Vào đêm thứ Bảy rạng sáng Chủ nhật tuần này, đồng hồ trên khắp nước Đức sẽ được điều chỉnh lùi lại một giờ. Việc chuyển đổi sang giờ mùa đông mang lại thêm thời gian nghỉ ngơi nhưng cũng khơi lại cuộc tranh luận kéo dài về hiệu quả và tác động thực sự của nó.

Thời điểm chuyển đổi chính xác
Theo quy định, vào lúc 3 giờ sáng Chủ nhật cuối cùng của tháng Mười hàng năm, nước Đức cùng nhiều quốc gia châu Âu khác sẽ chính thức chuyển từ giờ mùa hè (Sommerzeit) sang giờ mùa đông (Winterzeit). Tại thời điểm này, đồng hồ sẽ được vặn lùi về 2 giờ sáng. Điều này có nghĩa là người dân sẽ có một đêm dài hơn và được ngủ thêm một tiếng.
Hầu hết các thiết bị điện tử hiện đại như điện thoại thông minh, máy tính và đồng hồ thông minh đều tự động cập nhật thời gian. Tuy nhiên, người dân vẫn cần tự điều chỉnh các loại đồng hồ analog, đồng hồ treo tường hoặc các thiết bị không có kết nối mạng.
Việc thay đổi này sẽ kéo dài cho đến Chủ nhật cuối cùng của tháng Ba năm sau, khi đồng hồ lại được điều chỉnh tiến lên một giờ để bắt đầu giờ mùa hè.
Nguồn gốc của việc thay đổi thời gian
Quy định thay đổi thời gian theo mùa được giới thiệu lần đầu tiên tại Đức vào năm 1916, trong thời kỳ Đế quốc Đức. Mục đích ban đầu là để tiết kiệm năng lượng, chủ yếu là than đá, phục vụ cho nỗ lực chiến tranh trong Thế chiến thứ nhất. Bằng cách tận dụng ánh sáng ban ngày vào buổi tối, người ta hy vọng sẽ giảm được nhu cầu sử dụng đèn chiếu sáng.
Sau đó, quy định này đã nhiều lần được áp dụng rồi lại bãi bỏ. Phải đến cuộc khủng hoảng dầu mỏ vào những năm 1970, ý tưởng này mới được xem xét lại một cách nghiêm túc. Năm 1980, cả hai miền Đông và Tây Đức khi đó đã cùng nhau tái áp dụng việc đổi giờ. Kể từ năm 1996, quy định này đã được thống nhất trên toàn Liên minh châu Âu.
Tranh cãi về hiệu quả và tác động
Mặc dù mục đích ban đầu là tiết kiệm năng lượng, hiệu quả thực tế của việc đổi giờ vẫn là một chủ đề gây tranh cãi gay gắt. Các nghiên cứu hiện đại đã chỉ ra rằng lượng năng lượng tiết kiệm được là không đáng kể. Văn phòng Môi trường Liên bang Đức (Umweltbundesamt) cho biết mặc dù việc đổi giờ giúp tiết kiệm điện cho chiếu sáng vào buổi tối, nhưng nó lại làm tăng nhu cầu sưởi ấm vào buổi sáng, đặc biệt là trong các tháng chuyển mùa như tháng Tư và tháng Mười. Do đó, tổng mức năng lượng tiết kiệm được gần như bằng không.
Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia y tế và nhà khoa học cũng chỉ ra những tác động tiêu cực của việc thay đổi đồng hồ sinh học hai lần một năm:
- Rối loạn nhịp sinh học: Việc thay đổi thời gian đột ngột có thể làm gián đoạn chu kỳ ngủ-thức tự nhiên của cơ thể, gây ra mệt mỏi, mất tập trung và các vấn đề về giấc ngủ.
- Ảnh hưởng sức khỏe: Một số nghiên cứu cho thấy có sự gia tăng nhẹ về số ca tai nạn giao thông và các vấn đề tim mạch trong những ngày đầu tiên sau khi đổi giờ.
- Tác động đến nông nghiệp: Đàn gia súc, đặc biệt là bò sữa, cũng bị ảnh hưởng do sự thay đổi trong lịch trình vắt sữa và cho ăn.
Tương lai nào cho việc đổi giờ?
Trước những tranh cãi kéo dài, Liên minh châu Âu đã có những động thái nhằm chấm dứt quy định này. Năm 2018, một cuộc khảo sát công khai trên toàn EU đã thu hút 4,6 triệu người tham gia, với 84% trong số đó ủng hộ việc bãi bỏ đổi giờ. Dựa trên kết quả này, Nghị viện châu Âu đã bỏ phiếu vào năm 2019 để chấm dứt việc thay đổi thời gian theo mùa từ năm 2021.
Tuy nhiên, kế hoạch này đã bị đình trệ. Các quốc gia thành viên vẫn chưa đạt được thỏa thuận chung về việc sẽ áp dụng vĩnh viễn giờ mùa hè hay giờ mùa đông. Các cuộc khủng hoảng liên tiếp như đại dịch COVID-19 và các vấn đề chính trị khác đã khiến chủ đề này tạm thời bị gác lại. Cho đến nay, vẫn chưa có quyết định cuối cùng nào được đưa ra, và người dân châu Âu, bao gồm cả ở Đức, vẫn tiếp tục truyền thống "vặn đồng hồ" hai lần mỗi năm.
Thành Lộc ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC
