Tiền bẩn làm từ thiện, có đáng được tung hô?

Thời gian gần đây, khi các vụ án nghìn tỷ liên tục bị phanh phui, bên cạnh tiền mặt chất đống, sổ đỏ xếp cao hay siêu xe đậu kín sân, người ta lại thường xuyên bắt gặp một hình ảnh quen thuộc: những bức tường chi chít bằng khen, giấy chứng nhận, và những bức ảnh làm từ thiện.

Từ những "idol giới trẻ", những người có ảnh hưởng trên mạng chuyên bán hàng online cho đến những cái tên đình đám trong giới làm đẹp như Mailisa Khánh, Hoàng Hường, tất cả dường như đi theo một công thức chung: giàu nhanh chóng – rao giảng đạo lý – làm từ thiện thật ồn ào.

Đó chính là một thứ "lá chắn kép".

Lớp vỏ bên ngoài là hình ảnh thành đạt với siêu xe, biệt thự, những bữa tiệc xa hoa để thu hút khách hàng. Lớp lõi bên trong là hóa thân thành "Phật sống", "mẹ đỡ đầu", hay "người phát tiền như mưa". Hai lớp này hòa quyện vào nhau, tạo thành một "bùa hộ mệnh" giúp họ thoát khỏi sự dò xét của dư luận.

Người hâm mộ cuồng nhiệt của họ sẵn sàng tấn công bất kỳ ai dám đặt câu hỏi: "Họ giàu có được như vậy là nhờ đâu?"

Thế nhưng, thực tế phũ phàng cho thấy: số tiền đó có thể đến từ việc trốn thuế, buôn lậu, hay lừa đảo.

Đó là những khoản tiền lẽ ra phải được dùng cho bệnh viện, trường học, hay xây dựng cầu đường, nhưng lại bị đem đi phát cho người nghèo rồi được livestream với những giọt nước mắt.

Những người kém may mắn nhận được quà có lẽ nào biết mình đã vô tình trở thành mảnh ghép cuối cùng trong một chiến lược marketing tinh vi, trong một chuỗi hành vi rửa tiền phức tạp?

Mô thức này không hề mới. Pablo Escobar từng xây hẳn một khu phố cho người nghèo để được dân chúng tôn sùng, còn Al Capone mở những bếp ăn miễn phí nhưng vẫn là một ông trùm mafia khét tiếng. Ở Việt Nam, vụ án Vạn Thịnh Phát với Trương Mỹ Lan là một ví dụ điển hình: bà ta chi hàng trăm tỷ đồng làm từ thiện trong khi gây ra thiệt hại lên đến hơn 304.000 tỷ đồng. Đó là một "vỏ bọc đạo đức" quá rẻ tiền để che đậy tội ác suốt một thập kỷ.

Gần đây, Mailisa và Hoàng Hường cũng đã phải "ngã ngựa" vì hành vi trốn thuế hàng nghìn tỷ. Vậy thì những khoản tiền từ thiện vài tỷ đồng kia liệu có khác gì "muối bỏ bể" so với những gì họ đã gây ra?

Luật pháp cần phải nghiêm minh hơn.

Nếu tiền làm từ thiện có nguồn gốc bất hợp pháp, nó không thể được xem là "tình tiết giảm nhẹ". Ngược lại, nó phải bị coi là tình tiết tăng nặng, bởi đó là hành vi lợi dụng lòng tốt của xã hội để che đậy tội ác.

Đừng để những đoạn livestream đẫm nước mắt hay những tấm bằng khen lấp lánh đánh lừa chúng ta.

Một người tử tế thực sự không cần một ê-kíp quay phim chuyên nghiệp đi theo chỉ để trao tặng một món quà.

Nguyễn Cẩm Chi - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---