EU lập nền tảng cho tòa án xét xử Putin về tội xâm lược Ukraine

Lãnh đạo EU vừa thông báo về việc thành lập một tòa án đặc biệt nhằm xét xử các quan chức Nga, trong đó có Tổng thống Vladimir Putin, vì tội xâm lược Ukraine. Đây được coi là bước tiến quan trọng trong nỗ lực buộc những kẻ gây ra chiến tranh phải chịu trách nhiệm.

Việc thành lập tòa án này đã được đề xuất ngay sau khi Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine, nhưng các luật sư đã gặp khó khăn trong việc tìm kiếm một phòng xử án thích hợp trong suốt gần ba năm qua.

Trong một tuyên bố vào cuối ngày thứ Ba, ban điều hành EU đã nhấn mạnh rằng đây là một bước đột phá quan trọng, giúp các nhà lãnh đạo chính trị và quân sự Nga "chịu trách nhiệm lớn nhất" về hành động của mình.

Người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, Kaja Kallas, khẳng định: "Không còn nghi ngờ gì nữa, Putin đã phạm tội xâm lược, tức là quyết định tấn công một quốc gia khác." Bà cũng nhấn mạnh rằng nếu không có tội ác này, sẽ không có những vụ giết người hay các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng dân sự.

Mục tiêu của việc thành lập tòa án không chỉ là buộc Putin và chế độ của ông phải chịu trách nhiệm mà còn nhằm "gây áp lực" để chấm dứt cuộc chiến này. Các cuộc đàm phán giữa EU, Ukraine và 37 quốc gia khác đã diễn ra từ tháng 6 năm ngoái nhưng bị trì hoãn do tranh cãi về việc miễn trừ cho Putin và các lãnh đạo Nga khác.

Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã bày tỏ sẵn sàng đàm phán trực tiếp với Putin để chấm dứt cuộc chiến kéo dài gần ba năm. Ông cũng cho biết số liệu thương vong của quân đội Ukraine là 45.100 người chết và 390.000 người bị thương kể từ khi cuộc xâm lược bắt đầu vào tháng 2 năm 2022.

Tòa án hình sự quốc tế (ICC) tại The Hague đã phát lệnh bắt giữ Putin và một số quan chức cấp cao khác về các cáo buộc liên quan đến việc bắt cóc trẻ em Ukraine. Tuy nhiên, ICC không có thẩm quyền xét xử tội xâm lược vì Nga chưa phê chuẩn hiệp ước của tòa án này.

Để giải quyết tình trạng bế tắc hiện tại, Hội đồng châu Âu (CoE) đã đề xuất tổ chức phiên tòa xét xử. Các cuộc đàm phán đang được thúc đẩy nhanh chóng khi Donald Trump chuẩn bị trở lại Nhà Trắng, tạo ra sự không chắc chắn về sự ủng hộ của Hoa Kỳ đối với Ukraine. 

Iryna Mudra, phó chánh văn phòng tổng thống Zelenskyy, khẳng định rằng người dân Ukraine muốn những kẻ xâm lược phải chịu trách nhiệm cho những hành động của họ. Bà nhấn mạnh rằng "cái ác không được phép không bị trừng phạt" và "hòa bình phải công bằng".

Oleksandra Matviichuk, người đoạt giải Nobel hòa bình từ Ukraine, cũng kêu gọi nhanh chóng thành lập một tòa án để xét xử Putin nhằm ngăn chặn các hành động tàn bạo tiếp theo. Tổng thư ký CoE, Alain Berset, hy vọng công việc soạn thảo văn bản thành lập tòa án sẽ hoàn thành trong năm nay và nhấn mạnh rằng cần có sự hỗ trợ từ Hoa Kỳ để tòa án có thể hoạt động hiệu quả.

Thu Phương - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---