Quyền cư trú của trẻ em sinh tại Đức theo quy định pháp luật

Quy định về quyền cư trú cho trẻ em sinh ra tại Đức là một phần quan trọng trong luật pháp nước này, đặc biệt là theo quy định tại Điều 33 của Luật Cư trú (AufenthG). Mục tiêu chính của điều luật này là ngăn chặn tình trạng trẻ em sinh ra ở Đức trở thành những người không có giấy tờ tùy thân và không có quyền cư trú hợp pháp, qua đó đảm bảo các quyền cơ bản của trẻ.

Nhiều bậc cha mẹ là người nước ngoài, khi sinh con tại Đức, thường đặt ra nhiều câu hỏi xoay quanh vấn đề này. Họ băn khoăn liệu em bé sinh ra tại Đức có tự động nhận được thẻ cư trú hay không, thời hạn cư trú của con sẽ kéo dài bao lâu nếu cha mẹ chỉ có visa, và những giấy tờ nào cần thiết để con được cấp giấy phép cư trú. Câu trả lời cho những thắc mắc này đều nằm trong Điều 33 của Luật Cư trú Đức.

Điều luật này, có tên đầy đủ là Aufenthaltserlaubnis für im Bundesgebiet geborene Kinder (Giấy phép cư trú cho trẻ em sinh ra trên lãnh thổ Liên bang), được xây dựng nhằm bảo vệ quyền lợi của trẻ em, đảm bảo rằng các bé không rơi vào hoàn cảnh cư trú bất hợp pháp.

Trường hợp trẻ được cấp giấy phép cư trú ngay cả khi cha mẹ chưa đáp ứng đủ điều kiện

Theo quy định của luật pháp Đức:

"Một đứa trẻ được sinh ra trên lãnh thổ Cộng hòa Liên bang Đức có thể được cấp giấy phép cư trú trái với các điều § 5 và § 29 Abs. 1 Nr. 2."

Điều này mang một ý nghĩa quan trọng: thông thường, để một người được cấp giấy phép cư trú (Aufenthaltserlaubnis), họ cần phải đáp ứng các yêu cầu nhất định, bao gồm việc có một loại visa phù hợp với mục đích lưu trú (theo § 5) và có đủ điều kiện về chỗ ở theo quy định (theo § 29 Abs. 1 Nr. 2).

Tuy nhiên, đối với trường hợp trẻ sơ sinh, pháp luật Đức đã tạo ra một ngoại lệ đặc biệt. Các điều kiện về visa và chỗ ở này sẽ được bỏ qua để đảm bảo trẻ được hưởng quyền cư trú hợp pháp ngay từ khi mới chào đời. Điều này thể hiện sự ưu tiên của Đức đối với quyền lợi của trẻ em.

Điều kiện duy nhất để cấp giấy phép cư trú cho trẻ

Để trẻ sinh ra tại Đức được cấp giấy phép cư trú, điều kiện tiên quyết là ít nhất một trong hai cha hoặc mẹ phải đang sở hữu một trong các loại giấy tờ cư trú hợp pháp sau tại thời điểm đứa trẻ được sinh ra:

• Aufenthaltserlaubnis (AE): Đây là giấy phép cư trú tạm thời, cho phép người nước ngoài sinh sống và làm việc tại Đức trong một khoảng thời gian nhất định.

• Niederlassungserlaubnis (NE): Đây là thẻ định cư vĩnh viễn, cho phép người sở hữu sinh sống lâu dài tại Đức mà không có thời hạn.

• Daueraufenthalt-EU (DA-EU): Đây là thẻ cư trú dài hạn theo quy định của Liên minh Châu Âu, cho phép người sở hữu sinh sống và làm việc tại các quốc gia thành viên EU.

Nói cách khác, chỉ cần có một trong hai cha hoặc mẹ đang cư trú hợp pháp tại Đức với một trong các loại giấy tờ kể trên, em bé sinh ra sẽ có cơ hội được cấp giấy phép cư trú (AE) theo quyết định của cơ quan quản lý xuất nhập cảnh (Ausländerbehörde).

Trường hợp trẻ được cấp giấy phép cư trú "tự động"

Luật pháp Đức quy định rõ ràng hơn về trường hợp hai cha mẹ đều có tình trạng cư trú hợp pháp:

"Nếu tại thời điểm sinh, cả hai cha mẹ hoặc cha/mẹ duy nhất có quyền nuôi con đều có AE/NE/DA-EU, thì trẻ sẽ được cấp Aufenthaltserlaubnis theo thẩm quyền nhà nước (tự động)."

Điều này có nghĩa là:

• Trong trường hợp này, cơ quan Ausländerbehörde có nghĩa vụ pháp lý phải cấp giấy phép cư trú cho trẻ mà không cần phải xem xét hay cân nhắc thêm bất kỳ yếu tố nào khác.

• Trẻ được coi là đã có lịch sử cư trú hợp pháp ngay từ khoảnh khắc chào đời, tạo cơ sở vững chắc cho tương lai.

Đây là một hình thức bảo vệ quyền lợi cho trẻ em mạnh mẽ hơn so với quy định ở khoản thứ nhất, thể hiện cam kết của Đức trong việc tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của thế hệ tương lai.

Quyền cư trú tạm thời hợp pháp cho trẻ khi cha mẹ chỉ có visa hoặc được miễn visa

Ngay cả trong trường hợp cha mẹ chỉ đang ở Đức với visa hoặc được miễn thị thực (ví dụ: khách du lịch), luật pháp vẫn quy định rằng việc cư trú của trẻ sinh ra trong thời gian này sẽ được coi là hợp pháp. Tuy nhiên, tình trạng cư trú hợp pháp này chỉ kéo dài cho đến khi:

• Thời hạn của visa mà cha mẹ đang nắm giữ hết hiệu lực, hoặc

• Thời gian được phép miễn visa kết thúc.

Điều này có nghĩa là:

• Ngay cả khi cha mẹ chỉ đang tạm trú tại Đức, con của họ vẫn được đảm bảo quyền cư trú hợp pháp trong khoảng thời gian cha mẹ được phép lưu trú. Trẻ sẽ không bị coi là cư trú bất hợp pháp.

• Tuy nhiên, để có thể tiếp tục cư trú hợp pháp tại Đức sau khi visa hết hạn hoặc thời gian miễn visa kết thúc, cha mẹ cần phải thực hiện các thủ tục cần thiết. Họ phải chuyển đổi sang một tình trạng cư trú hợp pháp dài hạn hơn hoặc nộp đơn xin cấp giấy phép cư trú phù hợp với hoàn cảnh của mình và gia đình.

Ví dụ minh họa:

• Nếu một người mẹ nhập cảnh Đức với visa du lịch có thời hạn 90 ngày và sinh con trong khoảng thời gian này.

• Em bé sinh ra sẽ được xem là có quyền cư trú hợp pháp trong suốt 90 ngày đó.

• Sau khi hết thời hạn 90 ngày, nếu gia đình muốn tiếp tục sinh sống tại Đức, họ bắt buộc phải nộp đơn xin giấy phép cư trú mới cho cả mẹ và bé, tùy thuộc vào các quy định hiện hành và hoàn cảnh cụ thể của gia đình.

Thu Phương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---