Luật đổi tên ở Đức: những quy định nghiêm ngặt bạn cần biết

Khác với nhiều quốc gia, luật pháp Đức quy định rất nghiêm ngặt về việc thay đổi họ và tên. Việc đổi tên chỉ được chấp thuận khi có những lý do chính đáng được pháp luật công nhận, thay vì chỉ dựa trên sở thích cá nhân.

Luật pháp Đức có một nguyên tắc cơ bản về tên gọi: sự ổn định. Không giống như nhiều nơi trên thế giới, tên và họ của một cá nhân không được coi là một lựa chọn tùy ý mà là một yếu tố nhận dạng quan trọng, phục vụ cho trật tự hành chính và an ninh công cộng. Do đó, việc thay đổi tên ở Đức được quy định rất chặt chẽ trong hệ thống luật pháp, còn được biết đến với tên gọi là Namensrecht.

Về cơ bản, có hai con đường chính để thay đổi tên một cách hợp pháp, mỗi con đường đều có những điều kiện và quy tắc riêng. Hiểu rõ các quy định này là điều cần thiết để tránh việc đơn xin thay đổi tên bị từ chối.

Thay đổi tên theo luật gia đình

Đây là con đường phổ biến và rõ ràng nhất để thay đổi tên một cách hợp pháp tại Đức. Những thay đổi này không xuất phát từ mong muốn cá nhân đơn thuần mà gắn liền với các sự kiện quan trọng làm thay đổi tình trạng dân sự của một người. Các quy định này chủ yếu nằm trong Bộ luật Dân sự Đức (BGB).

Các trường hợp thay đổi tên theo luật gia đình bao gồm:

• Kết hôn: Khi hai người kết hôn, họ có thể chọn lấy họ chung của một trong hai người. Đây là trường hợp thay đổi họ phổ biến nhất và được thực hiện dễ dàng tại cơ quan đăng ký kết hôn.
• Ly hôn: Sau khi ly hôn, một người đã đổi họ theo họ của vợ/chồng cũ có quyền quay trở lại họ thời con gái hoặc họ trước khi kết hôn.
• Nhận con nuôi: Khi một đứa trẻ được nhận làm con nuôi, đứa trẻ đó thường sẽ nhận họ của cha mẹ nuôi để thể hiện mối quan hệ gia đình mới.
• Xác định tên khai sinh của trẻ: Cha mẹ có quyền quyết định họ của con mình khi đăng ký khai sinh, tuân theo các quy định cụ thể của pháp luật.

Mọi thay đổi trong các trường hợp này đều phải được thực hiện thông qua một tuyên bố chính thức tại cơ quan hộ tịch (Standesamt). Thông tin sau đó sẽ được cập nhật và lưu trữ vĩnh viễn trong sổ hộ tịch (Personenstandsregister) của quốc gia. Cơ quan liên bang chịu trách nhiệm giám sát các quy định này là Bộ Tư pháp và Bảo vệ người tiêu dùng liên bang (BMJ).

Thay đổi tên theo luật công

Ngoài các trường hợp liên quan đến luật gia đình, một người vẫn có thể thay đổi tên của mình theo một con đường khác, đó là luật công. Thủ tục này được điều chỉnh bởi Luật thay đổi họ và tên (Gesetz über die Änderung von Familiennamen und Vornamen). Tuy nhiên, đây được coi là một trường hợp ngoại lệ và có các yêu cầu rất khắt khe.

Mục đích chính của luật này không phải là để đáp ứng sở thích cá nhân. Thay vào đó, nó được thiết kế để giải quyết những tình huống mà tên hoặc họ hiện tại gây ra những khó khăn, bất lợi hoặc rắc rối đáng kể cho người mang nó. Nói cách khác, phải có một lý do đủ mạnh để chứng minh rằng việc giữ lại cái tên cũ sẽ gây hại nhiều hơn là việc thay đổi nó.

Thế nào là một 'lý do chính đáng'?

Khái niệm trung tâm trong việc thay đổi tên theo luật công là "lý do chính đáng" (wichtiger Grund). Luật pháp không đưa ra một danh sách cụ thể, nhưng nguyên tắc chung là lợi ích của người nộp đơn trong việc thay đổi tên phải lớn hơn lợi ích của cộng đồng trong việc duy trì sự ổn định của tên gọi.

Các cơ quan chức năng sẽ cân nhắc kỹ lưỡng giữa chức năng hành chính của tên (Ordnungsfunktion), vai trò của nó trong an ninh công cộng và việc nhận dạng, với những khó khăn cá nhân mà người đó đang gặp phải. Một số ví dụ về lý do có thể được xem xét bao gồm tên gây ra sự chế nhạo, trêu chọc, hoặc hiểu lầm nghiêm trọng; tên quá phức tạp, khó phát âm hoặc khó viết; hoặc tên trùng với tên của một tội phạm khét tiếng.

Ngược lại, những lý do chắc chắn sẽ bị từ chối bao gồm việc chỉ đơn giản là không thích tên hiện tại. Mong muốn có một cái tên nghe "hay hơn", ấn tượng hơn hoặc phù hợp với một xu hướng nào đó không được coi là lý do chính đáng.

Thủ tục và cơ quan có thẩm quyền

Việc thực thi Luật thay đổi họ và tên thuộc thẩm quyền của chính quyền các bang (Länder), do đó quy trình cụ thể có thể khác nhau đôi chút. Người có nhu cầu cần liên hệ trực tiếp với cơ quan hành chính tại nơi mình cư trú để được hướng dẫn chi tiết. Đây có thể là ủy ban hoặc văn phòng hành chính thành phố (Gemeindeverwaltung hoặc Stadtverwaltung).

Họ sẽ cung cấp thông tin về các giấy tờ cần thiết, quy trình nộp đơn và lệ phí liên quan. Quá trình xét duyệt sẽ xem xét cẩn thận từng trường hợp để đảm bảo rằng yêu cầu thay đổi tên đáp ứng được tiêu chí "lý do chính đáng" theo quy định của pháp luật.

Phạm Hương ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

 

 

---