Phát biểu trên truyền hình ngày 27/12, Tư lệnh Không quân Nga, Thượng tướng Viktor Bondarev khẳng định: “Kể từ khi chúng tôi tiến hành các chiến dịch tại Syria, Không quân Nga chưa từng tấn công các mục tiêu là dân thường ở Syria.
Các phi công được huấn luyện tốt và chưa bao giờ tấn công nhầm mục tiêu và cũng chưa một lần tấn công các địa điểm được cho là nhạy cảm như trường học, bệnh viện, nhà thờ hay bất kỳ địa điểm linh thiêng nào khác”.
Điện Kremlin đã nhiều lần bác bỏ những bản báo cáo tương tự là nỗ lực nhằm “bôi nhọ” chiến dịch không kích của Nga ở Syria. Mặt khác, kêu gọi phương Tây và Mỹ hợp tác về mặt thông tin nhằm xác định các mục tiêu cụ thể để ném bom tiêu diệt các căn cứ của IS, hoặc cung cấp những tọa độ mà không quân Nga không nên tấn công.
Hồi tháng 10, Tổng thống Nga Vladimir Putin nói các báo cáo nói về thương vong của dân thường thậm chí xuất hiện từ trước khi Nga tiến hành cuộc không kích đầu tiên ở Syria.
Bộ Quốc phòng Nga còn đã triệu tập tùy viên quân sự của các nước trong khối NATO và Saudi Arabia để yêu cầu quan chức các nước này làm rõ những cáo buộc cho rằng các cuộc không kích Nga đã tấn công vào thường dân.
Trước đó, Tổ chức Ân xá Quốc tế (AI) có trụ sở tại London (Anh) trong tuần này dẫn chứng từ các nhà hoạt động và thường dân Syria cho biết các cuộc không kích của Nga ở đây đã khiến nhiều dân thường thiệt mạng.
BBC cho biết Tổ chức này đã “nghiên cứu từ xa” hơn 25 cuộc không kích của Nga trong năm khu vực diễn ra từ ngày 30/9 - 29/11. Kết quả đưa ra “những sai lầm nghiêm trọng (của Nga) trong việc tuân theo pháp luật về nhân quyền quốc tế”– Tổ chức Ân xá Quốc tế nói.
Trong báo cáo, tổ chức Ân xá nói đã nghiên cứu các đợt tấn công của Nga ở Homs, Hama, Idlib, Latakia và Aleppo.
Nhóm này nói họ đã “phỏng vấn qua điện thoại và qua Internet 16 nhân chứng về các đợt tấn công và hậu quả”. Nhân chứng là bác sĩ và các nhà hoạt động nhân quyền. Thêm vào đó, Tổ chức Ân xá “ghi nhận và kiểm chứng những hình ảnh, video thu được” liên quan đến các đợt tấn công và “xin tham vấn từ các chuyên gia vũ khí”.
Bản báo cáo đưa ra nhiều chi tiết về sáu cuộc không kích. Cụ thể vào ngày 29/11, 49 thường dân thiệt mạng và rất nhiều người bị thương khi ba tên lửa nhắm vào một khu chợ ở Ariha, tỉnh Idlib.
Báo cáo ghi lời khai của nhân chứng và tìm hiểu của các nhà hoạt động nhân quyền cho thấy “không có mục tiêu quân sự nào trong khu vực lân cận”.
Tổ chức Ân xá cho biết có bằng chứng cho thấy quân đội Nga “đánh bom bất hợp pháp không có hướng dẫn trong các khu vực tập trung dân cư và sử dụng bom bi bừa bãi”.
“Một số cuộc không kích của Nga dường như nhằm trực tiếp vào dân thường hay như khu vực sinh sống của người dân mà không có bằng chứng nào cho thấy đây là những mục tiêu quân sự, khiến nhiều người chết và bị thương”, ông Philip Luther, một Giám đốc của Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết. “Đây có thể coi là tội ác chiến tranh”.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) cũng từng tuyên bố Nga đã sử dụng bom bi ít nhất 20 lần kể từ ngày 30/9.
Trước đó, Người đứng đầu Tổ chức giám sát nhân quyền tại Syria (SOHR) là ông Rami Abdel Rahman cũng đã bày tỏ sự nghi ngờ rằng, các đợt không kích của Nga ở miền bắc Syria đã khiến người dân nước này thiệt mạng, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em.
Theo đó, tốp máy bay chiến đấu ném bom thành phố Raqqa - đầu não của IS tại Syria và hai thị trấn Azaz, Al-Bab của tỉnh Aleppo trong ngày 17/12, đã giết chết rất nhiều thường dân Syria.
Trong số những người thiệt mạng có 6 trẻ em và 11 phụ nữ, hàng chục người khác bị thương. Thế nhưng, điều đáng buồn nhất là không có phiến quân đối lập hay tên khủng bố IS nào bị tiêu diệt ở cả ba khu vực ném bom trên.
Còn tại tỉnh tây bắc Idlib, các cuộc không kích “rất có thể do các máy bay Nga thực hiện” đã giết chết ít nhất 7 trẻ em và 7 phụ nữ ở thị trấn Jisr al-Shughur, do lực lượng phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) kiểm soát.
SOHR cho biết, họ phân biệt các cuộc không kích của các máy bay thuộc quân đội Syria, Nga và liên quân do Mỹ dẫn đầu căn cứ vào lộ trình bay, kiểu máy bay và khí tài được sử dụng, nên kết quả rất chính xác.
Vũ Vũ (Tổng hợp)