JD Vance hôm qua tại Phòng Bầu dục - Ảnh: IMAGO/ZUMA Press Wire
ntv.de: Ông Jäger, phải mất khá nhiều thời gian hôm qua Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance mới tung cú đấm đầu tiên. Hoặc có vẻ như vậy. Nếu Zelensky giữ được bình tĩnh, liệu ông có thể ngăn chặn được sự leo thang không?
Thomas Jäger: Theo quan điểm của tôi, cuộc trò chuyện diễn ra theo đúng kịch bản, như thể nó đã được lên kế hoạch chính xác như vậy. Hãy nhìn vào hình thức bất thường này: báo chí đã có mặt trong suốt cuộc trò chuyện. Máy quay hoạt động liên tục.
Thông thường, buổi chụp ảnh trong chuyến thăm này kéo dài khoảng hai hoặc ba phút, trong thời gian đó, bạn sẽ bắt tay và trao đổi những lời xã giao. Nhưng sau đó báo chí rời khỏi phòng và các cuộc đàm phán bắt đầu diễn ra sau cánh cửa đóng kín. Hôm qua: hoàn toàn khác.
ntv.de: Tại sao?
Bởi vì theo tôi đây là một hành động ngoại giao công chúng. Đối tượng mục tiêu của toàn bộ chương trình này là công chúng Mỹ. Họ nên tin rằng Ukraine không xứng đáng nhận được sự hỗ trợ của Hoa Kỳ.
ntv.de: Nhưng cuộc trò chuyện dài hơn nhiều so với năm phút đã lan truyền khắp thế giới. Lúc đầu, Donald Trump khá ôn hòa. Mọi chuyện không thể tiếp tục như thế được sao?
Đánh giá của tôi: Tình hình không nên tiếp tục như thế này. Sự việc được cho là sẽ kết thúc bằng một cuộc ẩu đả, và điều kiện tiên quyết cho điều đó là nó không được xảy ra ngay lập tức bằng một cuộc ẩu đả. Theo tôi, Tổng thống Trump và Phó Tổng thống Vance muốn để điều này xảy ra ngay bây giờ và chứng minh rằng họ có quan hệ tốt với nhau. Sau đó JD Vance bóp cò, Trump nhảy vào cuộc, và mọi chuyện trở nên căng thẳng hơn. Cuối cùng, chúng tôi muốn có thể cho mọi người thấy: Chúng tôi đã cố gắng rất nhiều, tất cả các bạn đều thấy điều đó. Nhưng Zelensky lại vô ơn.
Việc Trump để cuộc trò chuyện kéo dài như vậy nhấn mạnh với tôi rằng đó là một hành động ngoại giao công chúng. Cuối cùng, Trump thậm chí còn chỉ ra rằng ông chỉ để mọi chuyện kéo dài đến mức mọi người đều thấy rằng Zelenskyj không muốn hòa bình.
ntv.de: Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu Zelenskyj chuyển sang chế độ Thiền - bịt tai và không phản ứng gì?
Thomas Jäger là Giáo sư Chính trị Quốc tế tại Đại học Cologne.
Zelensky có hai lựa chọn. Hoặc là ông ấy ngồi xuống, tiếp thu tất cả và lắng nghe về việc Putin vĩ đại như thế nào. Hoặc ông ấy nói: Không, Putin không tuyệt vời, bạn không thể nói chuyện với ông ấy và chắc chắn không thể tin tưởng ông ấy. Anh ấy đã chọn phương án thứ hai. Hiện nay đang có cuộc tranh luận về việc liệu phương án một có hiệu quả hơn không.
Theo quan điểm của tôi, việc anh ấy cư xử thế nào không quan trọng. Đây chính là kết quả đáng lẽ phải có và nó cũng sẽ có ở biến thể khác. Đó là lý do tại sao Vance bóp cò súng.
ntv.de: Sự leo thang có chủ đích theo kịch bản? Bạn nói đúng, một số hoàn cảnh bên ngoài ủng hộ điều này. Nhưng điều gì khiến bạn tự tin về nội dung như vậy?
Sự leo thang này dựa trên vấn đề, đó là điểm quan trọng, chứ không phải dựa trên tình hình ngày hôm qua. Chính phủ Hoa Kỳ đã áp dụng lập trường của Nga, nhưng sớm hơn nhiều. Dưới thời Trump, nước này theo đuổi những lợi ích hoàn toàn khác so với Ukraine. Nội dung trao đổi được ghi nhận ngày hôm qua chỉ thể hiện sự khác biệt sâu sắc về lợi ích này. Nó không xuất hiện ở Phòng Bầu dục ngày hôm qua. Zelensky chỉ có một cơ hội duy nhất để tránh sự leo thang này. Ông ấy nên nói: Tôi muốn nói chuyện với Putin và đáp ứng mọi điều kiện của ông ấy.
ntv.de: Vậy đầu hàng à? Ý bạn là thế phải không?
Chính xác. Vấn đề là Zelensky phải đầu hàng và trao trả Ukraine. Trump đã áp dụng lập trường của Nga từ rất sớm. Khoảnh khắc ông chấp nhận trong một cuộc trò chuyện qua điện thoại hai tuần trước rằng Ukraine sẽ phải nhượng lại lãnh thổ mà không cần đàm phán, rằng nước này không thể tiếp tục con đường gia nhập NATO và rằng Hoa Kỳ sẽ không cung cấp bất kỳ đảm bảo an ninh nào. Trump đã đi một chặng đường dài để gặp được Tổng thống Nga Vladimir Putin. Nhưng sau đó, khi các cuộc đàm phán giữa hai bên bắt đầu, ông phải nhận ra rằng Putin không hề tiến một bước nào về phía ông. Ngược lại, Điện Kremlin đã tăng cường yêu cầu của mình.
ntv.de: Ông ấy còn thêm gì vào nữa?
Vấn đề không còn là đóng băng chiến sự ở tiền tuyến nữa mà là rút quân đội Ukraine khỏi các vùng lãnh thổ đã sáp nhập.
ntv.de: Vậy còn những vùng mà Nga chưa chinh phục được thì sao?
Chính xác. Ngoài ra, chỉ những quốc gia không phải là thành viên của NATO mới có thể cung cấp được bảo đảm an ninh. Ví dụ như đảo Síp. Tất cả những yêu cầu này cuối cùng sẽ dẫn tới sự đầu hàng của Ukraine.
ntv.de: Mọi chuyện này đã được thảo luận tại cuộc họp ở Riyadh mười ngày trước chưa?
Nhiều hơn thế nữa. Riêng ở Riyadh, vấn đề không chỉ là việc Ukraine trở thành một quốc gia trung lập và không được EU và Hoa Kỳ bảo vệ. Phái đoàn Nga cũng kêu gọi quân đội NATO từ các nước khác rút khỏi toàn bộ Đông Âu.
ntv.de: Đây lại là những yêu cầu của mùa đông năm 2021, phải không?
Ba tháng trước khi chiến tranh nổ ra, vào tháng 12 năm 2021, Điện Kremlin đã gửi các tài liệu yêu cầu NATO: NATO rút quân khỏi Đông Âu, rút toàn bộ quân đội, phá dỡ toàn bộ cơ sở hạ tầng. Cuối cùng, Hoa Kỳ nên rút quân hoàn toàn khỏi Châu Âu. Người Nga đã trình bày điều này với NATO với khẩu hiệu: Ký vào đây thì sẽ không có chiến tranh.
ntv.de: Bằng cách này, Nga có thể khôi phục lại phạm vi ảnh hưởng của mình ở châu Âu.
Chính xác, đó là sự thống trị toàn châu Âu. Cuối cùng, đó chính là mục tiêu mà Putin theo đuổi trong cuộc chiến tranh ở Ukraine. Tuy nhiên, cho đến nay ông vẫn chưa thể đạt được điều này về mặt quân sự và hiện đang cố gắng đạt được điều đó thông qua sự đồng ý chấp nhận các yêu cầu của ông từ tổng thống Mỹ. Vì vậy, Putin đã liên tục đưa ra nhiều yêu cầu hơn trong những ngày gần đây, và chỉ đến lúc đó Trump mới nhận ra rằng ông không có ảnh hưởng gì tới Putin. Hậu quả đối với Trump: Hiện tại, ông đang cố gắng gây sức ép với Zelenskyj để buộc ông này chấp nhận đầu hàng. Vì những lý do dễ hiểu, người Ukraine đã không làm điều đó ngày hôm qua.
ntv.de: Nhưng Tổng thống Hoa Kỳ được lợi gì khi đưa tất cả những điều này ra trước công chúng?
Trump biết rằng hiện tại ông có một đối thủ chính - nếu bạn muốn - người mà ông chưa thể bán vị thế của mình cho. Đây chính là người dân Mỹ. Theo các cuộc khảo sát, ba phần tư ủng hộ việc tiếp tục giúp đỡ Ukraine.
Ngược lại, Putin lại có hình ảnh rất tệ. Trump nên làm thế nào để công chúng hiểu rõ rằng Hoa Kỳ hiện đang đứng về phía Nga? Mặc dù phần lớn mọi người phản đối? Tất cả những gì ông có thể làm là hạ bệ đồng minh của mình – giờ gần như là đồng minh cũ – để ông có thể nói với công chúng: Zelensky không muốn làm vậy. Anh ta không muốn hòa bình. Đó cũng là câu chủ chốt trong các cuộc phỏng vấn sau đó. Zelenskyj không muốn hòa bình. Nhưng "hòa bình" này, trong những điều kiện này và không có sự đảm bảo an ninh, sẽ có nghĩa là đầu hàng.
ntv.de: Và bây giờ thì sao?
Sau cuộc chia rẽ công khai ngày hôm qua, bạn có mong đợi Hoa Kỳ sẽ nhanh chóng và đáng kể cắt giảm viện trợ như hệ thống vệ tinh Starlink và trinh sát vệ tinh của Elon Musk không?
Vâng, điều đó đáng lo ngại. Điều này có xảy ra hay không sẽ phụ thuộc vào việc ai vẫn có thể tác động đến những quá trình này. Sự gián đoạn này đã gây ra nhiều hình thức giao tiếp từ mọi hướng. Hầu hết bạn thậm chí không để ý đến.
Chúng ta sẽ phải đợi vài ngày để đánh giá hậu quả đối với Ukraine. Tuy nhiên, điều đã biết là chính phủ Hoa Kỳ đã đảm bảo đóng cửa một số dịch vụ nhất định, đặc biệt là nhằm mục đích thu thập thông tin tình báo.
Frauke Niemeyer và Lea Verstl đã nói chuyện với Thomas Jäger
Thu Phương - Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC
Nguồn: ntv.de