Tại các điểm du lịch, tham quan như Hà Nội, TP.HCM, Vũng Tàu, Sapa, Vịnh Hạ Long,... điều diễn ra tình trạng chèo kéo và chặt chém du khách.
Phó thủ tướng Vũ Đức Đam từng nói, "chặt chém" là nỗi sợ hãi của du khách tới Việt Nam. Đó là những trải nghiệm không mấy dễ chịu của du khách quốc tế khi đến VN.
Vào giữa tháng 9.
Ngành du lịch Việt Nam đang tuyên chiến rất quyết liệt với vấn nạn này. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đã có Chỉ thị 14/về việc tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, tập trung khắc phục yếu kém, thúc đẩy phát triển du lịch
Cách đây hơn 2 năm, Matt Kepnes, một blogger nổi tiếng về du lịch người Mỹ đã có bài chia sẻ những trải nghiệm của mình trên tờ Huffington Post và thời gian gần đây đang được nhiều trang mạng chia sẻ lại, khiến chúng ta phải suy ngẫm. Trải nghiệm của Kepnes như sau:
1. Chẳng ai mong muốn trở lại một nơi mà họ bị đối xử tệ
Khi tôi ở Việt Nam, tôi đã luôn cảm thấy thật phiền toái, thật đắt đỏ, bị lừa gạt và bị đối xử không công bằng. Tôi đã gặp một người bán hàng rong luôn cố “chặt chém” tôi. Có những người phụ nữ bán bánh mì đã từ chối trả lại tiền thừa cho tôi, người bán hàng bắt tôi phải trả tiền nhiều hơn gấp ba lần dù tôi đã thấy những người mua hàng đứng trước tôi phải trả bao nhiêu, hay cả những tài xế taxi đã gian lận đồng hồ trên đường chở tôi đến bến xe.
Khi tôi chọn mua một chiếc áo thun ở Hội An, ba người phụ nữ đã cố gắng giữ tôi trong cửa hàng của họ cho đến khi tôi phải mua thứ gì đó, thậm chí có người còn kéo cả áo tôi. Du ngoạn đến vịnh Hạ Long, công ty lữ hành đã không chuẩn bị nước uống trên tàu, và họ còn nhận quá số lượng khách đặt tour. Chính vì vậy, những người đã trả tiền để được ở phòng đơn đột nhiên phải ở chung với một người đồng hành khác, đôi khi phải nằm chung một giường.
2. Một trong những trải nghiệm khủng khiếp nhất của tôi là ở Đồng bằng sông Cửu Long
Tôi đã bắt xe để về lại Thành phố Hồ Chí Minh. Tôi cảm thấy khát, và mua một loại đồ uống phổ biến ở Việt Nam – một hỗn hợp gồm nước, chanh, đường chứa trong một túi nhựa. Bạn có thể tìm thấy nó ở khắp mọi nơi, đặc biệt là ở các trạm trung chuyển. Tôi đi đến một tiệm bên cạnh xe buýt và chỉ vào thứ tôi muốn. Cô bán hàng nhìn tôi và gật đầu. Rồi người phụ nữ ấy chế biến thức uống, sau đó quay sang một người bạn của cô, nói một điều gì đó, cười, sau đó lại cười với tôi trong khi rõ ràng cô ta chẳng bỏ đủ các nguyên liệu vào món đồ uống. Lúc ấy tôi mới biết được rằng mình đã bị gạt một cách ngang nhiên. “Cô ta nói với người bạn rằng cô sẽ “chặt chém” và lừa gạt bạn bởi vì bạn là người da trắng” – một người Mỹ gốc Việt đi với tôi trên chuyến xe, “Cô ta không nghĩ rằng anh sẽ phát hiện ra.”
Tôi liền hỏi anh ta rằng: “Vậy món này có giá thực sự là bao nhiêu?” Đó là một con số nhỏ – chỉ vài cent. Tôi đã quay lại và tỏ rõ thái độ với người bán hàng, nói rằng cô ta là một người xấu xa rồi quay về xe của mình. Đó không phải là một số tiền đủ lớn để tôi phải bận tâm, nhưng tôi đã rất buồn vì sự không tôn trọng và khinh thường mà cô ta đã dành cho tôi.
3. Tôi đã tự hỏi có lẽ chỉ mình tôi bị như thế!
Có lẽ tôi là người duy nhất nhận lấy phải những trải nghiệm tồi tệ trên miền đất Việt Nam tuyệt vời? Chắc là tôi đã thiếu may mắn, hay tôi đã gặp mọi người trong lúc họ đang khó chịu? Thế nhưng, sau khi nói chuyện với một số du khách khác, tôi đã nhận ra rằng chúng tôi có cùng một câu chuyện.
Họ đều kể về những lần bị gạt, lừa lọc, bị nói dối. Chúng tôi đều phải dè chừng với tất cả mọi thứ. Và hơn hết, chúng tôi đã không bao giờ cảm thấy mình được chào đón ở đất nước ấy.
4. Trải nghiệm này, không chỉ có mình tôi!
Một người bạn của tôi đã phải mua hàng với giá đắt. Một lần bạn tôi mua chuối và người bán hàng đã bỏ đi trước khi đưa lại tiền thừa. Tại một siêu thị, bạn tôi đã phải nhận Chocolate thay vì tiền thối thông thường. Hai trong số bạn bè của tôi đã ở Việt Nam trong 6 tháng, và họ đã kể lại rằng người Việt Nam luôn thô lỗ với họ bất chấp với việc họ trở thành “dân địa phương”. Hàng xóm không hề thân thiện với họ. Bất cứ nơi nào tôi đến, những trải nghiệm mà tôi có được dường như đúng với “chuẩn mực” và không phải là ngoại lệ.
Viết bài này, tôi chỉ muốn chia sẻ về những kinh nghiệm không tốt đẹp của mình. Tuy nhiên, những câu chuyện và giai thoại mà tôi nghe từ nhiều người đã khẳng định thêm cho những kinh nghiệm và cảm giác mà tôi từng có.
Một chuyến du lịch không nhất thiết phải luôn hoàn hảo. Tôi không hề ngần ngại trước những gì khó khăn. Tôi thích những sự mạo hiểm và việc phải tự tìm ra cách của mình để có thể hiểu thêm về thế giới. Bởi tôi nghĩ rằng những điều ấy sẽ tạo nên tính cách. Tôi cũng không bận tâm khi phải trả thêm tiền. Một dollar cho họ sẽ có giá trị hơn rất nhiều so với một dollar cho tôi. Tôi hiểu rằng chúng tôi vẫn sẽ phải mặc cả khi đi chợ, vẫn sẽ cười, và vẫn sẽ trả một số tiền cao hơn bình thường. Nhưng tôi không hề muốn bị đối xử như vậy. Tôi không thích bị coi thường hay bị lừa gạt. Tôi không muốn nhìn vào tất cả mọi người và tự hỏi rằng có phải họ đang cố gắng để lừa tôi. Một sự giao dịch đâu cần phải là một sự đấu tranh. Sau ba tuần ở Việt Nam, tôi không thể nào thích nghi đủ nhanh và tôi sẽ không quay trở lại đây nữa.”
Matt Kepnes còn ghi chú thêm: Tuy tôi đã có những trải nghiệm rất tệ ở Việt Nam, nhiều người cũng có những trải nghiệm rất tốt. Bạn nên thử tự trải nghiệm một lần. Tìm hiểu những điều tốt, xấu, tệ hại nếu muốn trở thành một nhà du ngoạn thực thụ, và tích luỹ thêm những trải nghiệm cho bản thân mình. Tôi không ủng hộ bất cứ ai quyết định bỏ qua Việt Nam khi chưa từng ghé qua. Tôi chỉ nói rằng tôi không mong muốn quay trở lại nơi này".
Làm lành mạnh 'môi trường du lịch' là vấn đề của toàn dân, là ý thức của mỗi người Việt Nam nhưng cần nhất là các cơ quan phải tiến hành quyết liệt, đồng bộ và có chiến lược lâu dài. Nhiều người VN sẽ cảm thấy tự ái khi đọc những chia sẻ của Kepnes vì anh chàng blogger chỉ cảm nhận phiến diện chứ chưa phải tất cả. Nhưng chúng ta phải thừa nhận rằng cái 'phiến diện' đó là điểm xấu của du lịch Việt Nam và e rằng những phiến diện xấu đó đang xuất hiện khá nhiều. Nếu ai đã sang du lịch ở các nước trong khu vực chứ chưa cần nói ở phương trời xa nào thì cũng có thể thấy 'văn hóa du lịch' ở các bạn láng giềng có nhiều điểm mà chúng ta cần phải học tập. Khi chưa soi gương tự nhận ra điểm xấu của mình thì không thể làm đẹp cho chính mình được.
Khi chúng ta đã làm sạch 'môi trường du lịch' thì hãy mời Kempes trở lại để anh ta cảm nhận lại. Một bài viết mới của Kempes về vẻ đẹp của đất nước và con người VN còn tốt hơn ngàn lần những lời PR sáo rỗng cho nền du lịch nước nhà
P.V tổng hợp