Đức hạn chế xuất khẩu vũ khí cho Israel

Đức thông báo đình chỉ bán cho Israel khí tài có thể được sử dụng ở Gaza, nhằm phản ứng với kế hoạch kiểm soát Gaza City của Tel Aviv.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz ngày 8/8 cho biết "ngày càng không hiểu" kế hoạch quân sự mới nhất của Israel tại Dải Gaza sẽ giúp đạt được mục tiêu giải giáp nhóm vũ trang Hamas và giải cứu con tin như thế nào.

"Trước tình hình này, chính phủ Đức sẽ không cấp phép xuất khẩu thiết bị quân sự có thể được sử dụng tại Dải Gaza cho đến khi có thông báo mới", ông nói, thêm rằng Berlin vẫn cực kỳ quan ngại về "nỗi thống khổ" của người dân tại dải đất.

Lãnh đạo Đức không nói rõ những thiết bị quân sự nào thuộc diện bị đình chỉ.

Tuy hạn chế xuất khẩu vũ khí cho Israel, Thủ tướng Merz nhấn mạnh rằng Tel Aviv có quyền tự vệ trước lực lượng Hamas, đồng thời khẳng định giải cứu con tin và đàm phán về lệnh ngừng bắn vẫn là "ưu tiên hàng đầu" của Berlin.

"Giải giáp Hamas là điều rất quan trọng. Nhóm vũ trang không được phép đóng vai trò ở Dải Gaza trong tương lai", ông cho hay.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz phát biểu tại thành phố Hanover hôm 22/7. Ảnh: AFP

Tuyên bố được đưa ra sau khi nội các Israel cùng ngày phê duyệt kế hoạch của Thủ tướng Benjamin Netanyahu về điều quân đội kiểm soát Gaza City, thành phố lớn nhất ở vùng lãnh thổ. Trước khi quyết định trên được thông qua, Thủ tướng Netanyahu cho biết Israel có ý định kiểm soát toàn bộ Dải Gaza, song sẽ không quản lý dải đất. Israel vốn tuyên bố họ đã kiểm soát 75% Gaza.

LHQ và nhiều nước lên án kế hoạch của chính phủ Israel và kêu gọi Tel Aviv thay đổi quyết định.

Động thái đánh dấu thay đổi lớn về chính sách của Đức, nước từ lâu vốn là một trong những đồng minh quốc tế thân cận nhất của Israel.

Tính từ khi xung đột tại Dải Gaza bùng phát tháng 10/2023 đến tháng 5/2025, Berlin đã phê duyệt các hợp đồng xuất khẩu quốc phòng trị giá 565 triệu USD cho Tel Aviv. Các lô hàng này bao gồm súng, đạn dược, linh kiện vũ khí, thiết bị điện tử và thiết giáp.

Dù vậy, thái độ của Thủ tướng Merz đối với Israel đã trở nên gay gắt hơn trong vài tháng gần đây, trong bối cảnh tình hình nhân đạo ở Dải Gaza ngày một xấu đi. Kết quả thăm dò do truyền thông Đức công bố tuần này cho thấy 66% người Đức kỳ vọng chính phủ sẽ tác động mạnh mẽ hơn để khiến Israel thay đổi hành động ở Dải Gaza.

Tuy thường xuyên bày tỏ quan ngại, Đức trước đó vẫn tránh có hành động cụ thể. Dù Anh, Pháp, Canada đã công bố kế hoạch công nhận Nhà nước Palestine vào tháng 9, Đức không tiếp bước khi nói chỉ công nhận sau khi Israel và Palestine đã đàm phán xong.

Phạm Giang (Theo AFP)

---