Litva, Latvia và Estonia đã đồng bộ hóa lưới điện của họ với lục địa châu Âu vào lúc 14:00 ngày 9/2. Ảnh Pravda
Tổng thống Litva Gitanas Nausėda cho biết: "Vài phút trước, tôi đã nhận được tin tuyệt vời – việc đồng bộ hóa lưới điện Baltic với mạng lưới điện của lục địa châu Âu đã hoàn thành thành công".
Ông gọi sự đồng bộ hóa này là thời khắc lịch sử đánh dấu sự kết thúc hành trình dài hướng tới sự độc lập về năng lượng của Litva, Latvia và Estonia.
Tổng thống bày tỏ lòng biết ơn tới tất cả mọi người tham gia vào dự án này, từ đội ngũ kỹ thuật cho đến các nhà lãnh đạo trước đây và hiện tại của các nước. Ba quốc gia vùng Baltic đã ngắt kết nối khỏi hệ thống điện của Nga (UES/UPS), hệ thống này bắt đầu hoạt động trơn tru vào sáng thứ Bảy dưới thời Liên Xô và hoạt động riêng biệt cho đến chiều Chủ Nhật (9/2).
Các quốc gia vùng Baltic được kết nối với vùng đồng bộ châu Âu lục địa thông qua đường dây điện LitPol Link giữa Litva và Ba Lan.
Bên cạnh kết nối điện trên không LitPol Link giữa Litva và Ba Lan, nơi diễn ra quá trình đồng bộ hóa, các quốc gia vùng Baltic cũng được kết nối với Bắc Âu thông qua kết nối ngoài khơi NordBalt giữa Litva và Thụy Điển và các kết nối ngoài khơi EstLink 1 và EstLink2 giữa Estonia và Phần Lan.
Đến năm 2030, dự kiến sẽ xây dựng một tuyến đường bộ khác kết nối Litva và Ba Lan – Harmony Link, phục vụ cho mục đích thương mại.
Tổng thống Nausėda cho biết: "Harmony Link sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đồng bộ hóa và giao dịch điện ổn định, đảm bảo giá cả cạnh tranh cho hộ gia đình và ngành công nghiệp".
Vào tháng 7/2024, các bộ trưởng năng lượng từ Estonia, Latvia và Litva đã xác nhận kế hoạch đồng bộ hóa với hệ thống năng lượng lục địa châu Âu ENTSO-E và ngắt kết nối với Nga vào tháng 2 năm 2025. Vào ngày 8/2, Estonia, Latvia và Lithuania chính thức ngắt kết nối khỏi hệ thống năng lượng của Nga.
Thủ tướng Estonia Kristen Michal gọi đây là "ngày trọng đại", trong khi người tiền nhiệm của ông, hiện là nhà ngoại giao hàng đầu của EU Kaja Kallas, gọi đây là "chiến thắng cho tự do và sự thống nhất châu Âu". Thủ tướng Litva Gintautas Paluckas bày tỏ niềm tin rằng việc ba quốc gia Baltic ngừng kết nối với hệ thống năng lượng của Nga sẽ tăng cường an ninh năng lượng và đảm bảo sự ổn định.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen tuyên bố rằng việc đồng bộ hóa lưới điện của các quốc gia vùng Baltic với Tây Âu đồng nghĩa với việc thoát khỏi các mối đe dọa và tống tiền.