Bầu cử Đức: 16 năm, được - mất và một khoảng trống rất lớn

Trước bà Angela Merkel, chưa có thủ tướng Đức nào rời chức vụ một cách thanh thản và được lòng dân đến vậy...

Hành trình 16 năm cầm quyền liên tục của Thủ tướng Đức Angela Merkel đang dần khép lại. Nữ Thủ tướng đầu tiên của nước Đức vẫn có tỷ lệ ủng hộ rất cao.

Rời nhiệm sở, vị Thủ tướng đến từ Đông Đức và có bằng tiến sĩ hóa học lượng tử đã để lại một khoảng trống rất lớn. Song dường như, người Đức vẫn chưa nhận thức đầy đủ về điều này, và cả bà cũng vậy.

Tryền thông Đức gọi bà “die Mutti” - biểu tượng của sự ổn định. (Nguồn: Reuters)

Biểu tượng của sự ổn định

Mutti, tên gọi thân mật của bà Angela Merkel, đã trải qua 4 đời tổng thống Mỹ, 4 tổng thống Pháp, 5 thủ tướng Anh và 2 chủ tịch Trung Quốc. Chỉ có Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tiếp tục tại vị sau khi bà kết thúc nhiệm kỳ.

Merkel là hiện thân của những gì người Đức luôn muốn hướng tới kể từ sau Thế chiến II đến nay: sự ổn định. Sự nhẫn nại và xu hướng tìm kiếm sự đồng thuận khiến bà được tôn trọng, kể cả từ các đối thủ chính trị. Ngay cả những người trẻ cũng phải thừa nhận tài thương lượng của bà.

GS. Klaus Hurrelmann, chuyên gia xã hội học của Đại học chính trị Hertie School ở Berlin, nhận định: “Phong cách lãnh đạo của bà luôn sẵn sàng hòa giải, trấn an đã lan sang họ”.

Luôn mặc một kiểu quần áo gần như đồng phục (áo vest cài cúc có màu và quần đen), Thủ tướng Đức là phản đề đích thực của thói xa xỉ. Bà tự đi siêu thị sắm đồ, không có tùy tùng, mỗi năm đều đi nghỉ ở cùng một địa điểm tại vùng núi Nam Tyrol.

Hàng triệu người Đức đã học theo phong cách sống của bà. Giống như Merkel, họ không thích thay đổi.

Bà Angela Merkel cuối cùng có thể sẽ phải rời khỏi sân khấu một cách lặng lẽ...

Sự bất mãn chính của người Đức đối với nữ Thủ tướng liên quan đến môi trường. Lúc đầu, bà Merkel tự nhận là “thủ tướng vì khí hậu”, với việc xuất hiện tại Greonland năm 2007 bên cạnh một núi băng bị hiện tượng ấm lên toàn cầu đe dọa, đến nay bảng tổng kết của bà rất đáng thất vọng.

Những người trẻ bãi khóa vì khí hậu (phong trào Fridays for Future) đã đệ đơn kiện kế hoạch khí hậu của bà Merkel đưa ra năm 2019. Và họ đã thắng tại Tòa án Hiến pháp, với kết luận cho rằng các biện pháp đưa ra không đủ để đạt mục tiêu của Thỏa thuận Paris về chống biến đổi khí hậu.

Cuối cùng, Merkel đã quá lơ là vấn đề kế vị. Bà để lại sau lưng một đảng suy yếu về chính trị và bị đe dọa bởi đảng cực hữu “Lựa chọn thay thế cho nước Đức” - AfD, lực lượng chính trị lớn thứ ba trong nghị viện từ năm 2017.

Trong chiến dịch tranh cử, lực lượng bảo thủ đã không dám nhận một phần di sản của bà: những cải cách thời Merkel (hôn nhân đồng giới, từ bỏ điện hạt nhân, mức lương tối thiểu…) chủ yếu là thành quả của cánh tả, đã tham gia liên minh cầm quyền trong 12 năm.

Do đó, ứng cử viên bảo thủ được lựa chọn Armin Laschet có thể sẽ thất bại trong cuộc tổng tuyển cử ngày 26/9 trước đối thủ thuộc SPD Olaf Scholz.

Bà Angela Merkel, người muốn nói lời giã biệt bằng chiến thắng bầu cử, cuối cùng có thể sẽ phải rời khỏi sân khấu một cách lặng lẽ, qua cánh cửa hẹp. Để rồi, bình dị thực hiện ước mơ thời trẻ của một thanh niên Đông Đức mà bà chưa có thời gian để hoàn thành sau khi Bức tường Berlin sụp đổ: một chuyến đi đến vùng núi Rockies tại Mỹ và thưởng thức nhạc Bruce Springsteen.

Báo Thế giới & Việt Nam

---