Kiểm tra lao động không khai báo ở Đức: nghĩa vụ và rủi ro người lao động cần biết

Cơ quan chức năng Đức thường xuyên tiến hành các cuộc kiểm tra đột xuất để chống lại tình trạng lao động không khai báo (Schwarzarbeit). Cả người lao động và chủ doanh nghiệp đều có nghĩa vụ pháp lý phải hợp tác và có thể đối mặt với các hình phạt nghiêm khắc nếu vi phạm.

Cuộc chiến chống lao động không khai báo tại Đức

Lao động không khai báo, hay còn gọi là "Schwarzarbeit", là một vấn đề nghiêm trọng tại Đức, gây thiệt hại lớn cho hệ thống an sinh xã hội và tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh. Để giải quyết tình trạng này, đơn vị Kiểm soát tài chính đối với lao động không khai báo (Finanzkontrolle Schwarzarbeit - FKS) thuộc cơ quan Hải quan Đức (Zoll) thường xuyên thực hiện các cuộc kiểm tra trên toàn quốc. Những cuộc kiểm tra này có thể diễn ra bất ngờ và không cần báo trước tại bất kỳ nơi làm việc nào, từ công trường xây dựng, nhà hàng, tiệm làm đẹp cho đến các hộ gia đình tư nhân.

Mục tiêu của các cuộc kiểm tra là xác minh việc tuân thủ các quy định về luật lao động, an sinh xã hội và thuế. Việc hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình là điều cần thiết cho cả người lao động và chủ sử dụng lao động để tránh những rắc rối pháp lý không đáng có. Sự hợp tác với cơ quan chức năng không chỉ là yêu cầu mà còn là một nghĩa vụ pháp lý được quy định rõ ràng.

Nghĩa vụ của người sử dụng lao động

Khi một cuộc kiểm tra diễn ra, chủ doanh nghiệp hoặc người đại diện có trách nhiệm phải cung cấp đầy đủ và minh bạch các thông tin cần thiết. Điều này bao gồm một loạt các giấy tờ quan trọng chứng minh tính hợp pháp của mối quan hệ lao động. Các tài liệu thường được yêu cầu bao gồm:

• Hợp đồng lao động của tất cả nhân viên.
• Bảng chấm công và hồ sơ ghi chép thời gian làm việc.
• Bảng lương và các chứng từ thanh toán.
• Giấy đăng ký với cơ quan an sinh xã hội.
• Giấy phép lao động của nhân viên không thuộc khối Liên minh châu Âu.

Chủ lao động phải đảm bảo rằng các tài liệu này luôn sẵn sàng để xuất trình khi có yêu cầu. Mọi hành vi trì hoãn, che giấu thông tin hoặc cung cấp tài liệu giả mạo đều được xem là hành vi cản trở và có thể bị xử phạt nặng ngay lập tức, bất kể có phát hiện lao động chui hay không.

Trách nhiệm của người lao động khi bị kiểm tra

Không chỉ chủ doanh nghiệp, người lao động cũng có nghĩa vụ phải hợp tác trong quá trình kiểm tra. Theo luật, người lao động có nghĩa vụ phải chấp nhận cuộc kiểm tra (Duldungspflicht) và hợp tác cung cấp thông tin (Mitwirkungspflicht). Khi được yêu cầu, người lao động phải xuất trình giấy tờ tùy thân hợp lệ như hộ chiếu, thẻ căn cước hoặc giấy phép cư trú. Đồng thời, họ phải trả lời trung thực các câu hỏi của nhân viên hải quan liên quan đến công việc của mình.

Các câu hỏi thường tập trung vào thông tin cơ bản như tên của chủ lao động, thời gian làm việc, mức lương và hình thức nhận lương. Việc từ chối cung cấp thông tin hoặc khai báo gian dối có thể dẫn đến các biện pháp xử phạt hành chính. Điều quan trọng cần nhớ là nhân viên FKS có quyền thẩm vấn tất cả những người có mặt tại nơi làm việc, bất kể tình trạng hợp đồng của họ.

Hậu quả pháp lý của việc không tuân thủ

Hậu quả của việc không hợp tác hoặc bị phát hiện sử dụng lao động không khai báo là rất nghiêm trọng. Đối với hành vi cản trở hoặc cung cấp thông tin sai lệch, cả chủ và người lao động đều có thể bị phạt tiền lên tới hàng ngàn euro. Nếu phát hiện ra hành vi sử dụng lao động bất hợp pháp, các hình phạt sẽ nghiêm khắc hơn rất nhiều.

Chủ lao động có thể bị truy thu toàn bộ tiền thuế và phí bảo hiểm xã hội, đối mặt với các khoản phạt tiền khổng lồ lên đến 500.000 euro và thậm chí là truy cứu trách nhiệm hình sự. Về phía người lao động, làm việc không khai báo có thể dẫn đến việc bị phạt tiền, mất quyền hưởng các phúc lợi xã hội và đối với người nước ngoài, điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tình trạng cư trú và có nguy cơ bị trục xuất.

Lê Hải Yến ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

 

 

---