Giáo dục không phải lạc hậu, cũng không phải chỉ lạc hướng, mà là lạc loài

Tại sao một đứa trẻ sinh ra phải bỏ tới khoảng một phần ba cuộc đời vô giá để học hầu hết những thứ mà nó sẽ không bao giờ dùng đến trong hai phần ba cuộc đời còn lại? Giáo dục như thế, không phải lạc hậu, cũng không phải chỉ lạc hướng, mà là lạc loài.

Những thứ thiết yếu nhất đến sự sinh tồn của một con người là ăn, mặc, ở, và chữa bệnh, chúng hoàn toàn mù tịt và ngơ ngác.

Sau 12 năm, thậm chí là 20 năm, khi ra trường, chúng hầu hết vẫn là những con gà công nghiệp, không biết phải tồn tại bằng cách nào nếu không được một ai đó thuê hoặc tiếp tục nuôi ăn.

Đến học để sinh tồn như bao loài động vật khác mà chúng ta coi là “bậc thấp”, một nền giáo dục đã tiêu phí hơn 20 năm cuộc đời của một người cũng không làm nổi, đó là lạc loài, lạc khỏi loài.

Tuổi thọ trung bình của mèo là khoảng 15 năm, và một con mèo từ lúc sinh ra đến khi tự lập (tự kiếm ăn và sinh tồn) chỉ mất khoảng 3 tháng, nghĩa là chúng bỏ ra chưa đến 2% (1/50) thời gian của đời mèo để học cơ bản xong.

Một đứa trẻ như trẻ VN mất bao nhiêu? Khoảng 30% cuộc đời!

Đó là đang nói đến việc có bằng tốt nghiệp thôi, còn trên thực tế, có khi đến chết nó vẫn chưa học được những “kỹ năng sinh tồn” cơ bản.

Về mặt bản năng, khoảng 13 - 14 tuổi là con người dậy thì, tức là bước vào giai đoạn sinh sản, cũng tức là nó phải “trưởng thành xong”. Tự nhiên không ngu xuẩn đến mức cho phép loài người sinh con và nuôi con trong khi nó còn phải được cha mẹ xúc cơm cho ăn!

Học rất nhiều, nhưng học để tồn tại (kiếm ăn, làm nhà, chữa bệnh...) và chung sống (trong bầy đàn/ xã hội) thì hầu như không, không học gì cả và không biết gì cả. Sự học như thế là quái đản và đang chống lại chính con người, chứ không có giá trị gì.

Bạn biết về tính chất và các phản ứng hóa học của muối ăn (NaCl) để làm gì nếu không biết nêm chúng vào đồ ăn?

Khoa học là công việc của một thiểu số, và họ sẽ tạo ra sản phẩm cho bạn, bạn chỉ cần biết cách dùng. Chiếc điện thoại trên tay mình, bạn biết gì về cấu tạo và các phần mềm bên trong? Bạn chẳng thể hiểu và cũng chẳng cần biết, “việc của bạn là bấm nút”.

Khoa học chưa bao giờ là xấu, nhưng nhồi khoa học vào đầu tất cả mà quên dạy họ cách sống, đó là một sự điên rồ.

Nhà báo Thái Hạo

---