Xôn xao việc trả tự do cho bốn tiếp viên Vietnam Airlines mang ma túy vào Việt Nam

Hôm 16 tháng 3 năm 2023, truyền thông nhà nước đưa tin và hình ảnh bốn cô tiếp viên hãng hàng không Vietnam Airlines bị phát hiện mang hơn 11 kg thuốc lắc và ma túy tổng hợp, giấu trong các tuýp kem đánh răng, trên chuyến bay từ Pháp về phi trường Tân Sơn Nhất, TP.HCM.

Hình ảnh cả bốn cô được ngồi chung viết tường trình về sự việc cũng xuất hiện trên mặt báo chính thống.

Một tiếp viên hãng Vietnam Airlines xuống cầu thang máy bay. Ảnh minh họa

Trong buổi họp báo vào hôm sau, Hải quan Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, nhóm tiếp viên khai rằng khi ở Pháp họ được một người nhờ xách tay số hàng về nước với tiền công là 10 triệu đồng. Do quá bận việc, họ chỉ kiểm tra vài tuýp kem, không thấy có gì bất thường. Theo thông tin của Chi cục Hải quan Tân Sơn Nhất, các tiếp viên trên bị tạm giữ để phục vụ công tác điều tra.

Đến ngày 22 tháng 3 năm 2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã ra quyết định trả tự do cho bốn tiếp viên hàng không với lý do chưa đủ căn cứ để xử lý hình sự.

Việc trả tự do cho các cô tiếp viên hàng không này gây nhiều phản ứng trên mạng xã hội. Đa số cho rằng, lâu nay ở Việt Nam, một khi bị phát hiện vận chuyển hay buôn bán ma túy là sẽ bị tù hoặc tử hình tùy theo mức độ, cho dù bị cáo có kêu oan, như trường hợp bà Nguyễn Thị Hiệp, một công dân Canada gốc Việt bị phía Việt Nam tử hình năm 2000 với tội buôn lậu ma túy.

Lúc bấy giờ, người phát ngôn bộ ngoại giao Canada, ông Reynald Doiron nói rằng, chính phủ ông lấy làm tiếc vì từ hai tháng trước khi bà Hiệp bị hành quyết, phía Canada đã gửi đến chính phủ Việt Nam các bằng chứng, trong đó có cả các băng thu hình và thu âm, chứng tỏ bà Hiệp có thể đã bị lừa gạt trong việc đem ma túy lúc rời Việt Nam. Nhưng phía Việt Nam đã không nghiên cứu các chứng cớ ấy.

Về bào chữa : Trong trường hợp hành vi vận chuyển ma túy đã có chứng cứ không thể phủ nhận, như clip ghi hình, lời khai thừa nhận... thì luật sư chọn hướng bào chữa vô tội là vô phương. Thay vào đó, chỉ có một sự lựa chọn duy nhất là bào chữa theo hướng giảm nhẹ hình phạt. - Luật sư Đặng Đình Mạnh

Một danh khoản facebook có tên Minh Đức viết rằng:“Ôi trời đất mẹ ơi! Vận chuyển hơn 11kg ma túy mà được trả tự do!? Làm nghề này có lý à. Bị bắt thì khai xách dùm,...không biết á!”

Nhà báo Châu Đoàn cũng viết trên facebook cá nhân của mình:

“Các em vô tội vì:

1. Sự nhân đạo đáng kinh ngạc, chỉ có ở xứ sở khi hai bao cao su dùng rồi cũng có thể thành tang vật vụ án.
2. Lời khai của 4 em hoàn toàn thống nhất, thể hiện sự ngây thơ vô tội, không hề bịa đặt, gian dối.”

Còn cô Diệu Hạnh thì nói với RFA:

“Tui thấy vụ này có gì bất thường. Từ hồi nào đến giờ, ai mà mang ma túy vào Việt Nam, dù là bị gài cũng bị tù, thậm chí bị tử hình luôn. Đừng có nói tui không biết đó là ma túy mà được tha. Chắc mấy cô này con ông cháu cha nên được thả, vì ở Việt Nam không phải là con cháu ‘mấy ổng’ thì dễ gì làm ở Vietnam Airlines. Dân thường tụi tui là tù mọt gông rồi. Mà thôi, nói vậy thôi chứ làm được gì.”

Trước đó, trong một bài viết được đăng tải trên facebook cá nhân, Luật sư Đặng Đình Mạnh viết, xin trích:

“Về yếu tố cấu thành tội danh: Theo quan điểm của luật hình sự thực tại, tội danh vận chuyển ma túy được cấu thành về phương diện hình thức trên cơ sở "lỗi cố ý".

Do đó, chỉ cần có hành vi vận chuyển là đủ, mà không cần xác định yếu tố chủ quan, tức là ý chí của người phạm tội "CÓ BIẾT" hàng hóa vận chuyển là ma túy hay không?

Chưa kể, nếu "CÓ BIẾT" thì tội danh không còn là vận chuyển ma túy nữa, mà là tội danh mua bán ma túy với vai trò đồng phạm.

Về hình phạt : Hiện tại, đối với vụ án có lượng ma túy lên đến hàng kg, thì người phạm tội có khả năng chịu mức hình phạt cao nhất của tội danh này lên đến 20 năm, chung thân hoặc tử hình.

Về bào chữa : Trong trường hợp hành vi vận chuyển ma túy đã có chứng cứ không thể phủ nhận, như clip ghi hình, lời khai thừa nhận... thì luật sư chọn hướng bào chữa vô tội là vô phương. Thay vào đó, chỉ có một sự lựa chọn duy nhất là bào chữa theo hướng giảm nhẹ hình phạt.”

Tiếp viên hãng Vietnam Airlines năm 2025. Ảnh minh họa. AFP

Tuy vậy, với một góc nhìn khác, Luật sư Trần Đại Lâm từ Hà Nội nêu quan điểm của ông với RFA sáng 23 tháng 3 năm 2023 về trường hợp bốn cô tiếp viên Vietnam Airlines:

“Cá nhân tôi nhận định là việc trả tự do cho bốn cô tiếp viên hàng không của cơ quan điều tra công an thành phố Hồ Chí Minh là hoàn toàn chấp nhận được, về mặt pháp lý và khoa học.

Đối với vụ bốn cô tiếp viên hàng không này, nếu sau này cơ quan công an không chứng minh được các cô phạm tội thì chúng ta cần coi đây là một án lệ để áp dụng tương tự cho những vụ việc tương tự đã, đang hoặc sẽ xảy ra.

Bởi vì không thể nào kết án một con người một cách vội vã và chỉ mong muốn trừng phạt người ta bằng mọi giá.

Theo quan điểm của cá nhân tôi thì tính mạng của một con người là hết sức quan trọng.

Do đó, khi kết án hoặc buộc tội một ai đó thì chúng ta phải hết sức cẩn trọng, cần phải điều tra chính xác. Và nguyên tắc cao hơn cả đó là phải tôn trọng pháp luật. Tức là phải tuân theo những nguyên tắc đã được định ra trong bộ luật hình sự cũng như những nguyên tắc đảm bảo quyền tự do, quyền con người, quyền được suy đoán vô tội đã được ghi nhận trong hiến pháp Việt Nam, được ghi nhận trong bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam và trong các công ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia.”

Đối với vụ bốn cô tiếp viên hàng không này, nếu sau này cơ quan công an không chứng minh được các cô phạm tội thì chúng ta cần coi đây là một án lệ để áp dụng tương tự cho những vụ việc tương tự đã, đang hoặc sẽ xảy ra. Bởi vì không thể nào kết án một con người một cách vội vã và chỉ mong muốn trừng phạt người ta bằng mọi giá. - Luật sư Trần Đại Lâm

Luật sư Trần Đại Lâm nói thêm, bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam có ghi nhận “nguyên tắc suy đoán vô tội”.

Do đó, ngay khi thấy thông tin trên mặt báo là các cô gái bị bắt quả tang vận chuyển ma túy, cá nhân ông vẫn thấy được rằng, mặc dù họ bị bắt quả tang là có hành vi vận chuyển ma túy, nhưng cần phải có sự nghi ngờ hợp lý về quá trình điều tra, quá trình phá án. Ông nói tiếp:

“Tuy nhiên, khi xét đến việc phạm tội của một cá nhân nào đó thì chúng ta phải xét tới một bốn yếu tố cấu thành tội phạm. Đó là mặt khách thể, mặt chủ thể, mặt khách quan và mặt chủ quan.

Theo tôi nhìn nhận, về mặt khách thể, chủ thể và khách quan của bốn cô này đều đáp ứng những quy định của pháp luật Việt Nam rồi. Tuy nhiên, về mặt chủ quan, chúng ta có thể thấy được rằng các cô này có thể hoàn toàn không biết hàng hóa bị người ta gài ma túy và các cô ấy chỉ là nạn nhân mà thôi trong một đường dây buôn bán ma túy xuyên quốc gia.”

Nhiều người cho rằng, chuyện các tiếp viên hãng hàng không Vietnam Airlines, thậm chí cơ trưởng, cơ phó, buôn lậu hay vận chuyển ma túy đã từng xảy ra, nên chuyện các cô này vận chuyển ma túy cũng không lạ.

Có thể nêu một vài ví dụ:

• Tháng 8 năm 2007, phi công Trần Văn Đăng của Vietnam Airlines bị bắt giữ tại Úc và bị phạt tù bốn năm rưỡi vì đã chuyển trái phép hàng triệu đôla từ Úc sang Việt Nam trong 18 lần.
• Tháng 4 năm 2008, phi công Lại Quốc Việt của Vietnam Airlines lại bị bắt giữ tại Úc và bị phạt tù chín năm rưỡi do liên quan tới đường dây rửa tiền và ma túy lớn tại quốc gia này.
• Tháng 5 năm 2015, cơ trưởng Nguyễn Văn Dũng và tiếp viên Nguyễn Tuấn Phong đều của Vietnam Airlines phải ra tòa ở Hàn Quốc do bị phát hiện có 6kg vàng giấu trong đế giày. Tuy bị công tố viên đưa ra bản án tù giam, nhưng cuối cùng cả hai được hưởng án treo và bị trục xuất về Việt Nam.

Nguồn: RFA

---