Vận hành hồ chứa phải cắt giảm lũ, đảm bảo an toàn cho hạ du

Trước bối cảnh mưa lớn cực đoan, lũ lịch sử, việc vận hành hồ chứa không chỉ đảm bảo an toàn công trình mà phải đảm bảo an toàn cho hạ du.

Ông Nguyễn Tùng Phong, Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhấn mạnh như vậy tại diễn đàn chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong vận hành, bảo đảm an toàn đập, hồ chứa nước do cục này phối hợp cùng báo Nông nghiệp và Môi trường tổ chức chiều 21-11.

Theo ông Phong, hai năm vừa qua chúng ta liên tiếp chứng kiến những đợt mưa lũ lịch sử, lũ chồng lũ. Do đó, vấn đề an toàn hồ đập đặt ra không chỉ đặt riêng câu chuyện tham gia cắt lũ thế nào hay câu chuyện vận hành hồ chứa ra sao để cắt giảm lũ cho hạ du, muốn làm được việc này thì cần ứng dụng công nghệ thế nào.

Ông Phong cho rằng trong vận hành hồ chứa có hai câu chuyện. Đầu tiên là đưa mực nước hồ về mực nước dâng bình thường hay đưa về mực nước đón lũ.

Thứ hai, trong thời gian lũ về thì công tác dự báo, tính toán dự báo ở mức độ nào, góp phần thế nào trong việc vận hành hồ chứa.

"Trước đây chúng ta xây dựng, vận hành hồ chứa là đảm bảo an toàn công trình, nhưng bây giờ vận hành hồ chứa phải đảm bảo đa mục tiêu, không chỉ đảm bảo an toàn công trình mà phải đảm bảo an toàn cho hạ du hoặc tham gia cắt giảm lũ cho hạ du và cấp nước cho sản xuất, sinh hoạt" - ông Phong nói.

Thủy điện vận hành xả lũ - Ảnh: MINH PHƯƠNG

Theo báo cáo của Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, công nghiệp hóa, đô thị hóa phát triển nhanh đã gây ảnh hưởng tiêu cực như hạ tầng tại vùng thấp, trũng, ven sông giảm không gian chứa, thoát lũ và xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông không đủ khẩu độ thoát lũ.

Do vậy, yêu cầu vận hành hồ chứa để cắt giảm lũ, đảm bảo an toàn vùng hạ du trở nên cấp thiết hơn.

Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi Nguyễn Tùng Phong chia sẻ tại diễn đàn - Ảnh: TÙNG ĐINH

Tuy nhiên, việc phối hợp vận hành liên hồ chứa hiện nay chưa có quy chế phối hợp thống nhất giữa các địa phương trong cùng lưu vực. Mỗi hồ vận hành theo quy trình riêng, trong khi chưa có cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm điều phối chung khi xảy ra tình huống khẩn cấp.

Sự phối hợp giữa các nhóm đơn vị vận hành liên hồ chứa (hồ thủy điện và hồ thủy lợi) chưa thực sự đồng bộ. Việc chia sẻ dữ liệu giữa hồ thủy điện và hồ thủy lợi còn hạn chế, chưa có một nền tảng điều hành và giám sát tập trung dùng chung cho toàn lưu vực.

Quy trình vận hành có thể chưa tối ưu trong việc phân bổ dung tích phòng lũ giữa các hồ, thiếu linh hoạt, đặc biệt trong bối cảnh mưa lũ diễn biến ngày càng phức tạp và bất thường do biến đổi khí hậu.

Những quy trình này cần tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung để sử dụng một cách linh hoạt và hiệu quả hơn phần dung tích chống lũ của các công trình nhằm cắt giảm lũ cho hạ du, nhất là các tình huống lũ lớn.

Nguồn: Báo Tuổi trẻ Online

---