khối phân phối.

Năm 2011, thu nhập chênh lệch tương ứng là 2,12 lần; 1,82 lần và 2,88 lần.

Đặc biệt, việc trả lương cho HĐQT và TGĐ năm 2010, do EVN kinh doanh thua lỗ nên Thủ tướng yêu cầu thực hiện đơn giá tiền lương bằng 95% đơn giá được duyệt của năm trước; nhưng năm đó, Bộ LĐTBXH vẫn cho phép EVN hưởng lương tương ứng số tiền 3,1 tỉ đồng. Điều này là không thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng.

Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra Hội đồng thành viên, Ban Tổng giám đốc EVN phải chịu trách nhiệm trong việc để xảy ra các tồn tại.

Thanh tra kiến nghị EVN phải thực hiện lộ trình thoái vốn đầu tư ngoài ngành; xây dựng quy chế phân chia tiền lương giữa các khâu; quy chế trả lương cho người đại diện phần vốn Nhà nước tại DN khác; kiến nghị Bộ Công Thương xử lý số tiền 759 tỉ đồng và 1,6 triệu USD tại Cty mẹ EVN, Dự án nhiệt điện Uông Bí mở rộng và các dự án nguồn điện khác; tổ chức kiểm điểm và chỉ đạo xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ có liên quan đến việc đầu tư vào EVN Telecom gây mất vốn nhà nước số tiền 2.425 tỉ đồng.

Nguồn: Báo Lao động