AI là công cụ và 'thảm họa' của điện ảnh

Hollywood và nhiều nền điện ảnh lớn đang đẩy mạnh sử dụng AI trong sáng tạo nghệ thuật. Tuy nhiên, nó cũng để lại nhiều dấu hỏi lớn về nhân sự ngành điện ảnh, đạo đức và bản sắc cá nhân.

Nghệ sĩ Hollywood đình công vì lo sợ thất nghiệp do trí tuệ nhân tạo - Ảnh: Reuters

AI (trí tuệ nhân tạo) đang trực tiếp tác động đến nhiều khía cạnh của ngành công nghiệp điện ảnh, mang đến cả cơ hội lẫn thách thức, cả những công cụ tuyệt vời lẫn những ác mộng đời thực.

AI - công cụ tuyệt vời

Kịch bản đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên một bộ phim. Giờ đây, dựa trên khối lượng nền tảng kịch bản sẵn có, thuật toán AI sẽ phân tích dữ liệu, học hỏi và từ đó tạo ra các kịch bản mới.

Một vài bộ phim do AI tham gia sáng tác từng được giới thiệu với công chúng là phim ngắn Do you love me năm 2016, hay bộ phim thuộc thể loại khoa học viễn tưởng Sunspring, được viết bởi một AI có tên Benjamin.

Sunspring do AI sáng tác, tham dự cuộc thi 48-Hour Film ở liên hoan phim khoa học viễn tưởng tại London - Ảnh: Reuters

Ngoài ra, AI cũng có thể được sử dụng để phân tích các kịch bản được dựng thành phim. Các thuật toán AI có thể nghiên cứu cốt truyện, đưa ra những câu hỏi có thể xảy ra, những điểm không chắc chắn và đề xuất cải thiện, từ đó giúp quá trình phân tích kịch bản trở nên dễ dàng hơn.

Theo Smart Click, AI còn có tiềm năng to lớn trong việc đơn giản hóa quy trình tiền sản xuất bằng việc hỗ trợ lập kế hoạch lịch trình, tìm địa điểm phù hợp nhất với cốt truyện cũng như các quy trình chuẩn bị khác.

AI cũng được sử dụng để dự đoán doanh thu một bộ phim. Mặc dù dự đoán bằng thuật toán không phải lúc nào cũng hoàn toàn chính xác, nhưng chúng đang ngày càng nhận được nhiều sự quan tâm từ các hãng phim lớn.

Ví dụ, Warner Bros. đã sử dụng Cinelytic AI để dự đoán thành công doanh thu phòng vé các bộ phim. Hay ScriptBook là một hệ thống dự đoán phim dựa trên AI khác được Sony Pictures sử dụng để phân tích 62 bộ phim của hãng.

AI cũng có thể tăng tốc độ tuyển chọn diễn viên bằng cách tự động thực hiện các buổi thử vai. Nhà sản xuất còn hưởng lợi từ việc áp dụng AI để tạo ra nhiều nhân vật kỹ thuật số khác nhau, chẳng hạn như phản diện Thanos trong Avengers: Infinity War được thiết kế bằng AI.

AI góp phần tạo nên nhân vật phản diện đình đám Thanos trên màn ảnh - Ảnh: Marvel

Ngày nay, các hãng phim đã và đang sử dụng AI trong quảng bá phim. Ví dụ, năm 2016, 20th Century Fox đã sử dụng siêu máy tính của IBM để thực hiện đoạn quảng cáo cho bộ phim Morgan.

Các hệ thống AI có thể xác định những cảnh phim hành động, mang cảm xúc cao và cung cấp chúng để giúp người dựng phim tạo ra những đoạn giới thiệu hấp dẫn. AI cũng có khả năng phân tích dữ liệu từ các tác phẩm khác nhau và phát triển các thể loại âm nhạc thích ứng với nội dung phim.

Mặt trái song hành

Ở phía ngược lại, khi AI ngày càng được nhiều hãng phim lớn sử dụng, chúng cũng chứa đựng những rủi ro và hệ quả khó lường.

Variety thông tin nhiều người làm việc trong lĩnh vực giải trí lo sợ rằng sẽ bị AI cướp mất việc. Đây là một trong những nguyên nhân khiến Hollywood phải đối mặt làn sóng đình công từ 11.500 thành viên Hiệp hội Biên kịch Mỹ vào tháng 5-2023.

Thông qua hành động này, giới biên kịch phản đối mức lương thấp nhiều năm nay, cơ hội việc làm ngày càng ít, lại thêm cạnh tranh với AI khiến thu nhập của họ bấp bênh, phải làm nhiều nghề khác để kiếm sống.

Ex Machina - bộ phim nói về sự phát triển và sức ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo - Ảnh: IMDb

Jan Herchenröder, giám đốc điều hành của Hiệp hội Nhà biên kịch Đức, cho rằng AI có thể nghiên cứu rất nhanh, tập hợp các nốt nhạc, văn bản ban đầu, thậm chí dựng cảnh và đối thoại. 

Song, khi phát triển sâu các tình tiết trong kịch bản để tạo ra những xung đột hoặc tình huống cảm xúc cho các nhân vật thì chương trình AI thất bại.

Theo Variety, nhiều ý kiến cho rằng cần đặt ra luật lệ cho việc sử dụng AI trong phim ảnh để tránh lạm dụng công nghệ này.

Fran Drescher, chủ tịch Hiệp hội Diễn viên màn ảnh - Liên đoàn Nghệ sĩ truyền hình và phát thanh Mỹ, gọi việc AI sao chép ngoại hình của các diễn viên và thay thế họ diễn xuất là "xúc phạm và thiếu tôn trọng nghệ sĩ", "sử dụng bất hợp pháp hình ảnh của diễn viên".

Trong khi đó, diễn viên Keanu Reeves nói trên Wired rằng hợp đồng làm phim của anh có điều khoản cấm hãng phim biên tập diễn xuất của anh bằng kỹ thuật số. 

Anh cho rằng một khi để AI chỉnh sửa dung mạo, hình ảnh đó không còn là của anh, anh không thể kiểm soát được nó và điều đó thật đáng sợ với một người sống bằng hình ảnh của mình.

AI đảo lộn cuộc sống của nữ chính Joan trong Joan is Awful - Ảnh: IMDb

Lời cảnh báo về AI

Trong tập phim Joan is Awful của loạt phim trực tuyến Black Mirror mùa 6, khán giả được xem viễn cảnh về việc AI diễn xuất thay người thật. Khi vào ứng dụng xem phim trực tuyến giả tưởng Streamberry, nhân vật chính Joan phát hiện cuộc sống của cô đang bị phơi bày trên nền tảng này dưới dạng loạt phim do AI có gương mặt của nữ diễn viên Salma Hayek đóng chính.

Tập phim khắc sâu những khủng hoảng do AI mang đến. Điều đáng sợ nhất trong cơn ác mộng này là hành vi trong thế giới thực của Joan đã bị AI dõi theo và đưa vào phim một cách tinh vi, "thêm mắm giặm muối" cho câu chuyện tệ hại hơn so với thực tế.

Đây là lời cảnh báo về những rắc rối mà tiềm năng vô tận của công nghệ có thể gây ra.

Nguồn: Báo Tuổi trẻ Online

---