Vỉa hè mùa tuyết rơi: Luật bất thành văn của người Đức

Ở nhiều thành phố Đức, sáng mùa đông bắt đầu không phải bằng tách cà phê nóng, mà bằng tiếng xẻng dọn tuyết trên vỉa hè. Đằng sau thói quen tưởng như tự giác ấy là cả một hệ thống nghĩa vụ pháp lý, buộc chính quyền và từng chủ nhà phải giữ cho lối đi an toàn, nếu không muốn đối mặt với án phạt, kiện tụng và hóa đơn bồi thường sau mỗi cú trượt chân của người qua đường.

Ở Đức, tuyết trắng mùa đông không chỉ đẹp như tranh mà còn đi kèm một “rừng” quy định về trách nhiệm dọn tuyết và cảnh báo nguy hiểm, chạm tới từng thành phố, từng chủ nhà và cả mỗi người đi bộ. Những phán quyết của tòa án cho thấy rất rõ: chỉ cần lơ là một chút, cái giá phải trả có thể là một vụ kiện bồi thường không hề nhỏ.​

Thành phố không thể dọn tuyết suốt ngày

Với chính quyền đô thị, tòa án đặt ra một chuẩn mực “hợp lý” chứ không phải tuyệt đối. Một phán quyết của OLG München xác định rằng nếu thành phố tổ chức dọn tuyết, rải chống trơn cho vỉa hè hai lần mỗi ngày vào những khung giờ phù hợp, thì được coi là đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đảm bảo an toàn.

Nếu sau đó tuyết lại rơi, người đi bộ trượt ngã trên lớp tuyết mới, thành phố về cơ bản không phải chịu trách nhiệm bồi thường vì không thể đòi hỏi dọn tuyết “24/7”.​

Chủ nhà: không chỉ từ 7 giờ sáng

Trên nhiều tuyến phố, thành phố chuyển giao nghĩa vụ dọn tuyết và rải cát cho chủ nhà hoặc người thuê nhà theo quy định địa phương. Một bản án của OLG Koblenz nêu rõ: thông thường, chủ nhà không buộc phải dọn vỉa hè trước 7 giờ sáng, vì đây là thời điểm bắt đầu có lưu lượng người qua lại đáng kể.

Tuy nhiên, nếu chủ nhà biết rõ có người thường xuyên đi qua sớm hơn (như người đi làm ca sáng, giao báo, học sinh), mà vẫn không dọn, không rải chống trơn kịp thời, thì có thể bị quy trách nhiệm nếu xảy ra tai nạn ngay cả trước 7 giờ.​

Người đi bộ cũng không được “vô can”

Các tòa án Đức nhiều lần nhấn mạnh: an toàn mùa đông là trách nhiệm song hành, không chỉ của nhà nước và chủ nhà, mà cả người đi bộ. Nếu vỉa hè đã được dọn một phần, có lối đi sạch hoặc đã được rải cát, sỏi, người đi bộ phải chọn phần đường đó thay vì bước vào chỗ tuyết đọng, băng trơn “cho nhanh”.

Một bản án của LG Karlsruhe khẳng định, ai bỏ qua lối an toàn để đi vào chỗ nguy hiểm rồi trượt ngã có thể phải tự gánh phần lớn hoặc toàn bộ hậu quả, khó đòi bồi thường.​

Băng trên mái nhà: đường phố, xe đậu và biển cảnh báo

Mùa đông ở các thành phố cổ, nhà mái dốc, cột băng dài buông xuống từ mái là hình ảnh rất quen thuộc – và cũng rất nguy hiểm. Một phán quyết của LG Magdeburg cho thấy: nếu chủ nhà không gắn biển cảnh báo, không chăng dây hoặc có biện pháp phù hợp để cảnh báo về nguy cơ băng rơi, họ có thể bị buộc bồi thường khi cột băng rơi làm hư hỏng xe đỗ phía dưới.

Tuy vậy, người lái xe cũng không được “đứng ngoài cuộc”: đỗ xe ngay dưới mái nhà đầy cột băng trong mùa đông có thể bị coi là thiếu cẩn trọng, nên thường phải gánh một phần lỗi.​

Muối, cát hay sỏi – ranh giới giữa “đủ” và “thiếu trách nhiệm”

Thông thường, nhiều địa phương khuyến khích dùng cát, sỏi hoặc vật liệu rải chống trơn thân thiện môi trường; muối đường bị hạn chế vì gây hại cây cối, mặt đường và nước ngầm.

Tuy nhiên, một bản án của LG Rottweil cho thấy trong những tình huống đặc biệt nguy hiểm – như dốc cao, bề mặt cực kỳ trơn – chỉ rải cát hay sỏi có thể bị coi là chưa đủ, và khi đó tòa án chấp nhận yêu cầu rải muối như biện pháp cần thiết để đảm bảo an toàn.

Nếu chủ nhà chỉ rải “cho có”, dẫn đến người qua đường vẫn trượt ngã, họ có thể bị buộc bồi thường vì đã không lựa chọn biện pháp phù hợp với mức độ nguy hiểm thực tế.​

Gợi ý cho người Việt sống ở Đức mùa đông

Từ các phán quyết trên, có thể rút ra vài nguyên tắc thực tế cho người Việt đang sinh sống tại Đức:

• Nếu là chủ nhà hoặc thuê nhà có trách nhiệm dọn tuyết, nên kiểm tra kỹ quy định của thành phố (Satzung), dọn và rải cát, sỏi đúng khung giờ, đặc biệt trước giờ cao điểm đi làm, đi học.​

• Khi đi bộ, cố gắng đi trên phần vỉa hè đã được dọn và rải chống trơn; tránh lối tắt trên nền tuyết dày hay băng bóng.​

• Không đỗ xe dưới mái nhà có nhiều cột băng và lưu ý các biển cảnh báo “Achtung Dachlawinen” hoặc “Eiszapfen”.​

Bức tranh mùa đông ở Đức vì thế không chỉ là tuyết trắng và chợ Giáng sinh, mà còn là câu chuyện pháp lý rất cụ thể về việc ai phải làm gì để con đường trước nhà, vỉa hè và mái nhà không trở thành cái bẫy trơn trượt cho người khác.

Thành Lộc - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

---