Chế độ của Putin có thể đang đứng trước bờ vực sụp đổ như Liên Xô trước đây

Tác giả Ambrose Evans-Pritchard, đăng trên tạp chí The Telegraph, đã phân tích rằng cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine do Putin phát động đang đẩy nước Nga vào tình trạng suy thoái sâu sắc, khiến chế độ này có nguy cơ sụp đổ tương tự như Liên Xô trước đây.

Tác giả Ambrose Evans-Pritchard, đăng trên tạp chí The Telegraph, đã phân tích rằng cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine do Putin phát động đang đẩy nước Nga vào tình trạng suy thoái sâu sắc, khiến chế độ này có nguy cơ sụp đổ tương tự như Liên Xô trước đây.

Việc Vladimir Putin mất đi một đồng minh quan trọng trong khu vực là Bashar al-Assad đã làm suy yếu Moscow vào thời điểm quan trọng. Ảnh: VALERY SHARIFULIN/AFP

Tổ hợp công nghiệp quân sự: Lợi bất cập hại cho nền kinh tế Nga

Cuộc chiến tại Ukraine kéo dài ba năm đã làm tiêu hao nguồn lực của cả hai bên. Trong khi Ukraine gặp khó khăn trên chiến trường, Nga cũng đang thua cuộc trong trận chiến kinh tế với tốc độ đáng báo động. Doanh thu xuất khẩu dầu mỏ – nguồn sống chính của nền kinh tế Nga – đã giảm mạnh, không đủ để duy trì cuộc chiến cường độ cao. Hơn nữa, không quốc gia nào sẵn sàng cho Điện Kremlin vay tiền.

Nền kinh tế Nga, với sự phụ thuộc lớn vào quân sự hóa, đang rơi vào tình trạng tương tự nước Đức cuối năm 1917, khi bị phong tỏa và thiếu nhân lực có tay nghề. Các vấn đề hậu cần và kinh tế trong chiến dịch Ludendorff của Đức lúc bấy giờ là minh chứng rõ ràng cho sự thất bại của chiến tranh kinh tế.

Uy tín của Putin suy yếu trên trường quốc tế

Chiến thắng chiến lược của Nga ở Ukraine không còn chắc chắn, đặc biệt sau khi chế độ Assad ở Syria – đồng minh quan trọng của Nga – sụp đổ, làm tổn hại nghiêm trọng uy tín của Putin tại Trung Đông. Các chuyên gia nhận định rằng giới hạn về sức mạnh quân sự của Nga đã bộc lộ rõ ràng.

Thổ Nhĩ Kỳ giờ đây chiếm vai trò chủ đạo trong khu vực.

Các tướng lĩnh Nga thậm chí còn phải dựa vào sự can thiệp của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ để thoát khỏi tình thế nguy hiểm. Ngay cả khi Nga có thể giữ được căn cứ hải quân tại Tartus, điều này cũng phải phụ thuộc vào điều kiện do Thổ Nhĩ Kỳ áp đặt.

Nền kinh tế Nga trước sức ép từ các lệnh trừng phạt

Các lệnh trừng phạt của phương Tây, đặc biệt là từ Hoa Kỳ, đã bóp nghẹt nền kinh tế Nga. Tổng thống Mỹ Donald Trump trước đây đã áp đặt tới 40 vòng trừng phạt lên Nga, làm suy yếu khả năng tài chính và công nghệ của Moscow.

Doanh thu từ xuất khẩu dầu mỏ của Nga – trụ cột chính của ngân sách quốc gia – đã giảm gần một nửa, chỉ còn khoảng 600 triệu USD mỗi ngày, trong khi chi phí chiến tranh chiếm tới 1/10 GDP.

Ngân hàng Trung ương Nga buộc phải tăng lãi suất lên tới 21% để ngăn chặn lạm phát, nhưng động thái này lại làm tê liệt các doanh nghiệp và hệ thống tài chính.

Sergei Chemezov, giám đốc tập đoàn quốc phòng Rostec, cảnh báo rằng nếu lãi suất tiếp tục ở mức này, hầu hết các công ty sẽ phá sản, bao gồm cả những nhà sản xuất vũ khí lớn nhất.

Nga đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân lực và công nghệ

Tổ hợp công nghiệp quân sự của Nga, được tái thiết để phục vụ chiến tranh, đang phá hủy phần còn lại của nền kinh tế. Khoảng 800.000 lao động trẻ và có trình độ cao đã rời khỏi đất nước. Ngành công nghệ và quốc phòng thiếu hụt tới 1 triệu nhân sự, trong khi các lĩnh vực khác cũng chịu cảnh khan hiếm lao động nghiêm trọng.

Ngành công nghiệp công nghệ cao của Nga cũng rơi vào bế tắc do không thể thay thế các linh kiện và thiết bị nhập khẩu từ phương Tây.

Các sản phẩm thay thế từ Trung Quốc không đáp ứng được tiêu chuẩn kỹ thuật và rủi ro bị trừng phạt thứ cấp khiến nhiều nhà cung cấp quốc tế từ chối hợp tác. Ngay cả quân đội Nga cũng phải đối mặt với tình trạng thiết bị lỗi thời hoặc không thể hoạt động hiệu quả.

Dự báo ảm đạm về tương lai kinh tế Nga

Dự trữ tài chính của Điện Kremlin đang cạn kiệt nhanh chóng. Quỹ Tài sản Quốc gia đã giảm xuống mức thấp nhất trong 16 năm, chỉ còn 54 tỷ USD tài sản thanh khoản.

Nga cũng phải bán tháo vàng dự trữ để duy trì ngân sách. Trong khi đó, giá dầu thô – vốn đã giảm mạnh – có khả năng còn xuống thấp hơn nữa nếu Saudi Arabia quyết định tăng sản lượng dầu giá rẻ để giành lại thị phần trên thị trường toàn cầu.

Giá dầu thấp, kết hợp với sự cô lập kinh tế và công nghệ, có thể là cú đòn chí mạng với nền kinh tế Nga. Theo nhiều chuyên gia, kịch bản sụp đổ của chế độ Putin – tương tự như Liên Xô vào những năm 1980 – không còn là điều viển vông.

Kết luận

Cuộc chiến Ukraine đã trở thành một gánh nặng kinh tế, chính trị và quân sự lớn đối với Nga. Chỉ cần một cú sốc nữa từ Trung Đông hoặc sự sụt giảm giá dầu, chế độ của Putin có thể đối mặt với nguy cơ sụp đổ toàn diện.

Thành Lộc - báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

Theo The Telegraph

---