Bệnh đậu mùa khỉ âm thầm lây lan

Trong bối cảnh ngày càng nhiều nước xuất hiện các ca bệnh đậu mùa khỉ, Tổ chức Y tế thế giới cho rằng căn bệnh này có thể đang âm thầm lây lan mà không được phát hiện, nhiều chuyên gia khuyến cáo, cảnh giác thường xuyên và hợp tác toàn cầu là hành động cấp thiết để ngăn chặn sự bùng phát căn bệnh này.

Cảnh giác và hợp tác toàn cầu là hành động cấp thiết để ngăn chặn sự bùng phát bệnh đậu mùa khỉ. Ảnh: AP

Tăng cường phòng ngừa, giám sát

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ngày 3/6 cảnh báo, virus đậu mùa khỉ có khả năng đã lây lan mà không bị phát hiện, đồng thời viện dẫn hàng trăm ca đậu mùa khỉ đã được ghi nhận tại nhiều nước không thuộc châu Phi - nơi đậu mùa khỉ là bệnh đặc hữu.

Phát biểu với báo giới, Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết, hiện tổ chức này đang tiến hành điều tra dịch tễ, song sự xuất hiện của bệnh đậu mùa khỉ tại nhiều nước cùng một thời điểm cho thấy căn bệnh này có thể đã lây lan trong một khoảng thời gian mà không được phát hiện. Thống kê của WHO cho thấy kể từ khi Anh ghi nhận ca đầu tiên mắc bệnh đậu mùa khỉ vào ngày 7/5, đã có hơn 550 ca mắc tại 30 quốc gia ngoài Tây và Trung Phi.

Theo người đứng đầu WHO, bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh đậu mùa khỉ nếu tiếp xúc gần với ca mắc, do đó, tất cả mọi người đều cần phản đối thái độ kỳ thị bởi điều này có thể ngăn cản người mắc bệnh tìm đến sự trợ giúp của y tế, khiến việc ngăn chặn bệnh lây lan trở nên khó khăn hơn. Bên cạnh đó, ông cũng hối thúc các nước tăng cường phòng ngừa, giám sát.

Trong khi đó, Tiến sĩ Rosamund Lewis, chuyên gia phụ trách các bệnh đậu mùa trong chương trình khẩn cấp của WHO, cho rằng việc xuất hiện nhiều ca mắc đậu mùa khỉ ở nhiều nước châu Âu cùng các nước - nơi chưa từng ghi nhận bệnh đậu mùa khỉ trước đó rõ ràng là điều đáng quan ngại và điều này cho thấy dịch bệnh đã âm thầm lây lan trong một khoảng thời gian. Hiện chưa thể xác định thời gian này là vài tuần, vài tháng hay có thể là vài năm. Giới chức y tế cũng chưa thể khẳng định liệu có phải đã quá muộn để khống chế sự lây lan của dịch bệnh này hay không.

Bà Lewis cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác ngăn chặn sự lây lan thông qua việc theo dõi tiếp xúc, cách ly những người mắc bệnh.

Các loại vaccine được phát triển ngừa bệnh đậu mùa được cho là đạt hiệu quả tới khoảng 85% trong việc ngăn chặn bệnh đậu mùa khỉ, song đang xảy ra thiếu hụt. WHO không đề xuất tiêm chủng đại trà, thay vào đó tiêm vaccine cho nhân viên y tế và những người có nguy cơ lây nhiễm cao nhất.

Hiện số ca mắc bệnh đậu mùa khỉ tại các nước vốn coi bệnh này là đặc hữu, với hàng nghìn người mắc bệnh mỗi năm, cũng đang tăng. Kể từ đầu năm đến nay, khoảng 70 ca tử vong do mắc bệnh đậu mùa khỉ đã được ghi nhận tại 5 quốc gia châu Phi.

Trên thực tế, chưa ghi nhận trường hợp tử vong nào trong đợt bùng phát dịch bệnh hiện nay tại các nước ngoài Trung và Tây Phi. Tuy nhiên, giới chức WHO vẫn cho rằng các nước cần cảnh giác bởi điều này có thể thay đổi nếu virus tấn công vào những người dễ bị tổn thương.

Chia sẻ thành quả nghiên cứu khoa học

Việc các trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ xuất hiện nhiều ở các quốc gia phương Tây giàu có hơn đã làm dấy lên làn sóng nghiên cứu khoa học để chống lại sự bùng phát. Cùng với đó, các nhà khoa học cũng thúc giục thế giới đảm bảo rằng, các quốc gia có thu nhập thấp hơn cũng được hưởng lợi từ thành quả nghiên cứu đó.

Các nhà khoa học đang bối rối tìm hiểu nguyên nhân khiến căn bệnh này bùng phát ở cả những nơi mà chúng chưa hề xuất hiện trước đây như châu Âu, vì các ca bệnh hầu hết đều không liên quan đến hoạt động du lịch đến châu Phi.

Trong những tuần gần đây, ngành công nghiệp dược phẩm sinh học đã cam kết cung cấp vaccine, phương pháp điều trị và phát triển nhiều phương pháp chẩn đoán hơn để giải quyết bệnh đậu mùa ở khỉ.

Ông Daniel Bausch - Giám đốc cấp cao về các mối đe dọa đang nổi lên và an ninh y tế toàn cầu tại FIND (Liên minh chẩn đoán toàn cầu), cho biết: “Đây không phải là một căn bệnh mới và hiện chúng tôi đang quan tâm đến công nghệ sinh học, bởi căn bệnh này đang xảy ra ở các nước có thu nhập cao. Nhưng làm thế nào để đảm bảo rằng, những thành tựu khoa học đó đến được với những người dân ở khu vực cận Sahara, châu Phi?".

Lời bình luận của ông Daniel Bausch được đưa ra khi mối quan tâm ngày càng tăng về các mầm bệnh thường lưu hành trong động vật và lây sang người. Cùng với đó là lời cảnh báo từ WHO rằng, động vật và con người đang thay đổi hành vi, bao gồm cả thói quen tìm kiếm thức ăn để thích nghi với điều kiện thời tiết thay đổi nhanh chóng liên quan đến biến đổi khí hậu. Điều này cho thấy rằng các mầm bệnh thường chỉ giới hạn ở một số vùng địa lý nhất định có nhiều khả năng lây lan hơn nữa.

Ngày 2/6, một số chuyên gia y tế đã bày tỏ sự lo ngại bệnh đậu mùa ở khỉ và các bệnh truyền nhiễm khác có thể lây sang động vật qua chất thải y tế của con người. Các chuyên gia cảnh báo rằng, hiện nay, sự cảnh giác thường xuyên và hợp tác toàn cầu là hành động cấp thiết để ngăn chặn sự bùng phát bệnh đậu mùa khỉ.

Phát biểu trong một cuộc họp báo trực tuyến ngày 3/6, Tiến sĩ Moeti - Giám đốc WHO khu vực châu Phi, cho biết: "Điều quan trọng là chúng ta phải đảm bảo rằng chúng ta chia sẻ công cụ, thiết lập năng lực trên toàn thế giới để ứng phó với các dịch bệnh này".

Tiến sĩ Matshidiso Moeti, Giám đốc WHO khu vực châu Phi, nêu rõ: "Chúng ta phải có một phản ứng kết nối toàn cầu đối với bệnh đậu mùa khỉ để căn bệnh này không trở thành một bệnh đặc hữu ở thêm nhiều nước".

HÀ ANH

Nguồn: daidoanket.vn

---