Hãng tin AFP trích dẫn lời Trung tướng quân đội Trung Quốc Hà Lôi (何雷) tuyên bố với một các nhà báo tại diễn đàn Tương Sơn rằng: “Chúng tôi hy vọng rằng Biển Đông sẽ vẫn là một vùng biển hòa bình”.
Vị tướng này cho biết: “nếu Hoa Kỳ di chuyển những quân cờ của mình đằng sau hậu trường, nếu họ đẩy các quốc gia ra tiền tuyến, hoặc nếu chính Hoa Kỳ xuất hiện ở tiền tuyến, thì chúng tôi trong Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc… sẽ không bao giờ có thể kiên nhẫn được nữa”.
Ông Hà tiếp tục: “Chúng tôi, Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc sẽ kiên quyết đập tan bất kỳ sự xâm phạm thù địch nào của nước ngoài đối với các quyền và lợi ích lãnh thổ, chủ quyền và hàng hải của Trung Quốc với quyết tâm vững chắc, ý chí kiên định, khả năng mạnh mẽ và phương tiện hiệu quả”.
Tiến sĩ Benjamin Ho, trợ lý giáo sư tại Chương trình Trung Quốc của Trường Nghiên cứu Quốc tế S Rajaratnam cho biết ông tin rằng Bắc Kinh sẵn sàng đàm phán và tìm kiếm điểm chung với các quốc gia mà họ đang tranh chấp về Biển Đông trên cơ sở song phương.
Tuy nhiên, ông cũng cho rằng, “họ (Trung Quốc) sẽ không muốn Mỹ hoặc bất kỳ quốc gia bên ngoài nào khác tham gia vào khu vực. Vì vậy, điều đó sẽ gây khó khăn cho bất kỳ đột phá đáng kể nào diễn ra”.
Washington và Bắc Kinh đã tranh cãi nhiều lần về cách tiếp cận ngày càng hung hăng của Trung Quốc trong các khu vực hàng hải tranh chấp, bao gồm cả Biển Đông.
Trong những tháng gần đây, các tàu Trung Quốc đã thực hiện một loạt các cuộc đối đầu căng thẳng với các tàu Philippines trong vùng biển mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ mặc dù tòa án quốc tế đã phán quyết rằng tuyên bố của họ không có cơ sở pháp lý.
Ngày 12/9, Trung tướng Hà nói rằng một giải pháp cho những căng thẳng đó “phụ thuộc vào Hoa Kỳ”.
Ông cũng xác nhận rằng Phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Michael Chase sẽ tham dự diễn đàn Tương Sơn trong tuần này tại Bắc Kinh.
Ông nói: “Tôi hy vọng rằng trong chuyến thăm của mình, trong các cuộc họp ở đây, Michael Chase sẽ lắng nghe nhiều hơn tiếng nói của Trung Quốc và quân đội Trung Quốc. …Thông điệp chúng tôi gửi tới Mỹ là chúng tôi muốn hai nước và quân đội là đối tác, là bạn, chúng tôi muốn theo đuổi quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ với tinh thần hợp tác cùng có lợi”.
Ông Hà nói thêm rằng: “Chúng tôi muốn Mỹ đóng góp nhiều hơn cho hòa bình, an ninh và ổn định khu vực và thế giới”.
Tiến sĩ Ho cho biết, mặc dù hiện tại có kỳ vọng về mối quan hệ hữu nghị giữa Washington và Bắc Kinh và các cuộc đối thoại sẽ tiếp tục, nhưng sẽ mất nhiều thời gian hơn để căng thẳng giữa hai bên tan biến.
Nhưng Giáo sư Ho lại nói với chương trình Asia First của CNA rằng “Không ai ảo tưởng rằng mối quan hệ giữa hai nước sẽ được cải thiện chỉ bằng một hoặc hai cuộc trò chuyện”.
Ngày 12/9, hàng chục đại biểu đã có mặt tại thủ đô Trung Quốc để tham dự diễn đàn Hương Sơn, được mệnh danh là câu trả lời của Trung Quốc cho cuộc họp “Shangri-La” hàng năm của Singapore.
Ban tổ chức cho biết sự kiện này sẽ đón tiếp hơn 500 đại diện từ hơn 90 quốc gia và tổ chức quốc tế.