Người trẻ đi mua chung cư ở Hà Nội - Ảnh: QUANG THẾ
Trong bối cảnh giá căn hộ chung cư ở Hà Nội tăng "phi mã", nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng, Nhà nước cần có chính sách để người trẻ dưới 35 tuổi tiếp cận vốn vay từ các ngân hàng nhưng lãi suất thấp phải cố định, kỳ hạn dài.
Nỗi lo mỗi khi khoản vay mua nhà chung cư biến động
Ngày 9-3, trao đổi với phóng viên Tuổi Trẻ, chị Nguyễn Thị Phượng (31 tuổi, quê Thanh Hoá) cho biết sau nhiều năm tằn tiện được 500 triệu đồng, năm 2021 vợ chồng chị quyết định vay thêm 1,7 tỉ đồng để mua căn hộ 55m2 tại một dự án ở quận Nam Từ Liêm (Hà Nội).
"Khoản vay 1,7 tỉ đồng có thời hạn trong vòng 25 năm. Thời gian đầu vợ chồng tôi phải trả cả gốc cả lãi 18 triệu đồng, tuy nhiên có thời điểm lãi suất thả nổi lên 11-13,5% thì mỗi tháng phải trả đến 23 triệu đồng.
Thời điểm lãi suất cao đúng vào thời gian chồng tôi không có công ăn việc làm, hằng tháng tôi phải quay cuồng trả nợ", chị Phượng nói.
Để mua được căn hộ chung cư ở Hà Nội, nhiều gia đình trẻ lựa chọn vay ngân hàng - Ảnh: Q.THẾ
Anh Đỗ Quang Trung (34 tuổi, quê tỉnh Nghệ An) cho biết dù vay chỉ 500 triệu đồng mua nhà chung cư nhưng có thời điểm lao đao vì tiền lãi.
"Gia đình tôi mua căn hộ trị giá gần 3 tỉ đồng và phải vay thêm 500 triệu đồng, thời hạn 15 năm, khoản vay bắt đầu từ tháng 12-2020. Trong 2 năm đầu lãi suất cố định 7-7,5% vợ chồng còn thấy dễ thở.
Hai năm sau có nhiều lúc lao đao vì lãi suất thả nổi theo thị trường, có thời điểm lãi suất tăng lên 13,5%, số tiền thanh toán cả gốc và lãi gần 7,5 triệu đồng/tháng. Trong khi vợ chồng tôi có mức thu nhập rất eo hẹp, ngoài trả ngân hàng hằng tháng thì còn phải lo chi phí trang trải cuộc sống, tiền ăn học cho con…", anh Trung cho hay.
Theo anh Trung, lãi suất ngân hàng tháng 2-2025 ở mức 9,5%, số tiền gia đình anh phải trả 5,4 triệu đồng (gốc 2,8 triệu đồng, lãi 2,6 triệu đồng). Sau nhiều năm trả nợ thì đến nay tổng khoản vay ngân hàng của gia đình anh còn 361 triệu đồng.
"Với lãi suất 10%/năm thì người vay phải trả góp những năm đầu khoảng 18 triệu đồng/tháng cho khoản vay 2 tỉ đồng (thời hạn 30 năm). Còn vay 3 tỉ đồng (thời hạn 30 năm) thì những năm đầu người vay phải trả hơn 26 triệu đồng/tháng", chị N.T.T. (nhân viên một ngân hàng thương mại) tư vấn.
Nhu cầu nơi an cư những năm gần đây ở Hà Nội luôn trong tình cảnh bức thiết nhưng ngay tại ngoại thành không ít khu đô thị xây lên rồi bỏ hoang - Ảnh: DANH KHANG
Rất cần lãi suất vay mua nhà thấp, kỳ hạn dài
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, TS Lê Xuân Nghĩa (thành viên Hội đồng tư vấn tài chính tiền tệ quốc gia) cho hay, giá nhà cao ngất ngưỡng như hiện tại thì đúng là đã vượt xa túi tiền của đại bộ phận người dân. Nhà nước cần phải có chính sách để người trẻ tiếp cận vốn từ các ngân hàng nhưng lãi suất vay phải thấp - cố định, kỳ hạn dài.
TS Lê Xuân Nghĩa - Ảnh: D.KHANG
"Ở các nước châu Âu hay Mỹ thì kỳ hạn vay phải ít nhất 30 năm và lãi suất cố định để người dân tính toán kế hoạch trả nợ.
Nếu lãi suất thả nổi theo thị trường thì nhiều người không thể trả được nợ, nguy cơ mất nhà hiện hữu", ông Nghĩa nói.
Ông Nghĩa phân tích: "Cần sự hỗ trợ của Chính phủ bởi ví dụ như Singapore cho vay 30 năm với lãi suất cố định là 2,5%/năm, số phần % mà ngân hàng đã huy động vốn thì Chính phủ bù vào. Chính phủ không bù thì ngân hàng cũng không thể chịu nổi vì nguyên tắc ngân hàng kinh doanh phải có lợi nhuận.
Bên cạnh đó Chính phủ, các địa phương phải đấu tranh giảm giá nhà bằng cách tăng nguồn cung, ví dụ làm nhà ở xã hội, tạo điều kiện thuận lợi nhất để chủ đầu tư đưa nhanh dự án "đắp chiếu" thi công trở lại. Làm quyết liệt trong vòng 5 năm thì mới có khả năng bình ổn được giá nhà".
TS Lê Đăng Doanh (nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương) cho rằng, rõ ràng trong thời gian qua khi mà nguồn cung nhà ở "nhỏ giọt" đã dẫn đến câu chuyện đầu cơ, thổi giá. Ngoài chính sách tín dụng thì Hà Nội và TP.HCM cần có cơ chế khuyến khích nhà đầu tư tham gia vào phân khúc nhà ở thương mại vừa túi tiền.
TS Lê Đăng Doanh - Ảnh: Nhân vật cung cấp
"Nhiều quốc gia cho người trẻ dưới 35 tuổi vay dài hạn để khuyến khích họ làm việc và có thu nhập để trả nợ trong thời gian dài. Người trẻ luôn phải cố gắng làm việc, nếu chậm trả sẽ mất nhà.
Ở nước ta nguồn nhân lực trẻ đang góp sức cho nền kinh tế rất lớn nhưng nếu cứ làm mà không có nhà để ở thị họ sẽ chán nản nên cần có chính sách kịp thời", ông Doanh bày tỏ.
Theo ông Doanh, nếu làm mãi mà không mua được nhà thì nhiều người trẻ sẽ di cư đến nơi khác. Tránh để thời kỳ thanh xuân tốt đẹp nhất của một bộ phận người trẻ lại đi làm việc cho nước ngoài chỉ vì nhu cầu nhà ở.
Thủ tướng yêu cầu thanh tra việc tăng lãi suất
Đó là yêu cầu được Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa ra tại công điện số 19 (ngày 24-2) gửi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước về việc tăng cường thực hiện các giải pháp giảm lãi suất.
Công điện số 19 nêu rõ mặc dù Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo về việc thực hiện các giải pháp để giảm mặt bằng lãi suất cho vay, tháo gỡ khó khăn cho khách hàng. Tuy vậy vừa qua vẫn có một số ngân hàng thương mại tăng lãi suất huy động, là yếu tố tác động làm tăng lãi suất cho vay.
Do đó Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước thực hiện ngay việc thanh tra, kiểm tra các ngân hàng thương mại tăng lãi suất huy động trong thời gian qua. Việc công bố, thực hiện lãi suất huy động, cho vay của các tổ chức tín dụng, bảo đảm tuân thủ đúng quy định.
QUANG THẾ
Nguồn: Báo Tuổi trẻ Online