Người Pà Thèn và vũ điệu lửa huyền bí

Ở đợt nhảy cuối cùng, thầy cúng cũng thăng hoa cùng những bước nhảy mạnh mẽ, oai phong. Những bước chân huyền bí, lấp loáng trong ánh lửa rực rỡ, tạo nên một khung cảnh vừa huyền ảo vừa mê hoặc nơi núi rừng hùng vĩ.

Khi đống lửa chỉ còn lại tro tàn, cũng là lúc Lễ hội Nhảy lửa của người Pà Thẻn kết thúc. Thầy cúng lại tiếp tục bài cúng để tiễn thần linh trở về, hẹn đến rằm tháng mười, khi mùa màng đã được thu hoạch sẽ lại mời các thần về ban phát sức mạnh cho người Pà Thẻn trong Lễ hội nhảy lửa.

Theo truyền thống của người Pà Thẻn, lễ hội Nhảy lửa chỉ được tổ chức từ ngày 15/10 âm lịch và kết thúc vào ngày 15 tháng giêng năm sau. Đây là lễ hội mừng lúa mới, cầu chúc cho cả năm khoẻ mạnh, sung túc, mùa màng bội thu.

Các cô gái Pà Thẻn cầm tay nhau nhảy quanh đống lửa...

Dân tộc Pà Thẻn là một trong những dân tộc ít người, chỉ có ở Hà Giang và Tuyên Quang. Riêng ở huyện Chiêm Hóa, người Pà Thẻn sinh sống tại 2 xã Hồng Quang và Linh Phú. Họ có tiếng nói riêng, thuộc nhóm ngôn ngữ Mông Dao với nhiều bản sắc văn hóa đặc trưng như về trang phục, nhạc cụ, các điệu hát và đặc biệt là lễ hội Nhảy lửa.

Lễ hội thường được tổ chức ngay tại trung tâm thôn, bản, trên một khoảng sân rộng. Ngay từ chiều, đồ cúng lễ đã được chuẩn bị, thầy cúng ngồi trên một chiếc ghế dài, trên tay cầm que sắt gõ liên tục. Hòa trong những âm thanh gấp gáp ấy giọng của ông thầy cúng khấn thần linh để báo cáo, xin phép cho người Pà Thẻn được tổ chức lễ hội và có được sức mạnh phi thường để nhảy vào đống lửa.

Hiện nay, tại các bản làng của người Pà Thẻn ở Hà Giang, lễ hội nhảy lửa vẫn tổ chức thường xuyên vào dịp đầu năm mới, nhưng đã hơn 20 năm, năm nay người Pà Thẻn ở thôn Thượng Minh, xã Hồng Quang mới tổ chức, khôi phục lại Lễ hội nhảy lửa truyền thống của dân tộc mình.

Vẻ đẹp tự nhiên của các cô gái Pà Thẻn

Thầy cúng Húng Văn Hin, xã Hồng Quang cảm động: Ơn Đảng, ơn Nhà nước người Pà Thẻn chúng tôi đã có cuộc sống ổn định. Do điều kiện, nên sau hơn 20 năm lễ hội Nhảy lửa để cúng thần linh, xua đuổi tà ma, bệnh tật, cầu chúc cho một năm mới mùa màng bội thu, dân bản khỏe mạnh được khôi phục lại, chúng tôi mừng và sướng cái bụng lắm, thế là lễ hội truyền thống của người Pà Thẻn sẽ được truyền lại cho các con cháu sau này rồi.

…Chếnh choáng men say của rượu ngô, ngất ngây với những vũ điệu lửa kỳ bí, quyến luyến cái bắt tay nồng ấm và những ánh mắt sóng sánh tình  - một đêm ở xã vùng cao Hồng Quang, Chiêm Hóa sẽ không bao giờ có thể quên. Hình như, bất cứ ai từng có mặt trong đêm nhảy lửa của người Pà Thẻn ở cả Tuyên Quang hay Hà Giang, đều muốn đi tìm lời giải cho sự huyền bí này. Còn tôi, đã có sẵn một lời giải cho riêng mình, rằng đó chỉ có thể là sức mạnh của nguồn cội – một sức mạnh được khơi dậy bằng tình cảm mãnh liệt nơi chính trái tim của mỗi người con Pà Thẻn.