Đức và EU không thể thiếu Nga

Châu Âu lần đầu hợp tác với Nga trong chương trình thăm dò Sao Hỏa ExoMars tìm kiếm dấu vết của khí metan và chuyển phát dữ liệu.

 

Ngày 14/3, Cơ quan Vũ trụ Liên bang Nga (Roscosmos) và Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) sẽ phóng Trạm liên hành tinh Nga-châu Âu ExoMars lên Sao Hỏa nhằm thám hiểm hành tinh Đỏ này.

ExoMars là dự án đầu tiên mà Nga và châu Âu hợp tác chặt chẽ và sâu sắc trong lĩnh vực vũ trụ.

Theo kế hoạch, trạm ExoMars sẽ được phóng vào lúc 12 giờ 31 phút - giờ Moskva, (tức 16 giờ 31 phút - giờ Hà Nội) ngày 14/3 từ sân bay vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan nhờ tên lửa đẩy Proton-M.

Minh họa Chương trình ExoMars hợp tác châu Âu- Nga. Ảnh: Space News

Trạm ExoMars sẽ đưa lên vũ trụ mô-đun Trace Gas Orbiter (TGO) có nhiệm vụ phân tích thành phần khí quyển trên Sao Hỏa nhằm tìm kiếm dấu vết của khí metan và chuyển phát dữ liệu.

Mô-đun hạ cánh Schiaparelli có trọng lượng gần 600kg sẽ được thả vào bầu khí quyển Sao Hỏa và đáp xuống bề mặt của hành tinh này nhằm xác thực độ chính xác của hàng hoạt nghiên cứu mà các nhà khoa học châu Âu đã thực hiện.

Kết quả của những nghiên cứu đó sẽ tạo điều kiện cho một mô-đun khác trong dự án ExoMars tiếp tục hạ cánh lên bề mặt Sao Hỏa vào năm 2018, sau đó là các mô-đun khác.

Mục đích chính của sự hợp tác này là tìm kiếm khí metan trong khí quyển trên Sao Hỏa nhằm phát hiện thêm về nguồn gốc của loại khí này trên hành tinh Đỏ.

Theo giới khoa học, khí metan có thể sinh ra trên cơ sở 2 quá trình khác nhau là địa chất học và sinh vật học. Trước đó, có nhiều tài liệu cho rằng khí metan từng tồn tại trên Sao Hỏa, cũng có ý kiến cho rằng khí này biến mất khỏi bầu khí quyển Sao Hỏa cách đây 100 năm.

Tuy nhiên, hiện chưa có tài liệu nào cho thấy trên Sao Hỏa đã diễn ra những quá trình như thế, đặc biệt là không có sự hoạt động của núi lửa và cũng không có hoạt động sinh vật.

Quá trình mô phỏng Chương trình hợp tác Châu Âu- Nga.

Năm 2013, Roscosmos và ESA đã nhất trí hợp tác nghiên cứu hệ Mặt Trời, đặc biệt là dự án thám hiểm Sao Hỏa ExoMars.

Ban đầu, châu Âu dự định thực hiện dự án này với Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA), nhưng năm 2012, phía Mỹ đã rút khỏi dự án vì không đủ phương tiện.

Do đó, châu Âu đã đề nghị Nga tham gia thế chỗ Mỹ với việc sử dụng 2 tên lửa đẩy hạng nặng của Nga để phóng trạm ExoMars. Nga hiện vẫn giữ được vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu khoa học vũ trụ.

Hồi tháng 8 năm ngoái, một dự án nghiên cứu vũ trụ của NASA cũng tìm đến Cơ quan Vũ trụ Liên bang Nga để ký kết hợp đồng đưa phi hành gia Mỹ lên Trạm Vũ trụ quốc tế (ISS).

NASA cho biết do giới lập pháp Mỹ không còn đủ kinh phí để rót cho  "Chương trình Đội bay thương mại" (Commercial Crew Program), một kế hoạch gồm nhiều giai đoạn nhằm hiện thực hóa tham vọng của Mỹ là đến năm 2017 triển khai các chuyến bay bằng tàu vũ trụ do Mỹ sản xuất. 

Sự thiếu hụt tài chính đã khiến các công ty hàng đầu của Mỹ như Boeing hay SpaceX trong 5 năm qua gặp khó khăn khi sản xuất tàu vũ trụ.

Điều này đã buộc NASA tiếp tục viện đến sự hợp tác của đối tác Nga. Tổng chí phí cho các giai đoạn thực hiện của "Commercial Crew Program" ước tính lên tới 1,24 tỷ USD.

Sau khi kết thúc chương trình phát triển tàu con thoi vào tháng 7/2012, NASA đã hợp tác với Nga trong việc đưa phi hành gia Mỹ lên vũ trụ.

Việc gia hạn hợp đồng với Roscosmos được thực hiện trong bối cảnh quan hệ Nga -Mỹ đang ở mức thấp nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh liên quan đến cuộc khủng hoảng Ukraine.

Đông Phong (Tổng hợp)

---