Kế hoạch hòa bình của Trump cho Ukraine: Đề xuất nối lại nguồn cung năng lượng Nga cho châu Âu

Kế hoạch hòa bình gây chấn động của Donald Trump dành cho Ukraine đang thu hút sự chú ý lớn khi nó đề xuất nối lại việc cung cấp năng lượng từ Nga sang châu Âu, một động thái đi ngược lại với những nỗ lực giảm phụ thuộc năng lượng mà Liên minh châu Âu đã theo đuổi trong những năm gần đây.

Theo các báo cáo của tờ Wall Street Journal , kế hoạch này còn bao gồm các khoản đầu tư đáng kể từ phía Mỹ vào các dự án khai thác dầu mỏ và các lĩnh vực chiến lược khác của Nga, chẳng hạn như nguồn cung cấp đất hiếm. Tuy nhiên, động thái này đã vấp phải sự hoài nghi sâu sắc và quan ngại từ nhiều chính phủ châu Âu.

Những quốc gia trong khối EU lo ngại rằng cách tiếp cận này có thể vô tình củng cố sức mạnh kinh tế và quân sự cho Nga, đồng thời đi ngược lại mục tiêu chiến lược lâu dài của châu Âu là giảm thiểu sự phụ thuộc vào nguồn cung năng lượng từ Nga. Điều này có thể tạo ra những hệ lụy địa chính trị phức tạp trong bối cảnh hiện tại.

Quan ngại từ các chính phủ châu Âu

Nhiều chính phủ châu Âu đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về kế hoạch này. Một quan chức châu Âu giấu tên đã ví von các thỏa thuận năng lượng được đề xuất giữa Nga và Mỹ với một "phiên bản kinh tế của Hội nghị Yalta năm 1945", một phép ẩn dụ cho thấy sự phân chia phạm vi ảnh hưởng giữa các cường quốc mà không có sự tham gia đầy đủ của các bên liên quan khác.

Các yếu tố cốt lõi của kế hoạch

Theo các nguồn tin, Donald Trump được cho là sẽ đề xuất nối lại việc cung cấp khí đốt và dầu mỏ của Nga cho thị trường châu Âu, bất chấp việc Liên minh châu Âu đã có những cam kết chính trị mạnh mẽ để giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng này kể từ năm 2022.

Ngoài ra, kế hoạch còn đề cập đến các khoản đầu tư từ phía Mỹ vào các dự án dầu mỏ của Nga và các lĩnh vực chiến lược như đất hiếm, điều này có thể mang lại sự ổn định kinh tế cho Nga.

Một yếu tố khác trong kế hoạch là việc xử lý các tài sản của Nga bị đóng băng. Khoảng 200 tỷ đô la Mỹ dự kiến sẽ được sử dụng cho các dự án tái thiết tại Ukraine.

Điều đáng chú ý là kế hoạch này bao gồm việc xây dựng một trung tâm dữ liệu mới, được cung cấp năng lượng từ Nhà máy Điện hạt nhân Zaporizhzhia, hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga.

Điều này có nghĩa là nguồn vốn tái thiết từ phương Tây sẽ được triển khai trong một lĩnh vực đang chịu sự kiểm soát quân sự của Nga, một điểm gây tranh cãi gay gắt về mặt chính trị.

Phản ứng từ châu Âu

Nhiều chính phủ châu Âu đã phản ứng hết sức thận trọng và hoài nghi trước những thông tin này. Họ nhận định rằng cách tiếp cận được đề xuất có khả năng củng cố nền kinh tế Nga và kéo dài khả năng hành động quân sự của nước này. Hơn nữa, đề xuất này đi ngược lại với mục tiêu mà EU đã kiên trì theo đuổi kể từ khi Nga tấn công Ukraine, đó là giảm thiểu sự phụ thuộc năng lượng vào Nga một cách bền vững.

Một đại diện của châu Âu đã so sánh các giao dịch năng lượng được đề xuất giữa Mỹ và Nga với một “Hội nghị Yalta về kinh tế”, gợi ý về một sự phân chia phạm vi ảnh hưởng tại châu Âu mà có thể bỏ qua lợi ích của chính các quốc gia châu Âu.

Chính ấn tượng về một thỏa thuận giữa Washington và Moscow, với châu Âu đóng vai trò là người tiêu thụ, đã làm dấy lên những lo ngại chính trị sâu sắc đằng sau tiêu đề “Kế hoạch Ukraine của Trump nhằm tái lập nguồn cung năng lượng của Nga cho châu Âu”.

Trước đây, Donald Trump cũng từng bày tỏ quan điểm chỉ trích cựu Thủ tướng Đức Angela Merkel về vấn đề Nga sử dụng dầu khí làm công cụ "tống tiền".

Ông Trump đã nhiều lần chỉ trích chính sách năng lượng của chính phủ Merkel, cho rằng Đức đã trở nên quá phụ thuộc vào khí đốt và dầu mỏ của Nga, khiến nước này dễ bị Moscow gây áp lực.

Tại các hội nghị NATO vào năm 2018, Trump từng nhận định rằng Đức đã trở thành "con tin" của Nga do việc nhập khẩu một lượng lớn khí đốt qua các dự án như Nord Stream, trong khi vẫn trông cậy vào sự bảo vệ an ninh từ Mỹ.

Ông lập luận rằng điều này mang lại cho Nga "đòn bẩy" để gây ảnh hưởng lên Đức và châu Âu trong các vấn đề địa chính trị, đặc biệt là về an ninh và quốc phòng.

Nói cách khác, thông điệp cốt lõi mà ông muốn truyền tải là sự phụ thuộc quá sâu vào năng lượng Nga sẽ khiến Đức và châu Âu rơi vào thế yếu khi đối mặt với các cuộc khủng hoảng hoặc xung đột tiềm tàng với Moscow.

Giờ đây, Trump làm điều ngược lại ủng hộ Nga biến cả Châu Âu thành "con tin" dầu khí?

Vũ Bình Minh - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC
Theo Wall Street Journal / Welt online

---