'Tắm quá 8 phút bị cắt nước', 'Chong đèn học bài bị chọi đá': Du học sinh Việt kể chuyện đi thuê nhà

Nhiều du học sinh Việt Nam cho biết tình trạng này xảy ra nhiều với sinh viên mới sang vì họ còn bỡ ngỡ với môi trường mới.

Không phải ai cũng có dịp chứng kiến hết những "góc tối" của việc du học sinh thuê nhà tại Úc. Đó là tình trạng ‘ma cũ ức hiếp ma mới”, du học sinh không nắm rõ quyền lợi của mình, trở thành nạn nhân của các vụ bắt nạt. Nhiều sinh viên phải sống chen chúc trong môi trường tồi tàn, thiếu an ninh, bị chủ nhà bóc lột, lừa đảo và phân biệt đối xử.

Du học sinh có điều kiện tài chính eo hẹp hầu hết nằm trong nhóm dễ bị ức hiếp. Do phải chắt chiu từng đồng cho cuộc sống sinh hoạt nơi xứ người, các bạn tìm đến những căn hộ cho thuê giá rẻ, thiếu tiện nghi căn bản, chấp nhận chia phòng với nhiều người lạ, không được bảo đảm quyền lợi từ các tổ chức luật pháp và chịu đựng sự hà hiếp trong im lặng.

Các hình thức thuê nhà phổ biến trong các trường hợp kể trên là sinh viên thuê ở chung với chủ nhà, hoặc thuê phòng đã được chủ nhà ngăn ra cho nhiều người khác thuê cùng. 

Các du học sinh Việt cho biết các bạn thường tìm kiếm các mẩu rao vặt thuê mướn nhà trên các hội nhóm Sinh viên Việt Nam trên Facebook.

Từ việc không được tắm quá 8 phút...

Lúc mới chân ướt chân ráo đến Úc, du học sinh Lam ở Melbourne tìm được phòng trọ đầu tiên từ hội sinh viên người Việt ở Úc.

Lam cho biết bạn nhận thị thực chỉ một tuần trước ngày nhập học nên không có nhiều thời gian để tìm nơi ở.

Lam đăng tin tìm nhà trên hội sinh viên và nhanh chóng được một người phụ nữ liên hệ mời đến xem nhà. Khi mới gặp, Lam cho biết bà chủ nhà rất niềm nở. 

“Lúc mình đến xem nhà, cô ấy nói với mình cô dễ tính lắm, sẽ cho mình giặt đồ thoải mái. “Cô còn nấu ăn rất ngon nên thỉnh thoảng cô sẽ nấu cho con ăn.”

Sau khi Lam dọn vào, mọi thứ mới vỡ lẽ không giống những gì chủ nhà đã hứa hẹn.

“Mỗi khi mình nấu ăn xong, chủ nhà miễn cưỡng chừa chỗ tủ lạnh để mình trữ thức ăn.

“Bộ bếp gas có sáu chỗ, mình chỉ dùng đúng một chỗ thôi. Nhưng mỗi khi mình nấu xong, chủ nhà bắt mình lau hết toàn bộ những khu vực trong bếp mà mình chưa hề đụng đến.”

“Vì thời gian mình vừa phải nấu ăn, rửa chén và vừa phải dọn dẹp tất tần tật những thứ cô ấy muốn kỹ như vậy nên mình phải mất đến 1,5 tiếng mỗi ngày để làm hết tất cả những thứ đó.”

Lam cho biết mình muốn dành nhiều thời gian để học hơn nên chuyển sang ăn ngoài. Sau một thời gian, chi phí quá tốn kém, Lam đồng ý trả tiền để chủ nhà nấu ăn chung cho mình.

“Mình trả tiền cho cô ấy nấu ăn với hy vọng sẽ tiết kiệm được thời gian. Cô cũng đồng ý mình không cần làm gì cả. Đến khi cô nấu cho mình, tô cơm to bằng tô phở, phần cơm chiếm hết ba phần tư, còn thịt chỉ vài miếng thôi, và hoàn toàn không có rau nên rất là ngán.”

“Mình hỏi xin cô cho thêm rau thì cô bảo rằng đã giúp cho mà còn đòi hỏi quá. Cô chỉ cho mình ăn lúc 10, 11 giờ khuya chứ mình không được ăn sớm hơn.”

Lam cho rằng mình đã sòng phẳng tiền nhà, tiền ăn, nên nghĩ sẽ có thêm thời gian để học và làm những việc khác. Tuy vậy, Lam cho biết chủ nhà nói đang giúp đỡ cho bạn và bắt Lam ‘đóng góp thêm'  bằng cách lau dọn nhà bếp. 

“Mình thấy ấm ức vì mình đã trả tiền, và ban đầu chính cô cũng nói mình sẽ không cần phải làm gì cả. Nhưng nếu mình phản đối thì cô lại bảo tại sao mình vong ơn như vậy?”

Sống chung với chủ nhà, Lam luôn phải trong trạng thái ‘nhìn trước ngó sau'. 

“Mỗi khi mình mở tủ lạnh, cô chủ nhà lại chạy ngay ra sau lưng hỏi mình đang làm gì vậy khiến mình cảm thấy không thoải mái.”

Lam cho SBS Việt Ngữ biết bạn trả tiền thuê ở Sunshine $160/tuần bao gồm tất cả hoá đơn điện nước nhưng chủ nhà vô cùng keo kiệt và tìm cách bắt bạn hạn chế mọi sinh hoạt. 

Chủ nhà lên lịch cho Lam tắm 2-3 lần/ tuần và mỗi lần không được tắm quá 8 phút. 

“Mỗi lần mình tắm quá 8 phút, cô chủ nhà sẽ gõ cửa liên tục và nói sao con tắm lâu quá vậy, tắm ít thôi, không là cô cắt nước đó.”

“Có hôm vào mùa đông lạnh nên mình nhịn tắm ba ngày, sang ngày thứ tư mới tắm. Cô liền vặn vẹo “Ủa? Hôm nay là ngày không tắm mà sao con lại tắm?”

Mùa đông, trời lạnh, nhà không có sưởi. Lam kể khi bạn xin phép dùng mền điện thì bị chủ doạ đuổi ra khỏi nhà.

“Khi đến xem nhà và ký hợp đồng, trong thoả thuận ghi rõ tất cả đồ điện trong nhà đều bình thường. Đến khi mình dọn vào thì phát hiện chức năng sưởi trong nhà tắm không hoạt động. Mùa đông lạnh quá mình xin cô sửa giùm thì cô nói tiền đào đâu ra?"

Nói đến việc giặt giũ, Lam kể với SBS Việt Ngữ rằng chủ nhà thường xuyên canh chừng, thậm chí nhiều lần cố tình sử dụng máy giặt liên tục để Lam không giặt đồ kịp.

“Đợt bực mình nhất là khi mình hỏi xin giặt trước đó ba ngày vì mình rất cần giặt. Trong thời gian đó, mình cố gắng xịt nước hoa cho đồ đỡ mùi.”

“Đến ngày thứ ba (là ngày đã thoả thuận được giặt đồ), khi thấy mình đi làm về, cô chủ lật đật đem đồ bỏ vào máy giặt. Lúc đó mình thầm hiểu là thôi không giặt kịp hôm nay rồi.”

...Cho đến bị ngắt wifi và chọi đá vào cửa sổ

Mỗi mùa assignments hay kỳ ôn thi đến, Lam cho biết mình rất khổ sở vì wifi ở nhà luôn tắt sau 10h30 tối.

Có rất nhiều lần Lam nộp bài lên hệ thống mạng Turnitin của trường nửa chừng thì mạng internet ngắt đột ngột.

Ban đầu, không ai cho Lam lời giải thích hợp lý. Bốn tháng sau, chủ nhà mới cho Lam biết họ ngắt wifi mỗi ngày để quản lý giờ ngủ của con cái.

Linh* du học ở Melbourne cho biết bạn qua Úc 10 tháng đã chuyển chỗ ở đến 5 lần, trong đó hai lần là do bị chủ nhà hà hiếp. 

"Nơi ở đầu tiên, mình đi suốt bảy ngày trong tuần từ 7 giờ sáng đến 7 giờ tối. Buổi tối mới là thời gian mình ở nhà học bài. Khi mình học bài khuya, chủ nhà bắt mình phải tắt đèn và học trong bóng tối.”

Họ thấy mình vẫn lì nên cứ 15-20 phút, họ chọi đá vào cửa phòng mình một lần. Mình thức đến 12 giờ đêm học thì họ cũng thức đến 12 giờ để chọi mình. Mình thức đến 2 giờ sáng họ cũng chọi đến 2 giờ. 

“Ép mình tắt đèn chưa đủ, họ lại cắt cả wifi. Mình học ngành công nghệ thông tin nên cần có wifi để học. Mình đành phải phát 4G từ điện thoại để học tiếp. Vì mình biết nếu trượt một môn thì phải đóng $4,000 để học lại."

“Thấy mình chưa chịu đi ngủ, họ xông vào phòng mình lấy cây quạt trong khi ở Melbourne lúc đó nóng gần 40 độ. Mình nghĩ thôi kệ, quạt của họ muốn lấy cứ lấy. Mình vẫn ngồi học trong bóng tối.”

“Họ thấy mình vẫn lì nên cứ 15-20 phút, họ chọi đá vào cửa phòng mình một lần. Mình thức đến 12 giờ đêm học thì họ cũng thức đến 12 giờ để chọi mình. Mình thức đến 2 giờ sáng họ cũng chọi đến 2 giờ. Cho đến khi mình thực sự đi ngủ thì họ mới chịu ngưng.”

"Khi mình phản đối, họ nói mình không thích thì dọn đi. Nhưng họ sẽ không trả lại tiền nhà mình đã đóng.”

Linh cho biết khi bị chủ nhà hà hiếp, bạn không trình báo với ai vì bạn không chắc mình sẽ được bảo vệ quyền lợi.

“Mình nghe nói bên Úc những vấn đề lớn thì cảnh sát mới nhúng tay vào, còn những chuyện nhỏ thì mình không biết phải báo với ai. Mình cũng không biết phải thu thập bằng chứng như thế nào.”

Chuyển sang căn nhà trọ thứ hai, mặc dù không gặp phải tình trạng chủ nhà  ‘keo kiệt, bủn xỉn’, Ngọc kể bạn lại ‘đau đầu’ vì chủ nhà mới ‘ganh ghét, tỵ nạnh.’

“Mình mua xe, chủ nhà ngăn cản quyết liệt rằng mình mới có bằng L, chưa có bằng P thì luật pháp Úc cấm không cho mua xe và nhà nào chứa xe của người có bằng L sẽ bị cảnh sát phạt. Chưa kể nếu đó là xe bị ăn cắp sẽ ảnh hưởng đến ông ta.”

“Mình là du học sinh, luật pháp mình tìm đọc trên mạng đều biết hết. Mình sau đó vẫn quyết mua xe vì đó là phương tiện mình cần luyện tập để thi bằng P và cũng là hình thức để bảo đảm tính mạng cho mình.”

“Từ lúc mình mua xe và lấy được bằng P, ông ta làm khó mình đủ chuyện. Ông ta đòi kiểm tra ID của mình, kiểm tra bằng lái và giấy chủ quyền xe của mình."

“Ông ta còn nói mình mới qua mà mua xe còn hơn người ở đây lâu năm. Qua đây mới mua được xe chứ ở Việt Nam mấy tỷ sức mấy mà mua được.”

Linh cho biết nhà ở quá xa trường học cộng với những vụ án mạng liên quan đến du học sinh về khuya khiến bạn bất an và tìm cách bảo đảm an toàn cho mình. 

“Mình không có khả năng thuê nhà qua agent nên phải thuê lại phòng của những người chủ Việt ở vùng ngoại ô cho rẻ. Mình mất 1 tiếng đồng hồ để đi đến trường bằng phương tiện công cộng. Các lớp học của mình đều bị xếp vào buổi tối. Xe buýt thì chạy mỗi tiếng một lần. Mỗi ngày, mình bắt một chuyến tàu và một chuyến xe buýt về đến khu nhà là gần 11 giờ đêm. Từ đó, mình phải đi bộ về nhà giờ đó thì rất khủng khiếp, ngoài đường không một bóng người. Nên mình lên kế họach lấy bằng lái thật gấp.”

“Chủ nhà nói “Đi học mua xe làm gì. Học về trễ thì xách theo đèn pin và còi báo động thì không ai dám làm gì hết."

“Mình nghĩ nếu hai thứ đó có khả năng vô hiệu hoá được thuốc mê thì thế giới này không ai bị hiếp và giết hết. Và nếu đèn pin hay còi báo động có thể biến những anh chàng cao to thành những con thỏ thì cô sinh viên ở La Trobe vừa qua đâu có bị hiếp và giết dã man như vậy. Cũng như nhiều bạn du học sinh Việt Nam đâu có bị tấn công, bị đánh đập hội đồng hay cướp giật như hiện nay đâu.”

Khi mình phản đối, họ nói mình không thích thì dọn đi. Nhưng họ sẽ không trả lại tiền nhà mình đã đóng.

Linh sau đó phải dọn đi sớm và chấp nhận mất đi số tiền nhà và tiền cọc mình đã đóng. 

Bên cạnh những người chủ nhẫn tâm, Linh kể rằng mình cũng may mắn gặp được những người rất tử tế.

“Nhiều người chủ biết mình sang đây một mình, nhớ chồng con, nên khi ăn cơm, họ mời mình ăn chung để mình bớt cô đơn.” 

Không hợp đồng, tiền cọc 'không cánh mà bay'

Tiền cọc hay tiền trả trước khi thuê nhà được nhiều sinh viên Việt Nam cho biết ‘lấy lại được hay không trong nhiều trường hợp nhờ vào yếu tố may mắn.'

Khi Lam quyết định dọn ra, bạn báo trước một tháng với chủ nhà như đã thoả thuận. 

Lam nói chủ nhà từ đó càng nạnh họe làm khó và luôn doạ sẽ ‘tịch thu’ cọc nếu Lam làm trái ý chủ nhà. Lam kể mình ráng nhẫn nhịn, tránh cự cãi và cũng không dám kể với ai vì sợ mất tiền cọc. 

Du học sinh Sương Mai ở Melbourne nói với SBS Việt Ngữ rằng bạn có một kỷ niệm ‘nhớ đời’ liên quan đến tiền đặt cọc khi thuê nhà. 

Qua trang Facebook của hội sinh viên người Việt, Sương Mai tìm được một căn nhà có chủ người Việt. Người này nói với Mai cô là giáo viên dạy văn. Sương Mai đến xem nhà, đặt tiền cọc một tháng chờ ngày dọn vào.  

Mai kể mình sau đó tình cờ gặp những người bạn từng ở nhà này và không có trải nghiệm tốt với chủ nhà. Mai lo lắng và xin chủ nhà cho lấy lại tiền cọc nhưng bà chủ không đồng ý.

 

Sương Mai kể với SBS Việt Ngữ bạn thấy hối hận vì mình đã quá cả tin, chỉ nhận giấy ký nhận bằng tay lúc trao tiền chứ không làm hợp đồng. 

Theo Mai, năm lần bảy lượt, chủ nhà đều dùng lời lẽ nặng nhẹ không muốn trả lại tiền cọc. Mai sau đó thương lượng được với chủ nhà nếu bạn tìm người thuê mới thì sẽ được lấy lại tiền cọc.

Khi mình xin lại tiền cọc nhà và bảo sẽ báo cảnh sát, cô ấy còn thách thức chúng mình rằng chẳng ai thèm quan tâm đâu. Cô rất nặng lời, bảo chúng mình là bọn mất dạy.

Đến lúc tìm được người thuê mới và trả trước tiền cọc, chủ nhà vẫn trì hoãn trả tiền lại cho Mai.

"Cô ấy cứ nhất quyết dùng dằng không trả lại tiền cọc cho mình. Cô cứ hẹn mình là chiều tới, rồi khi mình tới thì cô không có nhà. Cô lại bảo mình tối đến, rồi mình đến cô lại bảo cô không có ở đấy.”

“Khi mình đi cùng người bạn đến xin lại tiền cọc nhà và bảo sẽ báo cảnh sát, cô ấy còn thách thức chúng mình rằng chẳng ai thèm quan tâm đâu. Cô rất nặng lời, bảo chúng mình là bọn mất dạy.”

Với Mai, số tiền cọc nhà  $1,000 là một khoản tiền rất lớn với du học sinh đang ở xứ người. 

Mai nghĩ vì mình nhỏ tuổi nên cô chủ nhà bắt nạt. Bạn đành tìm đến người quen  lớn tuổi là dân địa phương.

"Mình kể chuyện cho bác ấy nghe, bác bảo vì giấy xác nhận tiền cọc của mình không phải hợp đồng và viết bằng tiếng Việt nên rất khó để cơ quan chức năng ở đây giải quyết. Thế là mình đành năn nỉ bác ấy đi cùng mình đến nhà cô chủ nhà để xin lại tiền cọc. Nhờ vậy mà mình lấy lại được tiền."

Linh cho biết khi bạn đề xuất làm hợp đồng, tất cả các chủ nhà đều không đồng ý.

“Mình đi thuê như vậy là chịu một phần thiệt vì mình muốn giá rẻ để tiết kiệm sinh hoạt phí cho mình."

“Thực chất 100% trường hợp mình thuê nhà của chủ người Việt thì họ đều né tránh việc làm hợp đồng.” 

Chiêu lừa đảo thuê nhà trực tuyến

Ngọc Vy* sang Melbourne du học 2 năm. Suốt thời gian đó, gia đình luôn cho bạn luôn ở trong ký túc xá nên Vy rất lạ lẫm với chuyện tự thuê nhà.

Đến khi nhận được lời mời thực tập ở Sydney, Vy bắt đầu hành trình kiếm nhà trên trang thuê nhà Easyroomate của Úc.

"Có một kẻ lấy tài khoản tên phụ nữ và bảo họ đang có phòng chung cư ngay trong trung tâm Sydney. Sau khi mình đồng ý thuê, họ gửi đầy đủ chỉn chu hợp đồng cho mình ký.”

Mọi thứ diễn ra suôn sẻ cho đến khi kẻ này kiếm cớ vòi tiền Ngọc Vy.

“Sau khi mình chuyển tiền cọc, họ email rằng nhà họ có vấn đề nên yêu cầu mình chuyển tiền để họ sửa trước khi mình chuyển vào.”

Vy cho biết tuy bạn cảm thấy rất vô lý nhưng vì kẻ này rất biết cách thuyết phục và gửi hộ chiếu chứng minh nên bạn đồng ý chuyển tiền.

Khác với lần chuyển tiền cọc qua tài khoản, tên lừa đảo đã bắt đầu tinh vi hơn khi yêu cầu Vy chuyển tiền mặt qua Western Union. 

Kẻ này còn dặn bạn hãy “xác nhận có quen với người nhận tiền khi được Western Union hỏi.”

Western Union có chức năng cho người gửi theo dõi được địa điểm và thời gian số tiến gửi đi được rút. Vy phát hiện thấy số tiền được rút ở một nơi trong tiểu bang Victoria chứ không phải ở NSW. Tên này sau đó giải thích rằng bạn của hắn rút tiền hộ.

---