Cuộc thi Hoa Hậu Việt Nam 2008 không hợp pháp

Chúng tôi có cuộc trao đổi với Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ quanh vụ xì-căng-đan của cuộc thi Hoa hậu Việt Nam 2008.

- Theo ông, cụm từ “trình độ trung học phổ thông” có thể hiểu như thế nào?

- “Trình độ trung học phổ thông” nghĩa là đang học trung học phổ thông, tức là đang học lớp 10, lớp 11, lớp 12 và không cần tốt nghiệp trung học phổ thông.

- Trong tài liệu mà Ban tổ chức đưa cho báo chí ở một cuộc họp báo trước vòng chung kết cuộc thi Hoa hậu Việt Nam 2008, ở thể lệ cuộc thi có dòng yêu cầu thí sinh phải “tốt nghiệp trung học phổ thông” và thể lệ này đã được đưa lên website của cuộc thi cũng như trên báo Tiền Phong số ra ngày 23/1/2008 và 24/1/2008.

Nhưng sau đêm chung kết, đoạn thể lệ này đột nhiên biến thành “trình độ phổ thông trung học”. Như vậy là Ban tổ chức đã tự sửa thể lệ cuộc thi. Hành động này sẽ bị quy vào tội gì, thưa ông?

- Đây là hành động sai trái, vô tổ chức, nhưng chưa thể ghép vào tội hình sự.

- Thưa ông, theo Quy chế Thi Hoa hậu, thí sinh tham gia phải tốt nghiệp trung học phổ thông, còn Ban tổ chức cuộc thi Hoa hậu 2008 chỉ yêu cầu thí sinh học trung học phổ thông. Như vậy, Ban tổ chức có sai không?

- Như vậy là Ban tổ chức cuộc thi Hoa hậu Việt Nam 2008 đã làm sai Quy chế của Bộ Văn hóa và về nguyên tắc, Ban tổ chức này không được công nhận là hợp pháp, cuộc thi Hoa hậu Việt Nam 2008 cũng không hợp pháp. Bây giờ, phải đưa về thể lệ gốc, lúc chưa “được” Ban tổ chức sửa đổi và kiểm tra xem những thí sinh đạt giải mà không đạt đúng yêu cầu trong thể lệ cuộc thi thì sẽ bị loại.

Cụ thể như trường hợp Hoa hậu Thùy Dung thì Thùy Dung sẽ bị tước vương miện.

- Vậy Ban tổ chức phải chịu kỉ luật gì về việc này không và hình thức kỉ luật sẽ là như thế nào, thưa ông?

- Ở Việt Nam chưa có tiền lệ kỉ luật những việc này. Nhưng trên thế giới, nếu một ban tổ chức nào đó đã sai như vậy thì các thành viên trong ban tổ chức đó sẽ không được tham gia vào ban tổ chức của bất kì cuộc thi tương tự nào nữa. Tôi chắc là ở Việt Nam ta, các thành viên ban tổ chức cũng sẽ bị yêu cầu như vậy.

Tôi được biết, Ban tổ chức cuộc thi đã bị Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch kiểm điểm nghiêm khắc. Theo tôi như vậy là vẫn quá nhẹ. Mà đúng ra, trong việc này, Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch cũng phải chịu trách nhiệm vì Bộ đã cấp phép cho cuộc thi sai Quy chế kia được diễn ra.

- Nếu học bạ của Thùy Dung là giả thì những ai sẽ phải chịu trách nhiệm về việc này và họ sẽ bị xử lí như thế nào, thưa ông?

- Ai xác nhận vào học bạ đó thì người đó sẽ phải chịu trách nhiệm và nhẹ nhất là sẽ bị cách chức. Còn về Thùy Dung, tôi nghĩ rằng Thùy Dung mới 17 tuổi, cô ấy còn trẻ quá và cái học bạ kia, nếu được làm giả thì người đầu têu không phải là cô ấy mà là bố mẹ cô ấy.

- Xin cảm ơn ông!  

 

Cuộc họp báo ngày 5/9 của Ban tổ chức và Ban chỉ đạo cuộc thi HHVN 2008 xem ra không làm yên được dư luận, mà chỉ khiến sự bức xúc của độc giả và cả những người trong cuộc tăng lên. Lý do, nhiều. Nhưng chung quy cũng vì sự thiếu trung thực của ông Trưởng ban tổ chức cuộc thi về cái được gọi là “quy định về trình độ học vấn của thí sinh”.

Tin ai?

Như chúng tôi đã đưa tin, ông Trưởng ban tổ chức cuộc thi HHVN 2008 đã khẳng định, Hoa hậu Trần Thị Thuỳ Dung không gian dối về trình độ học vấn, và việc cô chưa tốt nghiệp THPT là được phép vì ... thể lệ cuộc thi chỉ yêu cầu thí sinh có trình độ THPT, chứ không phải tốt nghiệp THPT.

Bản thân ông Trưởng ban tổ chức, khi được phóng viên hỏi về việc: liệu có thể dẫn tới sự hiểu “đa nghĩa” trong khái niệm này không, vì “trình độ THPT” có thể hiểu là phải tốt nghiệp THPT, mà cũng có thể hiểu là đang học THPT... đã khẳng định: “nếu yêu cầu phải tốt nghiệp THPT thì sẽ viết thẳng ra như thế, chứ cần gì phải viết là trình độ THPT”.

Tân Hoa hậu Thùy Dung

Tất nhiên, báo chí không ai đồng tình với quan điểm “vượt rào” quy chế thi hoa hậu của ông Trưởng BTC, nhưng đều... tin rằng điều ông nói về trình độ học vấn trong thể lệ là ... chính xác!

Thế nhưng thật bất ngờ khi những cư dân trên mạng blog đã “khui” ra được tờ báo Tiền Phong hồi đầu năm nay, đăng thể lệ cuộc thi HHVN, mà trong đó ghi rõ: “Trình độ học vấn: Tốt nghiệp THPT”. Và mới đây nhất, sau vụ “phanh phui” của báo chí về việc ai đó đã gỡ bản Thể lệ “gốc” trên mạng, thì TPO đã khôi phục lại trang thể lệ ngày 23/1/2008, trong đó cũng ghi rõ: “Trình độ học vấn: Tốt nghiệp THPT”.

Như vậy, có thể hiểu thể lệ đã công bố ban đầu không hề có sự "áp dụng thí điểm thể lệ mới theo tinh thần của dự thảo Quy chế thi người đẹp mới" như trả lời của ông Trưởng ban tổ chức giải trong cuộc họp báo sáng 5/9.

Cũng như không hề có chuyện vượt rào so với quy chế 37, "thí sinh chỉ cần đang học THPT" không cần tốt nghiệp. Câu hỏi đặt ra, liệu nên tin ai, tin bản thể lệ trên báo giấy và báo điện tử, hay tin lời tuyên bố của ông trưởng BTC- người trực tiếp đưa ra thể lệ này từ đầu tới cuối? Có lẽ, điều này cần sự vào cuộc sớm của các cơ quan chức năng, mà trực tiếp ở đây là Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch.

Tại lãnh đạo Bộ chậm?

Khá bức xúc trước thông tin: vì lãnh đạo Bộ chậm trễ nên mới dẫn tới sự vượt rào của cuộc thi HHVN 2008 về trình độ học vấn của thí sinh dự thi, đại diện lãnh đạo Bộ, Thứ trưởng Lê Tiến Thọ cho biết, hiện tại dự thảo mới về quy chế 37 vẫn đang để ở trên bàn ông và ông đang chờ Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh cho ý kiến.

Tuy nhiên, theo ông Thọ, nội dung dự thảo mục thể lệ vẫn giữ nguyên: Thí sinh dự thi phải tốt nghiệp THPT. Vậy có thể hiểu, nếu dự thảo được ký sớm, thì thể lệ cuộc thi (nếu đúng đó là thể lệ chính xác của cuộc thi) vẫn sẽ vi phạm quy chế! Cũng theo ông Thọ, việc này sẽ phải giải quyết sớm để trả lời công luận một cách rõ ràng. Nhưng trước hết, phải xem xét xem BTC sai đến đâu rồi mới có kết luận chính thức.

Hiện tại, phía TƯ Đoàn TNCS HCM, đơn vị chủ quản của BTC cuộc thi đã đề nghị phía BTC có báo cáo đầy đủ thông tin để TƯ Đoàn xem xét. Thanh tra Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cũng sẽ vào cuộc sớm, để xác minh những điều được dư luận cho là sai phạm.

Dù đã có những bằng chứng khá rõ, tuy nhiên sẽ không có một lời kết luận trong bài báo này về việc Trưởng BTC cuộc thi có sai phạm khi sửa đổi thể lệ cuộc thi hay không? Mọi việc sẽ chờ kết luận cuối cùng của các cơ quan chức năng. Mong rằng sẽ là một kết luận sớm, bởi cũng đã khá lâu cho sự “lùm xùm” của cuộc thi này. Chỉ có điều, thật sự đến giờ này tấm vương miện của Thuỳ Dung đã không còn “sáng” nữa. Và vị trí đại diện của Việt Nam tham dự cuộc thi Hoa hậu thế giới của cô cũng đã ... tan vào mây khói!   

---