Sự "đảo ngược đáng xấu hổ" trong quan hệ giữa Nga và Trung Quốc do cuộc chiến tranh Ukraine

Việc Nga chuyển hướng tái cấu trúc kinh tế sang Bắc Kinh do ảnh hưởng của chiến tranh đã góp phần giúp nền kinh tế của nước này duy trì sự ổn định bất chấp các biện pháp trừng phạt nghiêm ngặt từ phương Tây, tuy nhiên, điều này đi kèm với một cái giá không nhỏ.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Điều mà hiện tại có vẻ như một "phao cứu sinh" có thể đẩy Moscow vào vai trò đối tác kinh tế nhỏ hơn của Trung Quốc về lâu dài. Theo một báo cáo được công bố bởi Think Tank Atlantic Council vào thứ Sáu, Nga hiện đang phụ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc để tiếp cận các sản phẩm công nghiệp quan trọng và công nghệ tiên tiến, vốn bị hạn chế bởi các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Sự bất đối xứng và lợi ích chung

Elina Ribakova, thành viên cao cấp tại Viện Peterson về Kinh tế Quốc tế, và Lucas Risinger, nhà phân tích kinh tế tại Viện Kinh tế Kyiv, nhận định: "Về mặt kinh tế và chính trị, mối quan hệ của Nga với Trung Quốc vừa có tính bất đối xứng cao, vừa mang lại lợi ích cho cả hai bên".

Trung Quốc đang mua dầu của Nga với khối lượng đủ để bù đắp cho sự mất mát của khách hàng châu Âu, mặc dù với mức chiết khấu. Ngược lại, Nga nhập khẩu máy móc, xe cộ và thiết bị điện tử từ Trung Quốc, trong bối cảnh các lệnh cấm vận và trừng phạt từ phương Tây vẫn tiếp diễn.

"Đây là một sự đảo ngược hoàn toàn và đáng xấu hổ trong mối quan hệ giữa hai quốc gia so với những năm 2000, thời điểm mà chủ yếu Nga xuất khẩu hàng hóa có giá trị cao sang Trung Quốc", các nhà phân tích nhấn mạnh.

Chuyển đổi sang nền kinh tế thời chiến

Kể từ khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022, Điện Kremlin đã chuyển đổi nền kinh tế của đất nước sang mô hình thời chiến. Chi tiêu quốc phòng và các dự án nhà nước ở mức cao đã mang lại một mức độ ổn định nhất định, bất chấp các lệnh trừng phạt và hạn chế xuất khẩu.

Tuy nhiên, những dấu hiệu rạn nứt đầu tiên đã bắt đầu xuất hiện, khi doanh thu từ xuất khẩu năng lượng sụt giảm mạnh trong bối cảnh giá dầu thấp. Nhu cầu của người tiêu dùng cũng suy yếu trong bối cảnh lạm phát tiếp tục tăng cao.

Nga phụ thuộc vào Trung Quốc nhiều hơn

Hiện tại, Trung Quốc chiếm một phần lớn trong kim ngạch nhập khẩu của Nga, và phần lớn thương mại giữa hai nước được thanh toán bằng Nhân dân tệ của Trung Quốc.

Năm 2024, Nga trở thành nhà cung cấp dầu thô chính cho Trung Quốc. Tuy nhiên, trong khi dầu của Nga chỉ chiếm 1/5 kim ngạch nhập khẩu dầu của Trung Quốc, thì doanh thu từ dầu mỏ và khí đốt lại đóng góp tới một phần ba nguồn thu ngân sách của Nga.

Đương nhiên, Trung Quốc cần những người mua toàn cầu cho lĩnh vực sản xuất khổng lồ của mình, và Nga là một trong số đó. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng những lợi ích từ mối quan hệ này "quan trọng hơn nhiều đối với Nga so với Trung Quốc", bởi vì Bắc Kinh không phụ thuộc vào Moscow ở mức độ tương tự như châu Âu đã từng phụ thuộc vào năng lượng của Nga.

Hơn nữa, "từ góc độ kinh tế, Trung Quốc không phải là đối tác thương mại tốt hơn cho Nga so với Liên minh Châu Âu trước đây. Họ mua dầu và khí đốt với giá thấp hơn, đầu tư vào Nga ít hơn đáng kể, và sản phẩm của họ thường kém về mặt công nghệ", các nhà phân tích bổ sung.

Mối quan hệ đơn phương này mang lại cho Bắc Kinh một lợi thế đàm phán đáng kể. Trung Quốc mua dầu của Nga với giá chiết khấu sâu, do các lựa chọn thay thế của Moscow rất hạn chế.

"Mặc dù Moscow chưa trở thành chư hầu của Bắc Kinh – ít nhất là không đến mức tấn công NATO chỉ để làm chệch hướng liên minh khỏi một cuộc chiến tranh giành Đài Loan – nhưng chắc chắn Nga là đối tác yếu thế hơn trong mối quan hệ 'không giới hạn'," các nhà phân tích kết luận.

Lê Hải Yến - © Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

Theo Business Insider

---