Cây đinh lăng: Nhân sâm của người nghèo, thuốc quý chữa bách bệnh

Đinh lăng là một loại cây quen thuộc với nhiều gia đình, được sử dụng làm một loại rau sống trong bữa ăn. Ngoài ra, cây đinh lăng còn được xem là vị thuốc quý trong việc bồi bổ sức khỏe.

Cây đinh lăng là cây cảnh khá quen thuộc với nhiều gia đình, dùng làm rau sống, để chế biến món ăn và từ lâu đã được Đông y sử dụng làm thuốc chữa bệnh. Cây đinh lăng đã từng được danh y Hải Thượng Lãn Ông ví là “nhân sâm của người nghèo” bởi có rất nhiều công dụng chữa nhiều bệnh như chữa ho, giải độc, bồi bổ khí huyết, giải độc thức ăn, kiết lỵ…

Cây đinh lăng – nhân sâm của người nghèo

Theo y học cổ truyền, rễ đinh lăng có vị ngọt, hơi đắng, tính mát có tác dụng thông huyết mạch, bồi bổ khí huyết, lá có vị đắng, tính mát có tác dụng giải độc thức ăn, chống dị ứng, chữa ho ra máu, kiết lỵ…Nói chung, ngoài tác dụng lương huyết và giải độc thức ăn, những tính chất khác của đinh lăng gần giống như nhân sâm.

Nhiều nơi thường lấy lá đinh lăng để nấu canh với thịt, cá để bồi bổ cho sản phụ, người già hoặc người ốm mới dậy. Cây có lá kép, mọc so le, lá 3 lần xẻ lông chim, mép khía có răng cưa. Hoa nhỏ màu trắng, mọc thành tán. Quả dẹt, lá đinh lăng phơi khô, nấu lên có mùi thơm đặc trưng.

Bác sĩ Hoàng Khánh Toàn, chủ nhiệm khoa Đông y, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, toàn bộ các bộ phận của cây đinh lăng (lá, thân, rễ) đều có thể dùng được làm thuốc.

– Lá đinh lăng có tác dụng thanh nhiệt, tiêu độc; chống mẩn ngứa, chống dị ứng, đắp mụn nhọt…Bạn nên chọn lá bánh tẻ, có thể dùng tươi hoặc phơi khô, sao vàng, cất vào lọ hãm nước uống dần. Lá đinh lăng tươi nấu nước uống là bài thuốc bồi bổ sức khỏe rất dễ làm.

– Thân cây đinh lăng có thể dùng chữa xương khớp như đau lưng, đau xương, đau khớp…Bạn có thể thái lát thân cây, mỗi lát dày khoảng 0,5cm, sau đó cũng phơi khô, sao vàng, hạ thổ và được sử dụng như một vị thuốc. Có thể cho thêm vào các bài thuốc hoặc có thể dùng riêng. 20-30g sắc uống.

– Rễ đinh lăng được cổ nhân coi như nhân sâm mà rất rẻ. Rễ (củ) cây đinh lăng 6 tuổi trở lên rất quý. Tuy nhiên, nó chứa chất saponin nếu dùng quá liều sẽ gây người mỏi mệt, hoa mắt, chóng mặt… Do vậy, mỗi lần hãm sắc uống, bạn chỉ nên dùng từ 10-20g rễ đã sao khô, sấy khô.

Ngoài ra, rễ cây có thể chữa ho kinh niên cũng rất tốt với cách làm khá đơn giản. Cách thứ nhất: Lấy rễ đinh lăng, thái nhỏ, sao vàng, mỗi ngày có thể lấy khoảng 10g (có thể thêm vài lát cam thảo cho dễ uống) hãm nước uống. Cách hai: Rễ đinh lăng và vỏ cây khế chua với lượng 20g và hãm nước uống.

Các bài thuốc sử dụng cây đinh lăng

Bài 1: Bồi bổ cơ thể thích hợp với người mệt mỏi:

Lá đinh lăng tươi từ 150 – 200g, nấu sôi khoảng 200ml nước. Cho tất cả lá đinh lăng vào nồi, đậy nắp lại, sau vài phút, mở nắp và đảo qua đảo lại vài lần. Sau 5 – 7 phút, chắt ra, đổ tiếp thêm khoảng 200ml nước vào để nấu sôi lại nước thứ hai. Đun sôi trộn hai thứ nước, chia 2 lần uống trong ngày.

Hoặc có thể dùng rễ đinh lăng 10g thêm 300ml nước đun sôi nhỏ lửa còn 150ml chia 2 – 3 lần uống trong ngày.

Bài 2: Chữa nổi mề đay, mẩn ngứa do dị ứng:

Lá đinh lăng khô 80g, đổ 500ml nước sắc còn 250ml. Chia làm 2 lần uống trong ngày, dùng liền 10 ngày.

Bài 3: Chữa ho do hen suyễn:

Rễ đinh lăng 10g, nghệ vàng, bách bộ, đậu săn, rễ cây dâu, rau tần dày lá mỗi vị 8g, củ xương bồ 6g; gừng khô 4g. Đổ 800ml nước sắc còn 300ml. Chia làm 2 lần uống trong ngày. Uống lúc thuốc còn nóng. Mỗi liệu trình 10 ngày.

Bài 4: Tác dụng tiêu thực:

Rễ đinh lăng 10g thêm 300ml nước đun sôi nhỏ lửa còn 150ml chia 2 – 3 lần uống trong ngày.

Bài 5: Lợi sữa sau sinh:

Rễ đinh lăng 20g, gừng tươi 3 lát, đổ 500 ml nước sắc còn 250ml. Chia làm 2 lần uống trong ngày. Uống khi thuốc còn nóng, dùng liền 5 ngày.

Bài 6: Hỗ trợ điều trị phong thấp:

Rễ đinh lăng 20g, rễ cỏ xước, thiên niên kiện, cối xay, hà thủ ô, huyết rồng, mỗi vị 8g; vỏ quít, quế chi 4g (riêng vị quế chi bỏ vào sau cùng khi sắp nhắc ấm thuốc xuống). Đổ 800ml nước sắc còn 300ml. Chia làm 2 lần uống trong ngày. Uống khi thuốc còn nóng, dùng liền 10 ngày. 

Bài 7: Chữa đau lưng do thay đổi thời tiết:

Lá cành đinh lăng 30g, rễ cây xấu hổ, cúc tần và cam thảo dây mỗi vị 15g. Tất cả cho vào ấm đổ 800ml nước sắc còn 300ml chia 3 lần uống trong ngày. Dùng liền 5 ngày.

Lưu ý: Để bài thuốc hiệu quả cần gia giảm các vị cho phù hợp do vậy khi áp dụng cần được các nhà chuyên môn bắt mạch.

Không được dùng rễ đinh lăng với liều cao, sẽ bị say, có hiện tượng mệt mỏi đối với cơ thể.

 

Nguồn: Kiến thức

---