Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình vừa có báo cáo về công tác của các tòa án trong 6 tháng đầu năm 2024 (số liệu thống kê từ 1.10.2023 đến 31.3.2024), gửi trước kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV.
Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại một phiên thảo luận tổ ở Quốc hội
Nhiều "đại án" đã được xét xử nghiêm minh
Đề cập tới án kinh tế, tham nhũng và chức vụ, báo cáo cho biết các tòa án đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm đối với 2.862 vụ với 6.451 bị cáo; đã xét xử 1.910 vụ với 3.754 bị cáo (so với cùng kỳ năm 2023, thụ lý tăng 841 vụ với 1.853 bị cáo, xét xử tăng 695 vụ với 1.394 bị cáo); thụ lý theo thủ tục phúc thẩm 695 vụ với 1.337 bị cáo, đã xét xử 305 vụ với 597 bị cáo; thụ lý theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm 13 vụ với 16 bị cáo, đã xét xử 4 vụ với 5 bị cáo.
Tội danh mà các bị cáo bị xét xử chủ yếu là tàng trữ, vận chuyển hàng cấm, cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự, sản xuất, buôn bán hàng cấm, tham ô tài sản, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ...
Chánh án TAND tối cao cho hay, các tòa án đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản lớn của Nhà nước; chú trọng quyết định tịch thu tài sản do phạm tội mà có, áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, các biện pháp tư pháp và các hình phạt bổ sung.
Các tòa án cũng chủ động làm tốt công tác phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng và cơ quan thi hành án dân sự trong công tác giải quyết các vụ án; tham gia phối hợp chặt chẽ ngay từ giai đoạn điều tra, hỗ trợ tích cực về mặt pháp luật, thu thập chứng cứ, tháo gỡ vướng mắc nghiệp vụ để thực hiện tốt công tác xét xử, kịp thời thu hồi các tài sản bị chiếm đoạt, thất thoát trong vụ án, đảm bảo an ninh trật tự tại địa phương.
Cùng với việc quyết định hình phạt, tòa án cũng tuyên tịch thu sung quỹ Nhà nước đối với những khoản tiền nhận hối lộ, được hưởng lợi từ việc phạm tội hoặc phải bồi thường, khắc phục hậu quả đối với những khoản tiền bị thất thoát, chiếm đoạt.
Cụ thể, các tòa án đã tuyên thu hồi tiền, tài sản đối với 69 vụ với 216 bị cáo trong các vụ án kinh tế, tham nhũng với số tiền và tài sản trên 1.662 tỉ đồng; có 59 vụ với 188 bị cáo đã khắc phục hậu quả nộp lại tài sản đã chiếm đoạt trên 266 tỉ đồng.
Các bị cáo trong vụ án kit test Việt Á
Sẽ xử lý nghiêm đối tượng chủ mưu, cầm đầu
Vẫn theo báo cáo của Chánh án TAND tối cao, cơ quan này đã tập trung chỉ đạo các tòa án tổ chức xét xử nghiêm minh, đảm bảo kịp thời, đúng tiến độ, đúng pháp luật đối với các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo T.Ư về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo (Ban Chỉ đạo); các vụ án dư luận xã hội quan tâm.
Cùng đó là phối hợp tốt với liên ngành tố tụng ở T.Ư chỉ đạo giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình giải quyết các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo. Điển hình như vụ án Việt Á, Tân Hoàng Minh, "chuyến bay giải cứu", Ngân hàng SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát...
Chánh án TAND tối cao khẳng định, một số vụ án gây ra thiệt hại đặc biệt lớn, gây bức xúc trong xã hội đã bị xử lý nghiêm, qua đó được dư luận đánh giá cao, tin tưởng vào đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng.
Có thể kể tới như vụ án liên quan đến dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (giai đoạn 2); vụ án liên quan đến Công ty AIC và Sở Y tế tỉnh Quảng Ninh; vụ án xảy ra tại Học viện Quân y Bộ Quốc phòng liên quan đến hợp tác nghiên cứu, sản xuất kit test Covid-19 với Công ty Việt Á; hoặc vụ lạm quyền trong khi thi hành công vụ xảy ra tại Saigon Co.op…
Chánh án TAND tối cao cho hay, thời gian tới, ngành tòa án sẽ thực hiện nghiêm chỉ đạo của Ban Chỉ đạo trong xét xử các vụ án. Nguyên tắc là đảm bảo đúng thời gian quy định, xử lý nghiêm các đối tượng chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để vụ lợi, tăng cường các biện pháp nhằm thu hồi tài sản cho Nhà nước.
Chưa phát hiện trường hợp nào bị kết án oan
Theo báo cáo của Chánh án TAND tối cao, trong kỳ thống kê số liệu, việc xét xử các vụ án hình sự bảo đảm nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người vô tội.
Chất lượng tranh tụng tại phiên tòa tiếp tục được bảo đảm theo hướng thực chất, hiệu quả. Hình phạt áp dụng đối với các bị cáo tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội.
Hầu hết các trường hợp cho hưởng án treo được cân nhắc kỹ lưỡng; được kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm đúng pháp luật, phát huy ý nghĩa nhân văn, tạo điều kiện cho người bị kết án được tự cải tạo ngoài xã hội dưới sự giám sát, giáo dục của các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
Việc xem xét, quyết định áp dụng hình phạt khác không phải là hình phạt tù đảm bảo có căn cứ, đúng quy định của pháp luật. Việc ra quyết định áp dụng biện pháp đặt tiền hoặc tài sản để bảo đảm đối với các bị can, bị cáo đảm bảo đúng quy định của pháp luật.
Nguồn: Báo Thanh Niên điện tử