Lãnh đạo Đức-Thổ “lời qua tiếng lại”, quan hệ song phương lại dậy sóng

Thủ tướng Đức Angela Merkel ngày 06.03 chỉ trích Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan có những ứng xử không giống như một Tổng thống.

Động thái này của Đức nhằm đáp trả cáo buộc trước đó của ông Erdogan khi ví Đức đã có hành động giống như Đức Quốc xã.

Sự leo thang căng thẳng giữa hai bên khiến giới quan sát cho rằng hai bên đang đứng trước thách thức lớn nhất trong lịch sử quan hệ song phương.

Thủ tướng Đức Angela Merkel (trái) và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan. Ảnh: AP 

Theo bà Merkel, giữa Đức và Thổ Nhĩ Kỳ trước nay có mối quan hệ truyền thống, có mối quan tâm chung về kinh tế và nhiều người Thổ sống ở Đức

. Tuy nhiên, hai bên cũng có những bất đồng sâu sắc về quan điểm, nhất là tự do ngôn luận và tự do báo chí.

“Những tuyên bố mà phía Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra là sai lầm và không đúng chỗ, đặc biệt trong bối cảnh nước này sắp tiến hành trưng cầu ý dân về dự luật cải cách hiến pháp nhằm mở rộng quyền lực cho Tổng thống.

Tôi thực sự cảm thấy thất vọng bởi Đức và Thổ Nhĩ Kỳ từng được gắn kết với nhau trên nhiều phương diện, không chỉ gắn kết về mặt kinh tế mà còn cùng là thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và cùng đấu tranh chống Tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng”, bà Merkel nói.

Trong phát biểu của mình, một lần nữa Thủ tướng Đức kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ trả tự do cho nhà báo Đức gốc Thổ Deniz Yücel bởi những cáo buộc liên quan đến khủng bố và hoạt động gián điệp.

Quan hệ giữa Đức và Thổ Nhĩ Kỳ trở nên xấu đi nghiêm trọng sau khi Thổ Nhĩ Kỳ bắt giữ một phóng viên mang quốc tịch hai nước tại Thổ Nhĩ Kỳ với cáo buộc tuyên truyền khủng bố và kích động hận thù.

Vụ bắt giữ nhà báo Yücel đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ phía Đức.

Ngoại trưởng Đức Sigmar Gabriel còn cảnh báo mạnh mẽ rằng hành động của Thổ Nhĩ Kỳ “tạo ra thách thức lớn nhất trong lịch sử hiện đại giữa hai nước”.

Phía Đức cho rằng việc bắt giữ nhà báo Đức của Thổ Nhĩ Kỳ là hành động vi phạm nhân quyền, tự do dân chủ, là một hành động “không phù hợp của một nhà nước pháp trị”.

Như vậy, đây là lần đầu tiên Đức công khai chỉ trích Thổ Nhĩ Kỳ về hành động bắt giữ đối với giới truyền thông.

Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ cũng đưa ra lý lẽ của mình khi cho rằng Yücel không phải là một nhà báo bình thường mà là một điệp viên của Đức, là thành viên của Đảng Công nhân người Kurd đang hoạt động ngoài vòng pháp luật tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Bởi vậy, dù phía Đức mạnh mẽ yêu cầu trả tự do cho Yücel nhưng Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa chấp thuận.

Mặc dù hai bên đang đứng trước những căng thẳng lớn nhất trong lịch sử, nhưng theo các nhà phân tích, những căng thẳng giữa Đức và Thổ Nhĩ Kỳ chỉ là tạm thời vì  Đức hiện là đối tác kinh tế, thương mại hàng đầu của Thổ Nhĩ Kỳ.

Không những vậy, Đức sẽ còn là nhân tố cực kỳ quan trọng có tác động tới sự thành-bại của Thổ Nhĩ Kỳ trong nỗ lực gia nhập Liên minh châu Âu. Dự kiến vào ngày mai (8/3), Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu và người đồng cấp Đức Sigmar Gabriel sẽ gặp nhau tại Đức.

Dù chưa bên nào tỏ ý nhượng bộ trong vụ việc này, song việc hai bên nhanh chóng tiến hành các cuộc gặp và điện đàm cấp cao cho thấy kéo dài tình huống căng thẳng hiện nay không phải là mong muốn của cả hai bên. 

Nguồn: Vũ Anh Tuấn
VOV/ AP

---