Chung tay vỗ nên kêu!

Công chúng không có lỗi!

Theo nhạc sĩ Giáng Son: “Nhạc teen bây giờ đang bùng nổ khủng khiếp nhưng chỉ một số cực ít ca khúc có giá trị thôi, đa số còn lại đều biến chất, sa đà, không nghe được và cũng không có gì bổ ích với tuổi teen. Nếu để ý sẽ thấy, giới trẻ biết thưởng thức âm nhạc một chút, họ sẽ không nghe nhạc Việt hiện nay mà chuyển sang nghe nhạc nước ngoài. Nhiều người nói với tôi họ chuyển sang nghe nhạc ngoại vì không thể chịu nổi những thứ vớ vẩn, nhảm nhí”.

Đời sống nghệ thuật nói chung, âm nhạc nói riêng, luôn khát khao cái mới, lạ nên khi có sự mới lạ xuất hiện thì thị trường nhanh chóng tiếp nhận. Hoạt động ca nhạc của Việt Nam từ khi có thị trường đã phản ánh điều đó. Điều này đồng nghĩa với việc đòi hỏi hoạt động ca nhạc phải luôn phát triển để đáp ứng nhu cầu đó. Chỉ có điều những gì mới, lạ đang xuất hiện và chiếm lĩnh thị trường âm nhạc hiện nay lại không hàm chứa giá trị của một tác phẩm nghệ thuật âm nhạc đúng nghĩa”.

Nhạc sĩ Văn Ký nhìn nhận: “Thị trường âm nhạc hiện nay phát triển không chuyên nghiệp, những gì hiện có khó có thể tồn tại lâu dài vì nó chỉ tạo ra bởi sự dễ dãi và cái thành công, cái mới có giá trị không nhiều”.

Thị trường âm nhạc Việt Nam cũng từng ghi dấu những cuộc tháo chạy nhanh chóng của những dòng nhạc không có giá trị bền vững, như dòng nhạc sến “Mưa bụi” từng làm mưa làm gió thị trường ca nhạc những năm đầu thập niên 1990, thay vào đó là dòng nhạc pop “Làn sóng xanh” tồn tại và phát triển hơn 10 năm, trước khi bị nhạc teen đẩy lùi vì rơi vào bế tắc.

Mấu chốt ở chỗ tạo nguồn

Khi các kênh truyền hình, các phương tiện truyền thông bùng nổ, theo đó, các chương trình ca nhạc truyền hình, game show mở ra ào ạt và các nhãn hàng tranh đua đi tìm hình tượng quảng cáo... Nền ca nhạc Việt không đủ sức cung cấp “nhiên liệu” cho cỗ máy “phình to không dừng lại ấy! Lúc này, các trung tâm đào tạo nhạc nhẹ thật sự vẫn chưa thấy tăm hơi.

Ở phía Bắc, chỉ có Trường Nghệ thuật Quân đội có khoa nhạc nhẹ, Học viện Âm nhạc Quốc gia có khoa nhạc jazz... nhưng không thấm vào đâu! Và như thế, giới nhạc sĩ ai có lòng tự trọng, thận trọng với nghề nghiệp thì còn thản nhiên trước guồng quay của cỗ máy ngốn nhân lực kinh hoàng kia. Còn người khác thì phải biến mình thành “nhiên liệu”.

Vì vậy, không còn cách nào khác là phải gấp rút cho ra đời nhiều trung tâm đào tạo nhạc nhẹ chuyên nghiệp. Nếu chậm trễ, tình hình sẽ ngày càng xấu đi. Dễ nhận thấy rằng ở phía Bắc, từ ngày có khoa nhạc nhẹ ở Trường Nghệ thuật Quân đội đã cho ra đời một lứa nhạc sĩ trẻ tương đối tốt  hơn ở phía Nam rất nhiều. Chỉ có cách này mới rút ngắn sự thiếu hụt lớp nhạc sĩ kế cận! Rồi phải 10 năm, 20 năm sau, chúng ta mới dám nghĩ đến gặt hái những quả ngọt”.

Nhạc sĩ Quốc An nói: “Để có thể tạo ra cảm xúc cho một tác phẩm âm nhạc, người sáng tác cũng phải học tập để biết như thế nào là đúng và đủ cho một ca khúc”.

Thực tế, lực lượng trẻ đam mê sáng tác âm nhạc hiện nay rất lớn và sáng tác của họ cung cấp cho thị trường là không nhỏ. Tuy nhiên, do thiếu vốn sống, thiếu kỹ năng sáng tác và tư duy âm nhạc chưa chuẩn nên sáng tác của họ phần lớn thiếu cảm xúc chiều sâu.