Bãi bỏ đổi giờ ở Đức: cuộc tranh luận về sức khỏe và sự bế tắc chính trị

Hàng năm, việc đổi giờ lại gây ra những tranh cãi gay gắt tại Đức và châu Âu. Dù đa số người dân và các chuyên gia y tế phản đối, thói quen này vẫn tồn tại do sự thiếu đồng thuận chính trị ở cấp Liên minh châu Âu.

Một thói quen gây tranh cãi

Cứ vào Chủ nhật cuối cùng của tháng Ba và tháng Mười, người dân Đức cùng hàng triệu người dân châu Âu lại phải thực hiện một công việc quen thuộc nhưng ngày càng gây khó chịu: điều chỉnh đồng hồ. Việc chuyển đổi giữa giờ mùa hè (Sommerzeit) và giờ mùa đông (Winterzeit), hay còn gọi là giờ tiêu chuẩn (Normalzeit), đã trở thành một chủ đề tranh luận không hồi kết, với những bằng chứng ngày càng rõ ràng về tác động tiêu cực của nó.

Ban đầu được áp dụng với mục đích tiết kiệm năng lượng trong thời kỳ chiến tranh, việc đổi giờ hiện bị coi là lỗi thời và có hại nhiều hơn là có lợi. Các cuộc khảo sát liên tục cho thấy sự phản đối mạnh mẽ từ công chúng. Theo một khảo sát của YouGov năm 2023, có tới 75% người Đức muốn chấm dứt hoàn toàn việc này.

Sự phản đối này không chỉ là cảm tính mà còn dựa trên những nghiên cứu khoa học sâu rộng về sức khỏe và kinh tế. Các chuyên gia đã chỉ ra nhiều vấn đề nghiêm trọng phát sinh từ việc thay đổi nhịp sinh học đột ngột hai lần một năm.

Tác động đến sức khỏe: mối lo ngại hàng đầu

Cơ thể con người hoạt động theo một đồng hồ sinh học bên trong, còn được gọi là nhịp sinh học, vốn được điều chỉnh bởi ánh sáng tự nhiên. Việc đột ngột thay đổi thời gian một giờ, dù chỉ là tạm thời, cũng giống như gây ra một cơn "jetlag mini". Hiệp hội Nghiên cứu và Y học về Giấc ngủ Đức (DGSM) đã nhiều lần cảnh báo về những hệ quả tiêu cực này.

Các chuyên gia của DGSM khẳng định rằng giờ tiêu chuẩn (giờ mùa đông) là phù hợp nhất với nhịp sinh học của con người. Việc áp dụng giờ mùa hè vĩnh viễn sẽ khiến con người phải thức dậy trong bóng tối trong nhiều tháng, ảnh hưởng tiêu cực đến sự tỉnh táo và năng suất làm việc, đặc biệt là ở thanh thiếu niên và những người có xu hướng thức khuya.

Nghiên cứu cũng chỉ ra những rủi ro sức khỏe cụ thể:

• Rối loạn giấc ngủ: Nhiều người cảm thấy mệt mỏi, khó tập trung và mất ngủ trong nhiều ngày, thậm chí nhiều tuần sau khi đổi giờ.
• Nguy cơ tim mạch: Một số nghiên cứu cho thấy nguy cơ đau tim và đột quỵ tăng nhẹ trong ba ngày đầu tiên sau khi chuyển sang giờ mùa hè, do cơ thể phải chịu thêm căng thẳng.
• Tai nạn giao thông: Sự mệt mỏi do thiếu ngủ cũng được cho là nguyên nhân làm gia tăng số vụ tai nạn giao thông vào ngày thứ Hai sau khi đổi giờ.

Lợi ích tiết kiệm năng lượng: một huyền thoại đã bị lật tẩy

Lập luận chính để duy trì việc đổi giờ là tiết kiệm năng lượng. Tuy nhiên, lập luận này đã bị các cơ quan chuyên môn bác bỏ. Cơ quan Môi trường Liên bang Đức (UBA) đã kết luận rằng hiệu quả tiết kiệm năng lượng từ việc đổi giờ là không đáng kể.

UBA giải thích rằng mặc dù việc đổi giờ giúp tiết kiệm một chút chi phí chiếu sáng vào buổi tối mùa hè, nhưng nó lại làm tăng nhu cầu sưởi ấm vào những buổi sáng lạnh hơn của mùa xuân và mùa thu. Khi tổng hợp lại, hai yếu tố này triệt tiêu lẫn nhau, và mức tiêu thụ năng lượng gần như không thay đổi. Thậm chí, trong một số trường hợp, nó còn có thể tăng nhẹ.

Sự bế tắc chính trị ở cấp châu Âu

Trước sự phản đối mạnh mẽ của công chúng, Liên minh châu Âu (EU) đã có những động thái để giải quyết vấn đề. Năm 2018, một cuộc tham vấn cộng đồng trực tuyến trên toàn EU đã được tổ chức, thu hút 4,6 triệu người tham gia, trong đó có 3 triệu người từ Đức. Kết quả cho thấy 84% người tham gia ủng hộ việc bãi bỏ đổi giờ.

Dựa trên kết quả này, Ủy ban châu Âu đã đề xuất chấm dứt việc đổi giờ và vào năm 2019, Nghị viện châu Âu đã bỏ phiếu tán thành. Tuy nhiên, để luật có hiệu lực, các quốc gia thành viên trong Hội đồng châu Âu phải đạt được một thỏa thuận chung. Đây chính là nơi vấn đề trở nên bế tắc. Các quốc gia không thể thống nhất được sẽ áp dụng vĩnh viễn giờ mùa hè hay giờ mùa đông. Nỗi lo về một "tấm chăn vá thời gian" (Zeitzonen-Flickenteppich) trên khắp châu Âu đã khiến quá trình này bị đình trệ vô thời hạn. Cho đến khi một thỏa thuận được thông qua, người Đức và người dân châu Âu vẫn sẽ phải tiếp tục sống chung với thói quen gây tranh cãi này.

Phạm Hương ©Báo TIN TỨC VIỆT ĐỨC

 

 

---