Đề xuất gây tranh cãi của CDU/CSU: Cải tổ hay bãi bỏ hoàn toàn hệ thống Minijob tại Đức

Một nhóm nghị sĩ thuộc liên minh cầm quyền CDU/CSU đang đề xuất cải cách sâu rộng, thậm chí loại bỏ hệ thống Minijob vốn là nguồn thu nhập phụ quan trọng của hơn 7 triệu người. Động thái này làm dấy lên một cuộc tranh luận lớn về tương lai thị trường lao động và an sinh xã hội tại Đức.

Minijob là một hình thức việc làm bán thời gian phổ biến ở Đức, cho phép người lao động kiếm được tối đa 556 euro mỗi tháng (năm 2025) mà không phải đóng thuế thu nhập và các khoản bảo hiểm xã hội bắt buộc như bảo hiểm thất nghiệp.

Theo kế hoạch, giới hạn này sẽ tăng lên khoảng 603 euro vào năm 2026 cùng với việc tăng mức lương tối thiểu.

Được giới thiệu từ năm 2003, Minijob ban đầu được thiết kế để hợp thức hóa các công việc nhỏ lẻ và giúp một số nhóm nhất định như sinh viên, người về hưu và người nội trợ có thêm thu nhập. Hiện có khoảng 7 triệu người đang làm Minijob trên toàn nước Đức.

Tại sao liên minh cầm quyền muốn thay đổi Minijob?

Một nhóm gồm 62 nghị sĩ trong khối CDU/CSU, dẫn đầu bởi ông Stefan Nacke, Chủ tịch nhóm nghị sĩ lao động, đã khởi xướng một cuộc tranh luận về việc cải tổ hệ thống này.

Ông Nacke cho rằng Minijob đã phát triển thành một "lỗi hệ thống" và tạo ra một "thế giới lao động song song". Theo ông, mô hình này đang giữ chân quá nhiều người trong "cái bẫy Minijob", nơi họ có việc làm nhưng không được bảo vệ đầy đủ về an sinh xã hội, đặc biệt là không có bảo hiểm hưu trí và thất nghiệp.

Nhóm nghị sĩ này lập luận rằng việc người lao động không đóng góp vào các quỹ an sinh xã hội đã làm xói mòn nền tảng của nhà nước phúc lợi, trong khi gánh nặng lại chuyển sang toàn xã hội. Do đó, họ đề xuất rằng Minijob nên được giới hạn trong các trường hợp ngoại lệ như cho học sinh hoặc người về hưu, thay vì là một hình thức làm việc lâu dài.

Những tác động nếu Minijob bị bãi bỏ

Đề xuất này đã gây ra nhiều luồng ý kiến trái chiều. Những người phản đối lo ngại rằng việc bãi bỏ Minijob sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều nhóm đối tượng:

• Sinh viên, người về hưu và người nội trợ: 

  Đây là nhóm đối tượng chính dựa vào Minijob để có thêm thu nhập trang trải cuộc sống mà không bị ràng buộc bởi các quy định phức tạp.

• Doanh nghiệp nhỏ: 

  Các ngành như nhà hàng, khách sạn, bán lẻ và dịch vụ dọn dẹp phụ thuộc rất nhiều vào lao động Minijob để linh hoạt đáp ứng nhu cầu nhân sự trong giờ cao điểm. Việc bãi bỏ có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu nhân công.

• Người lao động có thu nhập thấp: 

  Đối với nhiều người, Minijob là cơ hội để có thêm thu nhập phụ bên cạnh công việc chính.

Các hiệp hội doanh nghiệp đã bày tỏ sự lo ngại, cho rằng việc loại bỏ Minijob có thể dẫn đến việc các công việc này bị chuyển sang hình thức lao động bất hợp pháp hoặc các doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn hơn trong việc tìm kiếm nhân sự linh hoạt.

Tương lai chính trị của cuộc cải cách

Điều đáng chú ý là đề xuất từ nhóm nghị sĩ CDU/CSU đã nhận được sự ủng hộ bất ngờ từ đảng SPD, đối tác trong liên minh cầm quyền. Người phát ngôn chính sách xã hội của SPD, Annika Klose, cũng cho rằng Minijob nên được bãi bỏ ngoại trừ các trường hợp dành cho sinh viên và người về hưu.

Sự đồng thuận hiếm hoi này cho thấy khả năng một cuộc cải cách lớn đối với hệ thống Minijob là hoàn toàn có thể xảy ra. Tuy nhiên, cuộc tranh luận vẫn đang ở giai đoạn đầu và chắc chắn sẽ còn nhiều thảo luận sâu rộng trước khi bất kỳ thay đổi nào được thực hiện.

Thành Lộc - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---