Đường bờ biển Greenland tăng thêm 1.620km, lý do bất ngờ

Greenland đã mở rộng đường bờ biển của vùng lãnh thổ này thêm khoảng 1.620km chỉ trong vòng hai thập kỷ, nguyên nhân là do sự tan chảy không ngừng nghỉ của các sông băng.

Đường bờ biển thuộc đô thị Sermersooq, Greenland - Ảnh: UNSPLASH

Là hậu quả khi nhiệt độ ấm lên, các sông băng ở rìa Greenland đã tan chảy và rút lui sâu vào đất liền, làm lộ ra hàng ngàn km đường bờ biển trước đây bị băng bao phủ.

Theo trang IFLScience ngày 26-3, một nhóm nghiên cứu quốc tế đã dùng ảnh vệ tinh để phân tích những thay đổi của các sông băng thủy triều (sông băng tiếp xúc với đại dương) ở Bắc bán cầu. Sau đó, họ tính toán chiều dài của đường bờ biển mới lộ ra sau khi các sông băng tan trong giai đoạn năm 2000 - 2020.

Nhóm phát hiện khoảng 2.466km đường bờ biển mới đã lộ ra trong giai đoạn 20 năm này, trong đó 66% xảy ra tại Greenland. “Phần lớn các sông băng tan chảy để lộ đường bờ biển dài nhất là nằm ở Greenland”, các tác giả nghiên cứu viết.

Cùng với việc lộ ra nhiều đất liền hơn, việc sông băng “rút lui” cũng làm lộ ra 35 đảo mới có diện tích lớn hơn 0,5km2 trong suốt giai đoạn năm 2000 - 2020. Trong đó có 29 đảo mới nằm ở Greenland và 6 đảo khác nằm ở quần đảo Svalbard ở phía cực bắc của Na Uy và vùng Bắc cực của Nga.

13 trong số 35 đảo này chưa từng xuất hiện trên bản đồ trước đây, trong đó có 12 đảo tại Greenland và một đảo tại vùng Bắc Cực của Nga.

Điểm thú vị là có 5 trong số 35 đảo mới đã được vẽ trên bản đồ vào thập niên 1960 trước khi các sông băng mở rộng và chôn vùi chúng bên dưới. Các đảo này chỉ xuất hiện trở lại sau khi băng tan và rút lui vào đất liền trong những thập kỷ gần đây.

Nghiên cứu mới là một lời nhắc nhở về cách biến đổi khí hậu sẽ tiếp tục định hình lại địa lý của Trái đất, cũng như việc các thế lực địa chính trị muốn tìm cách kiểm soát nó.

Biến đổi khí hậu có thể làm lộ ra những vùng đất và tài nguyên mới, có khả năng dẫn đến xung đột và căng thẳng địa chính trị tại các khu vực này.

Khi băng tan tại Bắc Cực, những vùng đất giàu tài nguyên thiên nhiên (chẳng hạn như dầu khí và khoáng sản) không thể tiếp cận được trước đây sẽ trở nên có thể tiếp cận được, thúc đẩy các nước tìm cách khẳng định các tuyên bố về lãnh thổ và tìm cách kiểm soát tài nguyên tại đó.

Sự cạnh tranh này gần đây đã trở nên rõ ràng hơn tại Bắc Cực với những động thái từ các nước như Nga, Canada và Mỹ. Điển hình như việc Greenland trở thành điểm nóng khi vùng lãnh thổ này thu hút sự chú ý (không mong muốn) của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Trump cho rằng việc kiểm soát vùng lãnh thổ nằm ở Bắc Cực này là cần thiết cho lợi ích an ninh của Mỹ.

Nghiên cứu được đăng trên tạp chí Nature Climate Change.

ANH THƯ

Nguồn: Báo Tuổi trẻ Online

---