Vàng Nga ồ ạt chảy sang Trung Quốc: Kỷ lục gần 1 tỷ USD/tháng

Tháng 11, Nga xuất khẩu 961 triệu USD vàng sang Trung Quốc, tăng gấp 9 lần cùng kỳ. Moscow buộc phải bán tài sản để cứu thanh khoản, trong khi Bắc Kinh gom hàng nhằm giảm phụ thuộc USD.

Trong khi các nhà đầu tư cá nhân còn đang mải mê với biểu đồ giá vàng nhảy múa từng giờ, thì ở tầm vĩ mô, một "dòng sông vàng" khổng lồ đang âm thầm chảy từ Moscow về phía Đông.

Theo báo cáo mới nhất từ The Moscow Times và dữ liệu hải quan, tháng 11 Nga đã xuất khẩu lượng vàng trị giá kỷ lục 961 triệu USD sang Trung Quốc. So với cùng kỳ năm ngoái, giá trị giao dịch vàng giữa hai nước chỉ vỏn vẹn khoảng 223 triệu USD. Như vậy, chỉ sau một năm, con số này đã tăng gấp 9 lần. Đáng chú ý, ngay tháng trước đó (tháng 10), kim ngạch xuất khẩu vàng của Nga sang thị trường này cũng đã vượt mốc 930 triệu USD.

Điều này cho thấy, chỉ riêng 2 tháng cuối năm 2025 gần như đã gánh toàn bộ trọng lượng của các giao dịch vàng trong năm, nâng tổng giá trị nhập khẩu vàng của Trung Quốc từ Nga trong 11 tháng lên mức 1,9 tỷ USD.

Tính từ đầu năm đến tháng 11, Nga đã bán tổng cộng 1,9 tỷ USD vàng cho Trung Quốc (Ảnh: RAND)

Khi "gấu Nga" buộc phải bán tài sản

Lần đầu tiên trong lịch sử, Ngân hàng Trung ương Nga (CBR) đã phải thực hiện nghiệp vụ bán vàng dự trữ quốc gia trực tiếp ra thị trường nội địa và quốc tế. Trước năm 2025, CBR chỉ đóng vai trò là bên mua để tăng dự trữ, chưa bao giờ bán ra cho các chủ thể thương mại.

Số liệu cho thấy Quỹ Phúc lợi Quốc gia của Nga đang chịu áp lực lớn. Tài sản thanh khoản của quỹ này đã giảm từ 113,5 tỷ USD (năm 2022) xuống còn 51,6 tỷ USD vào năm 2025. Lượng vàng trong quỹ cũng sụt giảm tới 57%, từ hơn 405 tấn xuống còn khoảng 173 tấn.

Giới phân tích tài chính nhận định, việc bán vàng lúc này là bước đi bắt buộc để Moscow xử lý các bài toán kinh tế ngắn hạn: Hỗ trợ đồng Ruble, vá lỗ hổng thanh khoản cho doanh nghiệp và bù đắp ngân sách. Dự kiến, CBR có thể bán tới 230 tấn vàng (trị giá khoảng 30 tỷ USD) trong năm nay và tiếp tục bán thêm vào năm 2026. Một chiến lược bán tài sản trú ẩn để đổi lấy dòng tiền tươi cứu nền kinh tế.

Bí ẩn từ phía người mua: Con số thực gấp 10 lần báo cáo?

Nếu Nga bán vàng vì cần tiền mặt, thì Trung Quốc gom vàng để làm gì? Câu trả lời nằm ở chiến lược đa dạng hóa dự trữ ngoại hối và giảm sự phụ thuộc vào đồng USD.

Tuy nhiên, giới chuyên gia tài chính tại London cho rằng, những gì chúng ta nhìn thấy trên báo cáo chỉ là "phần nổi của tảng băng chìm". Ngân hàng Société Générale (Pháp) đưa ra một phân tích giật mình: Dựa trên sự chênh lệch giữa sản lượng khai thác, nhập khẩu và dữ liệu công bố, lượng vàng thực tế mà Bắc Kinh mua vào trong năm nay có thể lên tới 250 tấn, cao gấp 10 lần con số 25 tấn mà Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) công bố.

Nếu tính từ giữa năm 2022, Trung Quốc có thể đã âm thầm bổ sung hơn 1.080 tấn vàng vào kho dự trữ. Adrian Ash, Giám đốc nghiên cứu tại BullionVault nhận định: "Thông điệp gửi tới công chúng rất rõ ràng: Mua vàng là một ý tưởng tốt. Dù giá vàng đang ở mức cao kỷ lục, họ vẫn mua và thậm chí công bố số liệu, điều đó cho thấy quyết tâm nắm giữ tài sản thực".

Tín hiệu nào cho nhà đầu tư cá nhân?

Thương vụ vàng lịch sử giữa Nga và Trung Quốc không chỉ là chuyện riêng của hai quốc gia, mà nó phản ánh xu hướng của dòng tiền thông minh toàn cầu.

Trong bối cảnh giá vàng thế giới đã tăng hơn 70% kể từ đầu năm (một mức tăng trưởng trong mơ đối với bất kỳ lớp tài sản nào), việc các ngân hàng trung ương tại các nền kinh tế mới nổi vẫn miệt mài gom hàng cho thấy niềm tin vào tiền pháp định đang lung lay. Vàng đang trở lại đúng vị thế của nó: Một công cụ bảo hiểm rủi ro tối thượng trong thời kỳ khủng hoảng niềm tin.

Theo báo cáo từ Ngân hàng Trung ương Nga, không chỉ Trung Quốc, mà các nền kinh tế mới nổi khác cũng đang tăng tỷ trọng vàng để phòng ngừa rủi ro từ các biến động địa chính trị và sự bất ổn của tăng trưởng toàn cầu.

Khi những tay to trên thị trường tài chính thế giới như Nga và Trung Quốc đều đang có những động thái quyết liệt với vàng, người thì bán để cứu thanh khoản, người thì mua để trú ẩn, đó là lúc nhà đầu tư cá nhân cần nghiêm túc nhìn nhận lại vai trò của kim loại quý này trong danh mục đầu tư dài hạn.

Như lời ông Adrian Ash bỏ ngỏ: "Vàng là tài sản cực kỳ hữu ích trong thời kỳ khủng hoảng. Khi các quốc gia lớn đều ráo riết hành động, đó là tín hiệu mà chúng ta không thể làm ngơ".

The Moscow Times

---