Tại sao tỷ lệ tự tử tại Mỹ tăng chóng mặt dù nước Mỹ ngày một giàu?

Năm 2016, gần 45 nghìn người Mỹ đã tự kết liễu cuộc sống của mình, tình trạng tự tử cũng là một phần đằng sau số lượng tăng dần những cái chết trong tuyệt vọng.

Ảnh: Guns

Trong tháng này, Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật Mỹ (CDC) công bố bản báo cáo cho thấy tỷ lệ tự tử tại Mỹ trong khoảng thời gian từ năm 1999 đến năm 2016 tăng trưởng khoảng 25%. Khi vừa sang thế kỷ mới, tỷ lệ tự tử tại Mỹ mới chỉ ở mức thấp lịch sử, và qua thời gian dù nó đã tăng lên nhưng vẫn không cao hơn so với mức của nhiều nước có thu nhập cao khác. 

Tuy nhiên, theo tính toán của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong 183 nước thành viên, tỷ lệ tự tử tại Mỹ có mức tăng cao thứ 7 từ năm 2000 đến 2016. Mỗi vụ tự tử có nguyên nhân khác nhau, và CDC không thể đưa ra một nguyên nhân đơn nhất cho tình trạng tự tử.

Thế nhưng nghiên cứu khác cho thấy một yếu tố khiến tình trạng này ngày một tồi tệ hơn chính là việc vị thế của những người đàn ông da trắng ngày một suy yếu, theo khẳng định của báo Economist. 

Năm 2016, gần 45 nghìn người Mỹ đã tự kết liễu cuộc sống của mình, tình trạng tự tử cũng là một phần đằng sau số lượng tăng dần những cái chết trong tuyệt vọng (trong đó có tính những cái chết do dùng ma túy và bệnh về gan) được nhắc đến bởi hai chuyên gia kinh tế Anne Case và Angus Deaton. Những nguyên nhân kiểu như trên đã khiến cho tỷ lệ tử vong trong nhóm đàn ông da trắng không có bằng đại học tăng lên.

Tỷ lệ tự tử tuyệt đối tính trong 100 nghìn người và gần đây tỷ lệ này tăng nhanh chóng trong nhóm tuổi từ 45 đến 64. Tỷ lệ tự tử của nam cao gấp 4 lần tỷ lệ tự tử của phụ nữ, và tỷ lệ tự tử trong nhóm da trắng cao hơn và tăng nhanh hơn so với người mang chủng tộc khác. 

Vị thế của một con người qua thời gian đứng đằng sau các xu thế tự tử. Mối quan hệ giữa thu nhập trung bình và tỷ lệ tự tử trên khắp nước Mỹ yếu, thế nhưng sự bất bình đẳng, suy thoái kinh tế và thất nghiệp đều dẫn đến tỷ lệ tự tử tăng. Trước đây, trong thời kỳ khủng hoảng tài chính, tỷ lệ thất nghiệp tăng cao dẫn đến tỷ lệ tự tử tăng khắp châu Âu.

Tại Mỹ, theo nghiên cứu của bà Mary C. Daly và đồng nghiệp của bà tại Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) chi nhánh San Francisco cho thấy rủi ro tự tử tăng cao với những cá nhân phải chứng kiến việc thu nhập của họ giảm dần xuống mức trung bình tại đất nước của họ. 

Bà Daly cũng phát hiện ra rằng tại những nước giàu nơi mà người dân có quan niệm khắt khe hơn về hạnh phúc thường có tỷ lệ tự tử cao hơn, điều tương tự cũng đúng tại nhiều bang khác của Mỹ. Những người bất mãn phải sống trong một nơi hạnh phúc cũng sẽ cảm thấy cuộc đời cực kỳ khắc nghiệt với họ. 

Mối quan hệ giữa vị thế suy giảm và tình trạng tự tử cũng có thể liên quan đến vấn đề giới và sắc tộc. Một nghiên cứu được thực hiện trên 35 quốc gia do giáo sư Allison Miller thuộc đại học Griffith và đồng nghiệp tiến hành cho thấy khi mà tỷ lệ tham gia của nữ giới và lực lượng lao động tăng lên, tỷ lệ thất nghiệp của nam giới tăng. 

Giáo sư Carol Graham và đồng nghiệp tại viện Brookings đã nghiên cứu và công bố kết quả rằng tính đến những yếu tố như thu nhập, giới, tình trạng hôn nhân, giáo dục và việc làm, người da trắng thường kém lạc quan hơn, dẫn đến tỷ lệ hài lòng với cuộc sống thấp hơn, họ cũng chịu nhiều căng thẳng hơn so với người Latin và da đen. 

Theo các nhà nghiên cứu, vị thế của người da trắng nghèo sụt giảm theo nghĩa tương đối so với trước đây, chính vì vậy họ đang kém hơn hoặc không thể giỏi giang hơn thế hệ cha mẹ, cùng lúc đó các nhóm thiểu số dù vẫn còn đang khó khăn nhưng vẫn có một số bước tiến. Tâm lý sợ hãi về sự đi xuống, hệ thống hỗ trợ yếu đi và việc nhận thức xã hội kém khiến sự tuyệt vọng càng tăng cao. 

Người ta có thể làm được gì? CDC cho rằng có thể có nhiều biện pháp giúp giảm tỷ lệ tự tử. Có thể kể đến việc đưa ra chính sách bảo hiểm y tế tốt hơn, đồng thời điều trị cho những người đang gặp các vấn đề về tâm lý, ngoài ra, giảm khả năng tiếp cận của người ta với những dụng cụ có thể gây chết người (có thể kể đến việc súng đóng góp đến 49% trong các vụ tự tử). 

Thế nhưng khi mà hơn nửa các vụ tự tử có liên quan đến người bị chẩn đoán có vấn đề về tâm thần, CDC cho rằng cần phải quan tâm nhiều hơn đến các lý do ngoài tinh thần, trong đó có nguyên nhân dẫn đến căng thẳng tài chính.

Như vậy, một hệ thống an sinh xã hội tốt hơn cùng với chế độ bảo hiểm ưu đãi hơn sẽ giúp cho cả người già nghèo và người trẻ tuổi đương đầu với khó khăn tốt hơn.

Nguồn: Trung Mến/ bizlive.vn

---