Mỹ và Philippines tiến hành tập trận chung Balikatan hàng năm. Trong hình là cuộc tập trận 5/2018 tại tỉnh Casiguran của Philippines
Đây là nội dung trong thông cáo đưa ra sau một đối thoại chiến lược giữa Mỹ và Philippines.
Thông cáo viết: "Hai bên thừa nhận tầm quan trọng của một liên minh Mỹ - Philippines mạnh khi tăng cường hợp tác an ninh, thúc đẩy ổn định và phồn vinh khu vực."
"Hai bên nhắc lại tuyên bố trước đó của Ngoại trưởng Pompeo về Hiệp định Tương trợ Quốc phòng 1951, khi ông Pompeo thăm Manila tháng 3/2019, đặc biệt là giải thích rằng Biển Nam Trung Hoa nằm ở Thái Bình Dương, và rằng mọi cuộc tấn công vũ trang vào quân đội, tàu nhà nước, hay máy bay Philippines ở Biển Nam Trung Hoa sẽ kích hoạt Điều 4 của Hiệp địnhTương trợ Quốc phòng."
Điều 4 của Hiệp định Tương trợ Quốc phòng Philippines – Mỹ nói rằng hai nước sẽ giúp nhau nếu một bên bị tấn công vũ trang ở "khu vực Thái Bình Dương".
Lâu nay, Mỹ vẫn luôn tuyên bố không đứng về bên nào trong các tranh chấp lãnh thổ, trong đó có tranh chấp Biển Đông.
Vì vậy từ lâu Philippines vẫn đòi Mỹ xác nhận hiệp định quốc phòng có áp dụng cho tranh chấp ở khu vực mà Manila gọi là Biển Tây Philippines.
Từ tháng 12/2018, bộ trưởng quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana thường xuyên kêu gọi xem lại hiệp định để giải thích các điều "mơ hồ".
Đảo Thị Tứ thuộc Quần đảo Trường Sa hiện do Philippines quản lý, là nơi có tranh chấp giữa Việt Nam, Trung Quốc, Philippines và Đài Loan
Tháng 3/2019, khi thăm Manila, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói:
"Việc Trung Quốc xây đảo và có hoạt động quân sự ở Biển Nam Trung Hoa đe dọa chủ quyền, an ninh của các bạn, và của cả Mỹ."
"Mọi cuộc tấn công vũ trang vào lực lượng Philippines, máy bay hay tàu nhà nước ở Biển Nam Trung Hoa sẽ kích hoạt ràng buộc quốc phòng tương trợ," ông Pompeo khi đó tuyên bố.
Tuyên bố của ông Pompeo được xem là diễn tiến bất thường của Mỹ so với truyền thống lâu nay.
Nguồn: BBC